Δευτέρα 29 Μαρτίου 2010

Καλό Πάσχα και Καλή Ανάσταση

Θα ευχηθώ σε όλους τους αναγνώστες περαστικούς, τυχαίους και τακτικούς να ξεκουραστούν αυτές τις μέρες και να συλλογιστούν. Εγώ αυτό που έχω να τους δώσω είναι:
δύο κείμενα του Νίκου Ξυδάκη που διάβασα σε ένα οικείο ιστολόγιο φιλολογικό http://e-philologoi.blogspot.com/


και μια χορογραφία της υπέροχης Πίνα Μπάους "Η ιεροτελεστία της Άνοιξης"


Κυριακή 28 Μαρτίου 2010

Ποιήματα της Έμιλυ Ντίκινσον

Τυχαία διάβασα κάποια μεταφρασμένα ποιήματά της και στη συνέχεια αναζήτησα το πρωτότυπο. Είναι υπέροχη η ποιητική της φωνή.

If you were coming in the fall,
I'd brush the summer by
With half a smile and half a spurn,
As housewives do a fly.
If I could see you in a year,
I'd wind the months in balls,
And put them each in separate drawers,
Until their time befalls.
If only centuries delayed,
I'd count them on my hand,
Subtracting till my fingers dropped
Into Van Diemens land.
If certain, when this life was out,
That yours and mine should be,
I'd toss it yonder like a rind,
And taste eternity.
But now, all ignorant of the length
Of time's uncertain wing,
It goads me, like the goblin bee,
That will not state its sting.
.....................................................
Wild nights
Wild nights! Wild nights!
Were I with thee,
Wild nights should be
Our luxury!
Futile the winds
To a heart in port,
Done with the compass,
Done with the chart.
Rowing in Eden!
Ah! the sea!
Might I but moor
To-night in thee!
.....................................................................
Success is counted sweetest
By those who ne'er succeed.
To comprehend a nectar
Requires sorest need.
Not one of all the purple host
Who took the flag to-day
Can tell the definition,
So clear, of victory!
As he, defeated, dying,
On whose forbidden ear
The distant strains of triumph
Burst agonized and clear!

Water, is taught by thirst
Emily Dickinson

Water, is taught by thirst.
Land—by the Oceans passed.
Transport—by throe—
Peace—by its battles told—
Love, by Memorial Mold—
Birds, by the Snow.

Το Νερό, μαθαίνεται απ’ τη δίψα
Έμιλι Ντίκινσον

Το Νερό, μαθαίνεται απ’ τη δίψα.
Η Στεριά – απ’ το αρμένισμα στα Πέλαγα.
Η Έκσταση – απ’ την οδύνη –
Η Ειρήνη, απ’ των πολέμων της το χρονικό –
Η Αγάπη, απ’ του τάφου το ανάγλυφο –
Τα Πουλιά, απ’ το χιόνι.

μετάφραση: Ερρίκος Σοφράς, εκδ. Το Ροδακιό

Πηγή wikipedia

Η Έμιλι Ελίζαμπεθ Ντίκινσον ήταν Αμερικανίδα ποιήτρια του 19ου αιώνα (10 Δεκεμβρίου1830-15 Μαΐου 1886).
Η Έμιλι Ντίκινσον προερχόταν από μια οικογένεια με ρίζες στη Νέα Αγγλία: οι πρόγονοί της έφτασαν στη Αμερική κατά το πρώτο μεταναστευτικό πουριτανικό κύμα. Συνεπώς, η αυστηρή προσήλωση της οικογένειάς της στον προτεσταντισμό επηρέασε και το έργο της ποιήτριας.
Τα αδέρφια της Έμιλι δεν ήταν μόνο η οικογένειά της, αλλά και οι σύντροφοι στις πνευματικές ενασχολήσεις της. Η ποίησή της αντανακλά τη μοναξιά που ένιωθε η ίδια, αλλά και στιγμές έμπνευσης που δίνουν ίσως μια αίσθηση ευτυχίας. Επηρεάστηκε σε μεγάλο βαθμό από το θρησκευτικό συντηρητισμό της οικογένειάς της, αλλά και του αστικού πουριτανικού περιβάλλοντος της πόλης όπου ζούσε, ενώ φαίνεται να αντλεί επιρροές και από τους Μεταφυσικούς Άγγλους ποιητές του 17ου αιώνα.

Παρασκευή 19 Μαρτίου 2010

Παγκόσμια ημέρα κατά του Ρατσισμού


Εορτασμός της παγκόσμιας ημέρας κατά του ρατσισμού στο Γυμνάσιο – Λυκειακές Τάξεις Ματαράγκας
«Το βιβλίο μας ταξιδεύει και μας εξανθρωπίζει»
Ο εορτασμός της παγκόσμιας ημέρας κατά του ρατσισμού και της ξενοφοβίας πραγματοποιήθηκε την Παρασκευή 19 Μαρτίου 2010 με τη συνδρομή της λογοτεχνίας στο Γυμνάσιο - Λυκειακές Τάξεις Ματαράγκας Καρδίτσας. Συγκεκριμένα, η συγγραφέας του βιβλίου «ο Αόρατος Πολ» Γιώτα Φώτου παραβρέθηκε στην εκδήλωση αυτή και συνομίλησε με μαθητές του σχολείου για το συγκεκριμένο βιβλίο αλλά και γενικότερα για την πορεία της λογοτεχνικής συγγραφής. Η Γιώτα Φώτου εκτός των άλλων είναι δασκάλα και κατάγεται από το Δροσάτο Καρδίτσας.
Ο ρατσισμός και η ξενοφοβία υπάρχουν στις μέρες μας καθώς όλοι καλούμαστε να ζήσουμε σε ένα πολυπολιτισμικό περιβάλλον και πιθανότατα δεν είμαστε ακόμη προετοιμασμένοι να μάθουμε να συμβιώνουμε με ανθρώπους άλλης νοοτροπίας, άλλων πολιτισμών. Οι ρατσιστικές συμπεριφορές έχουν τη ρίζα τους στην άρνηση αποδοχής του διαφορετικού και οφείλονται στο φόβο για το καινούριο και συχνά στην τάση και επιθυμία του ανθρώπου να θεωρεί ότι είναι καλύτερος από τον άλλο. Οι μετανάστες σε όλη την πορεία της ιστορίας έχουν υπάρξει θύματα της συγκεκριμένης συμπεριφοράς και έχουν βιώσει την ξενοφοβία. Η παιδεία σε συνδυασμό με τη βαθιά αυτογνωσία και ενδοσκόπηση μπορούν να αποτελέσουν μια ελπίδα για την αντιμετώπιση του κοινωνικού αυτού προβλήματος. Το σίγουρο είναι ότι όταν ο άνθρωπος ανοίγει την καρδιά του και την αγκαλιά του γίνεται περισσότερο άνθρωπος και είναι χωρίς καμιά αμφιβολία κερδισμένος.
Σίγουρα, μέσω μιας ιστορίας τα μηνύματα που περνούν είναι πάρα πολλά και το σημαντικότερο είναι ότι με τον τρόπο αυτό προβληματίζονται οι νέοι αναγνώστες χωρίς κανένα ίχνος διδακτισμού και επιτακτικής καθοδήγησης. Το συγκεκριμένο βιβλίο επιλέχθηκε γιατί ο βασικός του ήρωας, ο Αλ από την Αλβανία έρχεται στην Ελλάδα και αντιμετωπίζει μια πολύ δύσκολη κατάσταση παρά τις προσδοκίες του. Στην προσπάθειά του να ενσωματωθεί, πετυχαίνει το αντίθετο και ο μόνος άνθρωπος που τον στηρίζει είναι ο Αόρατος Πολ. Το βιβλίο με πολύ εναργή τρόπο παρουσιάζει την αδιαφορία και την περιφρόνηση που εισπράττει αυτό το παιδί από τους συμμαθητές του και από τη δασκάλα του και δίνει μια αισιόδοξη λύση για την τελική αποδοχή του Αλ και την προσαρμογή του στο νέο του περιβάλλον.
Οι μαθητές του Γυμνασίου είχαν διαβάσει το βιβλίο και είχαν ήδη εργαστεί πάνω σε αυτό τους τελευταίους τέσσερις μήνες. Οι μαθητές εργάστηκαν σύμφωνα με το διαθεματικό πλαίσιο σπουδών κατά τη διάρκεια του σχολικού ωραρίου και συγκεκριμένα στο μάθημα της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας. Η σύμπραξη και η συνεργασία διαφορετικών μαθημάτων και κλάδων (λογοτεχνία, εικαστικά, νεοελληνική γλώσσα) έδωσε τη δυνατότητα στους μαθητές να προσεγγίσουν πολύπλευρα το θέμα του ρατσισμού και να ενεργοποιήσουν τη φαντασία τους. Υπεύθυνες της εκδήλωσης ήταν η διευθύντρια του σχολείου κ. Σπυριδούλα Κάμπα και η φιλόλογος Δήμητρα Φυτιλή. Η εκδήλωση αυτή έγινε σε συνεργασία με τις εκδόσεις Ψυχογιός.

Δευτέρα 15 Μαρτίου 2010

Σημείο αναγνωρίσεως και η παγκόσμια ημέρα της γυναίκας

Από την ΟΛΓΑ ΜΠΑΚΟΜΑΡΟΥ

Το άνοιγμα...
«Η μέρα της Γυναίκας» η προχθεσινή -ο φακός έκανε, όπως το ημερολόγιο «επιτάσσει», το ετήσιο ζουμ του στον καθρέφτη: βιαστικό, σχεδόν αστραπιαίο, θολό σαν την εποχή μας, ένα βαρύ και ταυτόχρονα ελαφρύ κοκτέιλ, σουρεάλ θα έλεγα, από λόγια και εικόνες. Νίκες και ήττες, ικανοποίηση και οργή, ξέφτια από παλιά μανιφέστα και νέες σημαίες, γυναίκες «επώνυμες», του ψηφιακού θεάματος και του λάιφ στάιλ -στην πλειονότητά τους πλαστικές- και της εξουσίας -δυνατές, μετρημένες στα δάχτυλα του ενός, άντε και των δύο χεριών- «της επιτυχίας» τέλος πάντων. Και γυναίκες «ανώνυμες»...

Στρατιές ολόκληρες... στον «αναπτυσσόμενο κόσμο», όπου το περιστασιακό, το στιγμιαίο έστω τράβηγμα της μπούργκας, του φερετζέ, της μαντίλας φωτίζει όλο και πιο πολύ το εφιαλτικό, σε σχέση με τη σεξουαλικότητά της κυρίως, τοπίο -βιασμοί, λιθοβολισμοί, ακρωτηριασμοί... Αλλά και στον δυτικό «ανεπτυγμένο κόσμο», όπου η εκμετάλλευση της γυναίκας είναι ύπουλη έως αναίσχυντη: από την εργασία (στην Ε.Ε., π.χ., οι αμοιβές της είναι κατά 15% μικρότερες από των ανδρών) ως την εμπορία του σώματός της, που έχει αναγάγει το τράφικινγκ σε πηγή εσόδων συναγωνίσιμη των εμπορίων όπλων και ναρκωτικών.

Ενώ η βία στις σχέσεις και κυρίως στο πλαίσιο της οικογένειας διαρρηγνύει όλο και πιο συχνά, όλο και πιο άγρια τον καμβά της προγραμματισμένης «παραδοσιακής» ευτυχίας... Σε ένα κοινωνικό περιβάλλον ρατσιστικό, ακόμα, όπου ένα βλέμμα, μια λέξη, ένα χαμόγελο, μια σιωπή από τον -κατά τις φεμινίστριες, που στην ακραία τους έκφραση πάντα με απωθούσαν- «αντίπαλο» μπορεί να γίνει σαΐτα εναντίον της... Κι αναρωτιέμαι αν τα κύματα των αγχωμένων και των μοναχικών γυναικών σήμερα, που τις βλέπουμε μόνες, αλλά και δυο-δυο, τρεις-τρεις κ.λπ., παντού, ήταν τελικά το ζητούμενο αυτής της ιστορίας.

Και τι μπορεί ν' αλλάξει μια «Ημέρα» ακόμα σε έναν κόσμο όπου, εκτός των άλλων, βλέπουμε να ανοίγει σιγά σιγά και η ψαλίδα μεταξύ προνομιούχων και μη προνομιούχων γυναικών, όπως ακριβώς συμβαίνει και μεταξύ πλουσίων και φτωχών... Λέει στο ποίημά της «Σημείο αναγνωρίσεως», από τη συλλογή «το Λίγο του κόσμου», που πρωτοκυκλοφόρησε κάπου 40 χρόνια πριν, μια μεγάλη ποιήτρια και βέβαια «επώνυμη» γυναίκα, η Κική Δημουλά: «Ολοι σε λένε κατ' ευθείαν άγαλμα / εγώ σε προσφωνώ γυναίκα κατ' ευθείαν.

Στολίζεις κάποιο πάρκο. / Από μακριά εξαπατάς./ Θαρρεί κανείς πως έχεις ελαφρά ανακαθήσει / να θυμηθείς ένα ωραίο όνειρο που είδες / πως παίρνεις φόρα να το ζήσεις. / Από κοντά ξεκαθαρίζει τ' όνειρο: / δεμένα είναι πισθάγκωνα τα χέρια σου / μ' ένα σχοινί μαρμάρινο / κι η στάση σου είναι η θέλησή σου / κάτι να σε βοηθήσει να ξεφύγεις / την αγωνία του αιχμάλωτου. / Ετσι σε παραγγείλανε στο γλύπτη: / αιχμάλωτη. / Δεν μπορείς / ούτε μια βροχή να ζυγίσεις στο χέρι σου, / ούτε μια ελαφριά μαργαρίτα. / Δεμένα είναι τα χέρια σου.

Και δεν είν' το μάρμαρο μόνο ο Αργος. / Αν κάτι πήγαινε ν' αλλάξει / στην πορεία των μαρμάρων, / αν άρχιζαν τ' αγάλματα αγώνες / για ελευθερίες και ισότητες / όπως οι δούλοι / οι νεκροί / και το αίσθημά μας, / εσύ θα πορευόσουνα / μέσ' στην κοσμογονία των μαρμάρων / με δεμένα πάλι τα χέρια, αιχμάλωτη. / Ολοι σε λένε κατ' ευθείαν άγαλμα, / εγώ σε λέω γυναίκα αμέσως. / Οχι γιατί γυναίκα σε παρέδωσε / στο μάρμαρον ο γλύπτης / κι υπόσχονται οι γοφοί σου / ευγονία αγαλμάτων, / καλή σοδειά ακινησίας. / Για τα δεμένα χέρια σου, που έχεις / όσους πολλούς αιώνες σε γνωρίζω, / σε λέω γυναίκα. / Σε λέω γυναίκα / γιατ' είσ' αιχμάλωτη».

Την αναζήτησα στο τηλέφωνο και τη ρώτησα αν βλέπει τη γυναίκα έτσι «αιχμάλωτη» ακόμα, τόσα χρόνια μετά. «Και βέβαια», μου λέει, «γιατί η αιχμαλωσία της έχει σχέση με την ίδια τη φύση της: ό,τι κι αν κάνει η γυναίκα, αιχμάλωτη θα είναι, αφού γεννάει παιδιά. Λάθος απέδωσαν ορισμένοι -ένας πολιτικός χώρος το έκανε "σημαία", μου είπαν- προθέσεις ...ξεσηκωμού των γυναικών προς την ελευθερία σ' αυτό το ποίημα. Το ξέρετε ότι δεν είμαι φεμινίστρια και δεν μπορώ να καταλάβω τι θέλανε ν' αλλάξουνε οι φεμινίστριες. Να γίνουμε ανεξάρτητες; Μπορούμε, το δικαιούμαστε, όταν έχουμε παιδιά;»

Για την Κική Δημουλά δεν υπάρχει γυναίκα που επιλέγει να μην κάνει παιδιά. «Καμία δεν το προτιμάει αυτό, είναι αίτημα της φύσης, στο οποίο δεν μπορεί ν' αντισταθεί, η εκπλήρωση της γονιμότητας. Γρήγορα ή αργά, θα το επιδιώξει... Επομένως, προς τι η αντιπαράθεση με τον άνδρα; Ούτε το αίτημα της ισότητας μπορώ να καταλάβω -είναι δυνατή η ισότητα, υπάρχει στο σύμπαν τίποτα ίσο με το άλλο, δυο λουλούδια έστω; Είμαστε τόσο μπερδεμένοι πάνω σ' αυτό, ενώ είναι τόσο απλό. Πλαστήκαμε δύο διαφορετικά φύλα, ο άνδρας κατά τι ισχυρότερος από τη γυναίκα σωματικά και λιγότερο ευαίσθητος γενικά και η γυναίκα κατά τι πιο ευαίσθητη και ικανή να γεννήσει και να μεγαλώσει παιδιά.

Χωρίς τον άνδρα -συνεχίζει- αμυνόμενον ανέκαθεν για να μην του επιβληθεί το γυναικείο φύλο, δεν γεννάει παιδιά... Ενώ από το άλλο μέρος, οι "επαναστάσεις" της δεν φαίνεται να τη βοήθησαν. Αντιθέτως, νομίζω, τη ζημίωσαν, φορτώνοντάς τη με πολλές ευθύνες -εργασία, οικογένεια- στις οποίες είναι δύσκολο έως αδύνατο ν' ανταποκριθεί. Και την παρέσυραν στην εύκολη διάλυση του γάμου· παραβλέποντας ότι όσοι γάμοι διατηρήθηκαν είναι μια σύμβαση, αναγκαία όμως, εκτός ακραίων περιπτώσεων, γιατί προσφέρει κάποιο στήριγμα. Με συνέπεια να βιώνει σήμερα η γυναίκα μια πολύ μεγάλη μοναξιά».

Εκείνη, που αφ' ότου έφυγε από τη ζωή ο Αθως Δημουλάς ζει μόνη, θα ήθελε να υπάρχει πάντα ο σύντροφός της δίπλα της... «Λοιπόν», καταλήγει, «δεν μπορούμε να ξεχωρίσουμε τα δύο φύλα, αντίθετα θα πρέπει να τα φέρουμε όσο γίνεται το ένα κοντά στο άλλο, η μοίρα όλων, και των ανδρών και των γυναικών, κρέμεται από μια κλωστή. Που είναι ο θάνατος. Ο θάνατος εξισώνει -ας μη βιαζόμαστε κι ας μην κοπιάζουμε τόσο πολύ για εξίσωση. Ξέρω ότι ...θα τα ακούσω πάλι, αλλά αυτά πιστεύω, και δεν βλέπω τι νόημα έχει αυτή η "Ημέρα". Κάθε μέρα οφείλουμε να γιορτάζουμε οι άνθρωποι. Οτι ζούμε. Επιτέλους, αν πρέπει να κάνουμε μια τέτοια γιορτή, ας γιορτάσουμε άνδρες και γυναίκες μαζί. Αυτή είναι η ζωή και το νόημά της το μεγάλο».

ΥΓ. Καλή ιδέα. Για μιαν ακόμα «Ημέρα», έστω.



ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 10/03/2007