Τρίτη 2 Νοεμβρίου 2010

Γραπτή εξέταση στη Νεοελληνική Λογοτεχνία Α Γυμνασίου

Κείμενο: «Οι Πιτσιρίκοι»
         
Τα ξέρει αυτά ο κάθε Γερμανός που του εμπιστεύθηκαν αυτοκίνητο, γιατί πολλά είδαν και πάθαν όλοι τους από τους σαλταδόρους. Αλλά και ο κίνδυνος των πιτσιρίκων δεν είναι μικρός. Ένας ακήρυχτος πόλεμος υπάρχει ανάμεσα στα θηρία και τα πεινασμένα αλητάκια της Αθήνας. Η πονηριά είναι το όπλο τους. Όταν δε βάζουν σε ενέργεια αυτή και κάνουν τον πόλεμο ανοιχτά, πάνε χαμένα. Οι Γερμανοί δε χωρατεύουν. Στις αρχές που πρωτομπήκαν, παιδιά πετροβόλησαν ένα αυτοκίνητο. Λυσσασμένος φρενάρισε και κατέβηκε ο Γερμανός. Έπιασε ένα. Άδραξε το χέρι του παιδιού, το’ φερε στο γόνατό του και το’ σπασε, όπως σπάζεις ένα ξύλο. Ούρλιαξε το παιδί κι έπεσε λιπόθυμο. Κι ο Γερμανός το παράτησε εκεί, ξανανέβηκε στο αυτοκίνητό του και έφυγε. Η ανθρωπιά είναι πολυτέλεια περιττή, είπε ο χιτλερισμός, και πήραν σκληρή πείρα ως και τα μωρά.
          Παίρνει τα μέτρα του ο Πολύφημος. Κοιτά γύρω. Κι ακριβώς για ν’ αποφύγει κανένα αναπάντεχο, έχει ανάψει και τα φώτα του αυτοκινήτου. Κι ακόμα, για να ΄ναι σίγουρος εκατό τα εκατό, δε στέκεται σ’ ένα μέρος, παρά φέρνει βόλτες γύρω γύρω από το φορτηγό. Αν κοτάς, Οδυσσέα, έλα! Κι έρχεται ο Οδυσσέας. Πατρίδα του είναι το χώμα που πατά ο Κύκλωπας, κι αν ζωντάνεψε αυτός σε τούτα τα χώματα, δεν πέθανε ποτέ το πολυμήχανο πνεύμα του πολύμητι[1]. Μόνο που ο ομηρικός ήρωας τούτη τη φορά είναι παιδάκι δέκα χρόνων. Πεινασμένο. Κουρελίδικο. Εύθυμο ωστόσο και παμπόνηρο. Κρατά ένα τσιγάρο και πλησιάζει το παλιό φανάρι του αυτοκινήτου. Σταματά ο Γερμανός και το κοιτά. Τι θέλει να κάνει; Σκύβει ο μικρός να ανάψει το τσιγάρο του απ’ το ηλεκτρικό. Κι ο Κύκλωπας απορεί.
          Με παραστατικές χειρονομίες εξηγεί ο πιτσιρίκος την πρότασή του στον Κύκλωπα. Εκείνος τον κοιτά και διασκεδάζει.
-         Ντεν καταλαβαίνει.
-         Νιξ;
-         Είσαι μάπας.
          Ο Γερμανός βγάζει τον αναπτήρα. Τον ανάβει και δίνει φωτιά στον πιτσιρίκο. Αλλά ο πιτσιρίκος του κάνει χωρατά. Φου και σβήνει τον αναπτήρα. Γελά ο Κύκλωπας. Τι παιχνιδιάρηδες που είναι οι πιτσιρίκοι στην Ελλάδα! Ξανανάβει τον αναπτήρα, τον απλώνει. Πλησιάζει το μούτρο του ο πιτσιρίκος, φέρνει κοντά το τσιγάρο του, κάνει τάχα πως ανάβει, ύστερα απότομα πάλι φου και σβήνει τον αναπτήρα. Ξεκαρδίζεται ο Γερμανός:
-         Χο, χο, χο!
          Κουτοί και πεισματάρηδες που είναι οι πιτσιρίκοι στην Ελλάδα! Ένας πελώριος Γερμανός νιώθει την απέραντη υπεροχή του απέναντι σ΄αυτό το μικροσκοπικό χαζόπραμα και καθώς το βλέπει να τραβάει πάλι στο φανάρι για ν’ ανάψει βρίσκει πως έχει δίκιο ο Χίτλερ να βραχνιάζει πως οι Γερμανοί είναι έξυπνος και περιούσιος λαός, που προορίστηκε από τη Θεία Πρόνοια να καβαλήσει όλους τους λαούς που είναι κουτοί.                                                                                 Δημήτρης Ψαθάς

Ερωτήσεις:
1. Σε ποια ιστορική περίοδο αναφέρεται το διήγημα αυτό; Ποιος είναι ο Κύκλωπας και ποιος ο Οδυσσέας;
Μονάδες 5
2.α. Να εντοπίσετε ένα απόσπασμα στο οποίο υπάρχει διάλογος, να βρείτε τα πρόσωπα που συμμετέχουν σ’ αυτόν και να αναφερθείτε στην προσφορά του διαλόγου μέσα στο κείμενο.
2.β. Σε ποιο πρόσωπο γράφεται το απόσπασμα και γιατί;
Μονάδες 5
3. Ένα χαρακτηριστικό του συγγραφέα είναι το χιούμορ του και η λεπτή του ειρωνεία. Βρείτε δύο σημεία στο κείμενο που σας δίνεται που να επαληθεύει την παραπάνω άποψη και περιγράψτε τα.
Μονάδες 5
4. Να αναπτύξετε τον τρόπο με τον οποίο παρουσιάζονται οι Γερμανοί στο διήγημα κάνοντας αναφορά σε σημεία του κειμένου.
Μονάδες 5

Καλή επιτυχία!



[1] έξυπνος

Δεν υπάρχουν σχόλια: