«Ο καθένας να δει πώς θα αλλάξει τον κόσμο του»

Του Χαρίδημου Κ. Τσούκα*

«Βρέχει με απόλυτη ειλικρίνεια. / Αρα δεν είναι φήμη ο ουρανός / υπάρχει / και δεν είναι το χώμα λοιπόν / η μόνη λύση / όπως ισχυρίζεται ο κάθε τεμπέλης νεκρός.»
ΚΙΚΗ ΔΗΜΟΥΛΑ
Η χρεοκοπία μάς ενεργοποιεί. Οχι απαραίτητα αναστοχαστικά ούτε πάντοτε δόκιμα ή νηφάλια, αλλά σίγουρα ανάβει το φιτίλι της αμφιβολίας μέσα μας. Πώς καταντήσαμε έτσι; Τι χώρα παραδίδουμε στα παιδιά μας; Σε τι μπορούμε να ελπίζουμε;
Η τελευταία ερώτηση είναι η πιο γόνιμη. Οχι ότι δεν χρειάζεται να στοχαστούμε τα αίτια της χρεοκοπίας (κάθε άλλο), αλλά, στη συγκεκριμένη συγκυρία, το όφελος προκύπτει κυρίως από την πράξη. Η ερμηνεία διαυγάζει τον κόσμο, η πράξη όμως τον αλλάζει.
Τι μπορούμε να κάνουμε; Χρειαζόμαστε πρότυπα να μας εμπνεύσουν. Πού θα τα βρούμε; Υπάρχουν γύρω μας, αρκεί να εκπαιδεύσουμε τη ματιά μας να τα αναζητήσει. Η μεμψιμοιρία είναι ανέξοδη και εκτονωτική. Η δημιουργία προϋποθέτει κόπο, φαντασία, ρίσκο. Ιδού μερικές (από πολλές) ιστορίες ανθρώπων που δεν μιλούν για αλλαγή, αλλά την ενσαρκώνουν.
Οι Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης είναι ό, τι καλύτερο διαθέτει η Ελλάδα σε University Press. Σε μεγάλο βαθμό το χρωστούν στον εμπνευσμένο διευθυντή τους, τον διακεκριμένο φυσικό Στέφανο Τραχανά. «Ανήκα σε ένα ιδεολογικό χώρο που πίστευε ότι μπορεί να αλλάξει τον κόσμο», λέει στην «Κ» (6/3/2011) ο Τραχανάς. «Με τα χρόνια, κατάλαβα ότι είναι πιο δύσκολο να βάλεις ένα στόχο στα μέτρα σου: να κάνεις ένα καλό μάθημα, να γράψεις ένα καλό βιβλίο, να δημιουργήσεις ένα εκδοτικό οίκο... Γιατί αυτά τα πράγματα απαιτούν προσπάθεια και είσαι υπόλογος για το αποτέλεσμα». Σοφές κουβέντες. Θέλεις να αλλάξεις τον κόσμο; Ξεκίνα φιλόδοξα με μια δραστηριότητα που σε ενδιαφέρει άμεσα και κάνε την όλο και καλύτερα.
Ο αθηναϊκός αθλητικός σύλλογος «Πρωτέας» μεταμορφώθηκε από τότε που ανέλαβε την προεδρία ο 25χρονος Δημήτρης Κυριακόπουλος. Πήρε ένα σύλλογο-καφενείο συνταξιούχων, έβαλε χίλια ευρώ από την τσέπη του, κινητοποίησε τη γειτονιά για βοήθεια και μετέτρεψε τον «Πρωτέα» σε ζωντανό κέντρο άθλησης και κοινωνικοποίησης των νέων. Γιατί το έκανε; «Ο Πρωτέας μάς μεγάλωσε όλους», λέει. «Ο καθένας μας πρέπει να δει πώς θα αλλάξει τον δικό του κόσμο. […] Αν εγώ φτιάξω τη γειτονιά μου, εσύ φτιάξεις τη γειτονιά σου, ο άλλος φτιάξει τη γειτονιά του, θα έχουμε φτιάξει μια πόλη και αν φτιαχτούν όλες οι πόλεις, θα έχει φτιαχτεί η χώρα.» («Τα Νέα», 12/3/2011) Σε ενδιαφέρει η αλλαγή; Ξεκίνα με τον μικρόκοσμό σου. Σκέψου γενικά, δράσε τοπικά. Εχεις ευθύνη, μην παραιτείσαι!
Η Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη της Βέροιας κέρδισε πέρυσι, σε διεθνή διαγωνισμό, χρηματικό έπαθλο ενός εκατομμυρίου ευρώ από το Ιδρυμα Μπιλ και Μελίντα Γκέιτς για τις πρωτοποριακές υπηρεσίες της. Ψυχή της Βιβλιοθήκης είναι ο οραματιστής διευθυντής της Γιάννης Τροχόπουλος. Η φιλοσοφία του είναι αναζωογονητικά απλή: όταν δημιουργείς ένα θεσμό «που ανταποκρίνεται στις ανάγκες της κοινωνίας προσφέροντας υπηρεσίες ποιότητας» («Κ», 22/8/10), ο πολίτης τον αγκαλιάζει. Αντίθετα με τους ξεδιάντροπους πολιτικάντηδες που γενικεύουν εξισωτικά τις ευθύνες για την αθλιότητα της χώρας, ο Τροχόπουλος δεν εγκλωβίζεται σε αυτοεκπληρούμενες προφητείες· συμπεριφέρεται ηγετικά. Αρνείται έμπρακτα τη διαπίστωση ότι οι Ελληνες δεν διαβάζουν· ξέρει ότι είναι πρωτίστως δική του ευθύνη να κάνει τον πολίτη να αγαπήσει τη Βιβλιοθήκη. «Οταν εμείς διευρύναμε τη βιβλιοθήκη [με ψηφιακές συλλογές, διαδραστικές υπηρεσίες κ. λπ.] ανακαλύψαμε ότι υπήρχαν άνθρωποι [...] στους οποίους προσφέραμε μια διέξοδο» (ο. π.).
Το υποκατάστημα του ΙΚΑ στη Σαντορίνη ξεχωρίζει για την υποδειγματική λειτουργία του. Δεν συνέβη τυχαία. Εδώ και τέσσερα χρόνια, χάρη στην αφοσιωμένη διευθύντριά του, την κυρία Αθανασία Σούγια, η υπηρεσία έχει οργανωμένο αρχείο, υπαλλήλους με σαφείς αρμοδιότητες και προτεραιότητες· το κόστος λειτουργίας έχει μειωθεί, τα έσοδα έχουν σημαντικά αυξηθεί. Χρονίως ανεκτέλεστες αποφάσεις πλέον εκτελούνται, οι έλεγχοι εντατικοποιήθηκαν, οι παραγραφές προστίμων ελαχιστοποιήθηκαν. Γιατί δεν συνέβαιναν πριν; Καλό ερώτημα... Η κυρία Σούγια έχει την ευσυνειδησία πρώσου δημόσιου λειτουργού. Στο πρόσωπό της ο δημόσιος οργανισμός επανασυνδέεται με τα θεμελιώδη: η δημόσια διοίκηση ξαναγίνεται δημόσια υπηρεσία, τα δημόσια αγαθά προστατευόμενο είδος, όχι αντικείμενο λεηλασίας. Ξεχασμένες έννοιες στην Ελλάδα των Φωτόπουλων και των Πεππέδων...
Τι κοινά στοιχεία έχουν οι προαναφερθέντες; Πρώτον, είναι άνθρωποι με πάθος. Χωρίς πάθος δεν υπάρχει δημιουργία. Ο Τραχανάς κατήγγειλε την υπερτιμολόγηση των πανεπιστημιακών συγγραμμάτων και ταλαιπωρήθηκε με αγωγές για χρόνια. Γιατί το έκανε; «Οταν είδα ότι το υπουργείο Παιδείας αγόραζε βιβλία σε τιμή τρεις φορές υψηλότερη απ’ ό, τι στο εμπόριο, θύμωσα» (ο. π.), λέει. Ο Κυριακόπουλος πήγε στην τότε διοίκηση του «Πρωτέα» να προσφέρει τις αθλητικές υπηρεσίες του. Τον έδιωξαν. «Το πήρα πολύ προσωπικά» (ο. π.), λέει. Δεύτερον διαπερνώνται από αλλοκεντρική (ετερο-αναφορική) αντίληψη του ρόλου τους. Οι δημόσιοι θεσμοί υπάρχουν για να υπηρετούν την κοινωνία, όχι τα μέλη τους. Τρίτον, ηγεσία σημαίνει ευθύνη, μεράκι, ρίσκο, λογοδοσία, δυνατότητα για οραματικές πρωτοβουλίες· να προσθέτεις αξία σε ό, τι κάνεις. Για να ηγείσαι πρέπει να μάθεις να υπηρετείς ευρύτερους σκοπούς.
Δεν ξέρουμε πώς αλλάζει ο κόσμος, αλλά ξέρουμε πώς χειροτερεύει. Δεν ξέρουμε πώς αναμορφώνεται μια κοινωνία, αλλά ξέρουμε πώς μπορούμε να κάνουμε τα πράγματα λίγο καλύτερα απ’ ό, τι τα βρήκαμε. Στη μικρή ζωή μας, για τα μικρά είμαστε υπεύθυνοι και υπόλογοι – τα μεγάλα μας ξεπερνούν. Δεν είναι το χώμα η μόνη λύση. Ο ουρανός υπάρχει και τον βλέπουμε. «Δεν υπάρχει ταβάνι. Το θέμα είναι να μη γεράσει το μυαλό μας» (ο. π.), λέει ο Κυριακόπουλος. Μπράβο, παλληκάρι μου...
* Ο κ. Χ. Κ. Τσούκας (htsoukas@gmail. com) είναι καθηγητής στα Πανεπιστήμια Κύπρου και Warwick.
http://news.kathimerini.gr/4Dcgi/4Dcgi/_w_articles_civ_12_26/03/2011_436902

"Τα αυτονόητα που φαντάζουν ακατόρθωτα"

«Απ’ τα κόκαλα βγαλμένες» οι νέες μας Οδύσσειες

Με όπλο το χιούμορ, ο Σωτήρης Γκορίτσας φωτίζει τη μαγκιά που δεν βλέπουμε Του Δημήτρη Mπούρα
Στην πρώτη μεγάλου μήκους ταινία του Σωτήρη Γκορίτσα, στο «Απ’ το χιόνι», 1993, που προσγείωσε το ελληνικό σινεμά σε μια ζώσα πραγματικότητα, τρεις «Αλβανοί» κατεβαίνουν από την Κακαβιά μέχρι το υπόγειο της Ομόνοιας ζώντας μια χίμαιρα αντί του ονείρου. Στο επιτυχημένο εισπρακτικά «Βαλκανιζατεr», 1997, δύο πολυμήχανοι Pωμιοί ανηφορίζουν προς Ελβετία, με ένα γαλάζιο Πεζό 404 του ’55 με τ’ όνειρο να κάνουν τη δραχμή πιο σκληρή και απ’ το δολάριο. Σήμερα, στο «Απ’ τα κόκαλα βγαλμένα», ένας νεαρός Κεφαλονίτης ορθοπεδικός, που αποφεύγει το φακελάκι όπως ο διάολος το λιβάνι (το υπαινίσσεται και η αφίσα της ταινίας), ζει μια οδύσσεια μέσα κι έξω από την εντατική ενός δημόσιου νοσοκομείου.
Στη συνέντευξη που παραχώρησε ο Σωτήρης Γκορίτσας στην «Κ» μιλάει εκ βαθέων, απλά και καθημερινά, για μικρές και μεγάλες οδύσσειες, αλλά και για τα αυτονόητα που φαντάζουν ακατόρθωτα για τους απογόνους του Οδυσσέα.
– Το φιλμάκι σε σούπερ 8 στους τίτλους της αρχής, με εικόνες από την παιδική ηλικία του ήρωα, είναι σαν τριπ ενός ετοιμοθάνατου. Εχει και μιαν αλλόκοτη αίσθηση ονείρου.
– Είναι μια αίσθηση που την αποκτάς στα δημόσια νοσοκομεία. Αντιμέτωπος με εικόνες και καταστάσεις παράδοξες ή αντιφατικές, που συμβαίνουν σε απόσταση λίγων μέτρων η μία από την άλλη. Υπάρχει ένα στοιχείο μη κανονικότητας, που εδώ είναι πιο έντονο γιατί αναφέρομαι σε ορθοπεδική κλινική, όπου συνήθως αντιμετωπίζονται έκτακτα περιστατικά. Μπορεί να δεις ξαφνικά ένα τύπο με βατραχοπέδιλα. Εκανε μια βουτιά και χτύπησε... Αυτό από μόνο του είναι μια παλαβή εικόνα. Εμείς έπρεπε να ξανασυνθέσουμε την «παλαβομάρα» μέσα στην οποία ένας γιατρός προσπαθεί να κάνει τη δουλειά του. Δεν ξέρω αν είναι ονειρικό, εμπεριέχει, όμως, κάτι σουρεαλιστικό.
– Στο «Βαλκανιζατέr», ένα r λατινικό στην κατάληξη υπαινίσσεται μια μεταλλαγμένη περιοχή στον ευρωπαϊκό χάρτη. Σήμερα, πάλι μια κατάληξη στον τίτλο της ταινίας είναι σαν να απορρυθμίζει την αρμονία του Eθνικού μας Yμνου. Στην απορρύθμιση συμβάλλει και η μουσική στους τίτλους του τέλους, το remix του Eθνικού Yμνου με το «Ι will survive».
– Το «Απ’ τα κόκαλα βγαλμένα» αναφέρεται στα φακελάκια. Στο καπάκι, όμως, στο τέλος, υπάρχει κι αυτό το λογοπαίγνιο από τους Burger Project, που έγραψαν τη μουσική. Ο Eθνικός μας Yμνος «μεταλλάσσεται» σε «I will survive» για να ξανάρθει και πάλι στη γνώριμη μορφή του. Αυτή η εναλλαγή είναι σαν ένας διάλογος που υπαινίσσεται διαδοχικά το «αμύνεσθαι περί πάτρης» και το «αμύνεσθαι περί πάρτης». Αυτή η λογική διαπερνά τους χαρακτήρες που ενσαρκώνουν ο Αργύρης Ξάφης και ο Δημήτρης Ημελος.
Με συμπάθεια
– Αντιμετωπίζετε άπαντες με συμπάθεια σε καιρούς που όλοι βάλλουν εναντίον όλων. Ως και το όνομα του νοσοκομείου είναι «Οι Αγιοι Πάντες».
– Θα άλλαζα επάγγελμα αν ήθελα να βγάζω αποφάσεις για το σωστό και το λάθος. Αν ήθελα να δικάσω, να καταδικάσω ή να αθωώσω... Αυτό το κάνουν πάρα πολλοί. Είναι και λίγο η κατάρα της εποχής μας, αλλά και της χώρας μας. Αντί να φωτίσουμε λίγο πιο βαθιά για να δούμε τι μας συμβαίνει, ο καθένας κρατάει από ένα σημαιάκι με το δίκιο του. Αν λοιπόν επεδίωκα κάτι τέτοιο, θα είχα γίνει παπάς, δικαστής ή συνδικαλιστής. Δουλειά της τέχνης είναι να φωτίζει αυτά που δεν βλέπουμε πίσω από το κακό ή το καλό.
– Διαβλέπετε κινδύνους κοινωνικού αυτοματισμού;
– Πριν από αυτόν υπάρχει κάτι άλλο. Κάτι που το κάνουμε πολύ συχνά εδώ στην Ελλάδα. Ζητάμε από τους πάντες να έχουν άποψη για τα πάντα. Ενας σκηνοθέτης, ας πούμε, πρέπει να ξέρει να πει για το Μνημόνιο, για τα Βαλκάνια, για τα Ιμια. Βλέπω στην τηλεόραση ανθρώπους που μέχρι χθες δεν ήξεραν τι θα πει ισοζύγιο πληρωμών ή Aκαθάριστο Eθνικό Προϊόν να μιλούν για το Μνημόνιο. Δεν καταλαβαίνω πώς, έτσι ελαφρά τη καρδία, επειδή είσαι τραγουδιστής με ωραία φωνή ή επειδή ζωγραφίζεις ωραία, μπορείς να μιλάς δημόσια για κάτι που επί της ουσίας είσαι άσχετος. Φυσικά και έχω άποψη ως πολίτης για ό,τι συμβαίνει γύρω μου. Δεν νομίζω, όμως, ότι η άποψή μου αποκτά ειδικό βάρος επειδή έτυχε να κάνω πέντε ταινίες.
– Και το χρέος του πνευματικού ανθρώπου να βγαίνει μπροστά;
– Με την τέχνη του. Εχω σπάσει το κεφάλι μου τα τελευταία τρία χρόνια για να μεταμορφώσω σε κινηματογράφο αυτά που έχω στο μυαλό μου. Τις ανησυχίες μου για την κοινωνία ή για τα δικά μου προβλήματα. Εάν δεν υπήρχαν οι ταινίες μου, δεν θα κάναμε αυτή τη συνέντευξη. Γι’ αυτήν την κατάσταση έχει μεγάλη ευθύνη η Aριστερά. Παλιά, βέβαια, υπήρχε καταπίεση και φόβος και είχε ένα νόημα οι καλλιτέχνες να βγαίνουν μπροστά.
Επιτυχία χωρίς κόπο
– Το έλλειμμα, για το οποίο ακούμε συνέχεια τον τελευταίο χρόνο, είναι μόνον οικονομικό;
– Οχι, έχει να κάνει και με τη νοοτροπία που κυριάρχησε. Επικράτησε οι άποψη ότι όλοι μας χρωστούν, ότι τα δανεικά είναι εισόδημα, ότι δεν υπάρχει λόγος για δουλειά και για παιδεία. Ολα είναι μια ιδεούλα και η επιτυχία έρχεται χωρίς κόπο. Δεν υπήρξαν ποτέ οι θεσμοί για να αμείβεται ο κόπος, η παιδεία, η φαντασία... Ο άξιος άνθρωπος, τέλος πάντων.
– Ισχύει το όλοι μαζί τα φάγαμε;
– Ισχύει ότι όποιος και να τα ’φαγε, εμείς τον εκλέξαμε. Κι εμείς οι ίδιοι, όπου μπορέσαμε, φάγαμε. Γι’ αυτήν τη «μαγκιά» μιλούν οι ταινίες μου. Για τις επιδοτήσεις που έγιναν Μερτσέντες (σ. σ. στο «Μπραζιλέρο»), για τη «μαγκιά» του Αθηναίου που θέλει να «πη... ξει» την επαρχιώτισσα επειδή είναι Αθηναίος (σ. σ. στη «Δέσποινα»)... Αισθάνομαι δικαιωμένος, όμως να την βράσω τέτοια δικαίωση. Πριν βγουν τα μίντια να πουν αυτό ή το άλλο, ας δουν πρώτα τι ακριβώς είναι τα ίδια.
– Η μετάθεση της ευθύνης είναι ένα σύνδρομο της εποχής;
– Είναι ένα εφηβικό σύνδρομο που το έχουμε από παλιά. Για όλα φταίει ο μπαμπάς. Είμαστε μια κοινωνία που γουστάρει να παραμένει τσογλανοπαρέα. Πάντα φταίει κάποιος άλλος. Να το λες αυτό όταν είσαι έφηβος είναι φυσιολογικό, όμως να το λες στα σαράντα...
– Η κρίση έφερε τον Ελληνα σε μετωπική σύγκρουση με τον εαυτό του;
– Πολύς κόσμος συνειδητοποίησε αρκετά από τα αδιέξοδα των προηγούμενων 30 και βάλε χρόνων. Η συνολική ρήξη, όμως, δεν είναι απλό πράγμα. Ζούμε 70 - 80 χρόνια ο καθένας κι αυτός ο χρόνος είναι μικρός για να ανατραπούν δομές που έχουν εγκαθιδρυθεί εδώ και 300 χρόνια. Θα χαθούν δυο-τρεις γενιές μέχρι να μάθουμε όταν έχει κόκκινο να σταματάμε και να μην περνάμε τον δρόμο.
«Απ’ τα κόκαλα βγαλμένα». Δραματική κομεντί του Σωτήρη Γκορίτσα, βασισμένη στο βιβλίο του Γιώργου Δενδρινού (εκδ. Κέδρος). Θυμίζει λίγο τη ρουμανική «Οδύσσεια του κυρίου Λαζαρέσκου». Παίζουν: Αργ. Ξάφης, Δ. Ημελος, Αννα Κουτσαφτίκη, Γ. Συμεωνίδης, Μηνάς Χατζησάββας, Στ. Μάινας, Γερ. Σκιαδαρέσης, Βαγγέλης Μουρίκης. Πρεμιέρα στις 31/3.
Αν γίνουν πράξη όλα τα αυτονόητα...
– Ο Ελληνας συνηθίζει το «δεν ήξερα».
– Ας φρόντιζε να μάθει. Αν του έλεγες «πρόσεξε υπάρχει λακκούβα», θα σε άκουγε; Αφού είναι ποτισμένος με την ιδέα ότι παντού υπάρχει ένα κόλπο. Μια ιδέα είναι όλα, ένα κόλπο και καθάρισες, ένας πλούσιος γάμος κι έπιασες την καλή... Αρκεί να σου κόβει. Δηλαδή, ανατρέψαμε όλες τις φιλοσοφίες και όλους τους κανόνες. Ολα αυτά έχουν βαθιές ρίζες, αλλά ανοίγουμε μεγάλη κουβέντα, που μας πάει μέχρι την Τουρκοκρατία και τον Καραγκιόζη. Τότε, βέβαια, υπήρχαν φραγμοί που δεν σε άφηναν να προκόψεις. Χρειαζόταν το κόλπο, δικαιολογημένα ο σώζων εαυτόν σωθήτω.
– Τίθεται ένα ζήτημα αυτοεκτίμησης;
– Μεγάλο. Οταν την αποκτήσουμε, θα αλλάξει αθόρυβα το σύμπαν.
– Σχολιάστε μια φράση που ακούγεται στην ταινία: «Tο αυτονόητο είναι ακατόρθωτο σε αυτή τη χώρα».
– Το εξηγεί παρακάτω, να χειρουργεί ο χειρουργός, να εφημερεύει ο εφημερεύων, το 8 να μη γίνει 8½ ούτε 7 παρά τέταρτο. Ολα τα αυτονόητα, που για μας ανήκουν στη σφαίρα της επιστημονικής φαντασίας, αν γίνουν πράξη, αυτό θα είναι η πιο δύσκολη επανάσταση. Γι’ αυτό είμαι εναντίον της πατέντας. Κι αυτό ισχύει και για τον τρόπο που γυρίζουμε ταινίες.
– Στην κατάστασή μας, μπορούμε να αντιμετωπίζουμε με εύθυμο τρόπο ζητήματα που μας έφεραν μέχρι εδώ;
– Εγώ δεν έχω άλλη επιλογή. Ετσι μεγάλωσα. Το χιούμορ είναι ο μοναδικός τρόπος άμυνας μπροστά στη μαυρίλα. Αν κοιτάξεις μονάχα το σκοτάδι, είναι σαν να περιμένεις να πεθάνεις. Τέλος πάντων, βαριά φιλοσοφία, αλλά όλο αυτό το πράγμα το φωτίζει ο θάνατος. Είχα ένα ατύχημα με τη μηχανή, έμεινα περίπου δέκα λεπτά ξαπλωμένος στη Μεσογείων μέχρι να έρθει το ασθενοφόρο. Κοίταζα τον ουρανό κι ένιωθα πως φεύγω. Ολο αυτό σου δίνει ένα μέτρο για τα πράγματα.
http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_civ_100015_26/03/2011_436882

Ραψωδός φιλόλογος

Πολύ ωραίοι στίχοι, ραψωδός φιλόλογος...έρχεται στη Λάρισα 9/4. Τον προτείνω....

Dedicated

Πριν ένα μήνα περίπου διοργανώθηκε εκδήλωση στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών με τον τίτλο "Γύρω από τον Franz Liszt". Απολαύστε τον...

Με αφορμή την έλευση της άνοιξης

Και δύο ποιήματα του Γιώργου Σαραντάρη

Δύο τραγούδια τῆς Ἄνοιξης

Μοῦ φαίνεται, πὼς ἡ ἄνοιξη
Σὰν κελαηδᾶ μὲ τρέμει
Μὴν τῆς ζητήσω ἕνα σκοπὸ
Νὰ δώσει τοῦ ἔρωτά μου
Μὴν τῆς ζητήσω ἕνα φιλὶ
Νὰ σοῦ φιλήσω τὴν καρδιὰ
Νὰ σοῦ χαρίσω δυὸ φτερὰ
Καὶ νὰ σὲ δῶ δικιά μου

ΙΙ

Ἔλα νὰ δεῖς τὴν ἄνοιξη ποὺ περπατάει
Ποὺ μὲ τὰ σύννεφα ἀγκαλιὰ μᾶς χαιρετάει
Ἔλα νὰ δεῖς τὴν κόρη μου πῶς ἔγινε μεγάλη
Καὶ τραγουδάει μὲ μιὰ φωνὴ ποὺ δὲν ἦταν δικιά της
Καὶ τραγουδάει μ᾿ ἕνα παλμὸ ποὺ εἶναι τοῦ κόσμου ὅλου
Σὰν νὰ βρέχει τὰ χείλια της στὴ βρύση τ᾿ οὐρανοῦ
Σὰν νὰ πετάει ἡ καρδούλα της μὲ κάθε χελιδόνι
Καὶ νὰ μὴν ξέρει ἡ ἄνοιξη ἂν εἶν᾿ δικιά της κόρη!

Ὁ ἄνεμος καὶ ἡ ἄνοιξη

Ὁ ἄνεμος ρέει μέσα στὴν καρδιά μας
Σὰν οὐρανὸς ποὺ ἔχασε τὸ δρόμο
Δέντρα προσπαθοῦν νὰ τοῦ δέσουν τὰ χέρια
Ἀλλὰ μάταια κοπιάζουν
Ὁ ἄνεμος ἀναπνέει μέσα στὴν καρδιά μας
Σὰν στρατὸς ποὺ ὁρμάει στὸν ἀγῶνα
Τὸν καλωσορίζει ἡ ἄνοιξη στὴν κοιλάδα
Τὸν χαιρετᾶνε τ᾿ ἀρώματα τῆς γῆς
H ἄνοιξη εἶναι μία παρθένα ποὺ δὲν τὴν ξέραμε
Καὶ ὅλους μᾶς φίλησε μὲ θάρρος προτοῦ τὸ ζητήσουμε
Τώρα ἀγκαλιάζει τὸν ἄνεμο καὶ κάνει σὰν τρελὴ
Κι ἀναγκάζει κι ἐμᾶς νὰ τὸν ἀγαπήσουμε

Συναφές με την προηγούμενη ανάρτηση

Για την επέτειο της 25ης Μαρτίου

Το παρακάτω κείμενο αποτελεί μια ομιλία την οποία εκφώνησα πέρυσι στο πλαίσιο της Εθνικής Εορτής της 25ης Μαρτίου.

Καθώς οργάνωνα το πλαίσιο στο οποίο θα κινηθώ στην παρούσα ομιλία η πρώτη μου σκέψη ήταν να αναφερθώ στη διττή φύση της σημερινής γιορτής της θρησκευτικής γιορτής του Ευαγγελισμού από τη μια και της εθνικής εορτής που σχετίζεται με την απελευθέρωση των Ελλήνων από τον τουρκικό ζυγό και τη δημιουργία του ελληνικού κράτους από την άλλη. Στην πορεία όμως αισθάνθηκα ότι εγώ που θα εκφωνούσα τον πανηγυρικό της ημέρας δε θα ήμουν απόλυτα ικανοποιημένη από τα λεγόμενά μου.

          Είναι μέρα γιορτής σήμερα σημαντικής, είναι μια μέρα που σίγουρα αξίζει να θυμόμαστε, όμως η μνήμη από μόνη της δε συντηρεί τα έθνη αλλά ούτε και τα εξελίσσει. Αναλογιζόμουν λοιπόν ότι η ιστορία, όταν έχει διακοσμητικό ρόλο, όταν είναι τοποθετημένη σε ένα ξεχωριστό ράφι προς θέαση και θαυμασμό, δε μας βοηθάει αλλά πολύ περισσότερο αναστέλλει την πορεία και την πρόοδο. Για να είμαι απόλυτα ειλικρινής, ο πρωταρχικός προβληματισμός αφορούσε στο τι θα ήθελα να επισημάνω από όλη την ελληνική επανάσταση και συγκεκριμένα σε ποιο ακριβώς σημείο με ενδιέφερε να εστιάσω.

          Αυτό που προσωπικά με απασχολεί σήμερα είναι αν η χώρα μου η οποία οφείλει την ύπαρξή της στους αγωνιστές του 1821, γνωστούς, τιμημένους αλλά και άσημους είναι σε θέση να τιμήσει τους ήρωες αυτούς, είναι σε θέση να καταστήσει και τους πολίτες της εθνικά υπερήφανους. Η απάντηση που δίνω δεν είναι ούτε καταφατική αλλά ούτε και αρνητική. Αρχίζω να πιστεύω ότι η χώρα μου που τόσο ταλανίστηκε στο παρελθόν ταλανίζεται και σήμερα, εξάλλου έχω αρχίσει να πιστεύω ότι ένα κράτος περνάει από πολλές εύκολες και δύσκολες φάσεις.

          Όλη αυτή η σκέψη με οδήγησε στο συμπέρασμα ότι θα ήταν καλύτερο να εστιάσω σε μια προσωπικότητα του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα και να μη μιλήσω γενικά, για να μπορέσω να καταδείξω τη δύναμη της μονάδας στις δύσκολες περιστάσεις ενός έθνους. Σκέφτηκα λοιπόν να φωτίσω κάποια προσωπικότητα του αγώνα και να εντοπίσω τον τρόπο με τον οποίο αγωνίστηκε, τους στόχους που έθετε και το αποτέλεσμα που είχε όλη αυτή η προσπάθεια. Επέλεξα με κριτήριο τοπικιστικό τον ήρωα της ελληνικής επανάστασης που καταγόταν από το Μαυρομάτι Καρδίτσας, το δυναμικό Γεώργιο Καραϊσκάκη, το γιο της καλογριάς. Αναγκαίο κακό σε μια τέτοια επιλογή η αναφορά σε κάποια βασικά βιογραφικά στοιχεία που αναδεικνύουν το μεγάλο αυτό ήρωα με την υπόσχεση ότι θα αρκεστώ στα πιο σημαντικά σημεία της δράσης του.

          Το θέμα της καταγωγής του δεν είναι ξεκάθαρο και συχνά προβάλλεται ως πατρίδα του το χωριό της Άρτας Σκουληκαριά. Πέρασε δύσκολα παιδικά χρόνια σε μια οικογένεια Σαρακατσαναίων ενώ η μητέρα του, όσο ζούσε, πουλούσε εικονίδια και κεριά για να εξασφαλίσει τα προς το ζην. Προφανώς οι δυσκολίες αυτές τον ενδυνάμωσαν και τον όπλισαν με ορμή και αγωνιστικότητα.

          Πριν συμπληρώσει τα δεκαπέντε χρόνια του σχημάτισε μια κλέφτικη ομάδα και η απειρία του τον οδήγησε σε σύλληψη στα Γιάννενα από τον Αλή Πασά ο οποίος τελικά τον προσέλαβε στη σωματοφυλακή, με αποτέλεσμα ο Γεώργιος να μάθει εκεί στοιχειώδη ανάγνωση και γραφή. Πολύ γρήγορα ενώθηκε με τον Κατσαντώνη και έγινε πρωτοπαλίκαρό του και ενώ κατά τους πρώτους μήνες του 1821 προσπάθησε να εξεγείρει σε επανάσταση κατά των Τούρκων την περιοχή της Βόνιτσας οι προύχοντες της περιοχής ανέστειλαν την προσπάθειά του γιατί θεωρούσαν πως δεν ήταν ακόμη κατάλληλος ο καιρός. Ο Καραϊσκάκης φιλοδοξούσε να γίνει καπετάνιος των Αγράφων.

          Όσο και αν το επιθυμούσε παραγκωνίστηκε από την εξουσία και δυστυχώς δεν αξιοποιήθηκε στα πρώτα χρόνια της Επανάστασης, γιατί η Διοίκηση και κυρίως ο Μαυροκορδάτος, τον υποψιάζονταν πως ήταν σε συνεννόηση με τους Τούρκους και γι΄ αυτό έστειλαν το Γιαννάκη Ράγκο να αναλάβει το αρματολίκι της εν λόγω περιοχής. Και όχι μόνο αυτό αλλά το 1824 η διαμάχη Μαυροκορδάτου Καραϊσκάκη κορυφώθηκε με τον πρώτο εμφύλιο πόλεμο και τον Απρίλιο τη δίκη στο Αιτωλικό σύμφωνα με την οποία ο Μαυροκορδάτος κατηγορώντας τον Καραϊσκάκη για προδοσία απαιτούσε την απομόνωση και εξορία του πολεμιστή. Η κατηγορία ήταν ήπια σχετικά και οφειλόταν στο φόβο του Μαυροκορδάτου για τους πολλούς οπαδούς και φίλους του Καραϊσκάκη που ήταν συγκεντρωμένοι στη δίκη.

          Μετά την αποκατάστασή του προκρίθηκε η συμβιβαστική λύση να ενισχύσει ο Γεώργιος το ανατολικό τμήμα των Αγράφων και συγκεκριμένα το στρατόπεδο στα Σάλωνα (Άμφισσα). Ο αγώνας του συνεχίστηκε ενεργός και αποτελεσματικός στο πλευρό του Κωλέττη. Συγκεκριμένα, απέτρεψε την κατάληψη του Δίστομου από τους Τούρκους της Άμφισσας και προσπάθησε να βοηθήσει τους πολιορκημένους στο Μεσολόγγι τον Ιούλιο του 1825.

          Ο Ανδρέας Ζαΐμης, ο νέος πρόεδρος του Εκτελεστικού διόρισε τον Καραϊσκάκη αρχιστράτηγο της Ρούμελης με πλήρη δικαιοδοσία και στόχος του Γεώργιου ήταν η ανακούφιση των πολιορκημένων στην ακρόπολη της Αθήνας. Ο Καραϊσκάκης που είχε όραμα αλλά και επίγνωση της πολεμικής κατάστασης ζήτησε να διορίζει στα διάφορα στρατιωτικά αξιώματα άτομα της δικής του επιλογής για να πετύχει τη συνεργασία και τη συνένωση διάφορων ομάδων αγωνιστών. Δυστυχώς, αυτή του η επιθυμία στάθηκε σχεδόν αδύνατη να πραγματοποιηθεί και για άλλη μια φορά η προσπάθεια του πολεμιστή δεν είχε την πλήρη στήριξη από την πολιτική εξουσία. Εντούτοις, αυτό που αναδεικνύει τον ήρωα είναι η συνέχιση του αγώνα ακόμη κι όταν οι άνθρωποι και οι πολιτικές συνθήκες τον απομακρύνουν από την επίτευξη του στόχου του. Στα μέσα Νοέμβρη 1826, ο Καραϊσκάκης εγκλώβισε τους Τούρκους στην Αράχοβα και πέτυχε μια περίλαμπρη νίκη μετά από επτά μέρες μάχης με σχέδιο και στρατηγική επωφελούμενος από την κακοκαιρία της τελευταίας μέρας της μάχης. Το 1827, ο Καραϊσκάκης θεώρησε ότι η μόνη λύση για να αποτραπεί το χάος που επικρατούσε από τον τρόπο με τον οποίο οι βρετανική πολιτική επέβαλε να αντιμετωπιστεί ο Κιουταχής, ήταν να παίρνει μέρος ο ίδιος στις ασυντόνιστες και ανοργάνωτες επιθέσεις για να αποτρέψει το κακό χωρίς να λαμβάνει υπόψη του τη χρόνια επιβαρυμένη του υγεία.

          Σε συμπλοκή που έγινε παραβρέθηκε ο Καραϊσκάκης και τραυματίστηκε θανάσιμα στις 23 Απριλίου 1827. Κάποιοι από τους βιογράφους του Γεώργιου Καραϊσκάκη μίλησαν για δολοφονική ενέργεια. Η βρετανική πολιτική που ήθελε τον περιορισμό της επανάστασης στην Πελοπόννησο και η πανωλεθρία των Ελλήνων στο Φάληρο που οφείλεται στους δύο Βρετανούς αρχηγούς του Ελληνικού στρατεύματος ίσως εξηγεί και το ενδεχόμενο της δολοφονίας του μεγάλου Γεώργιου Καραϊσκάκη.

          Από τα πρώτα χρόνια της ζωής του η υγεία του ήταν επιβαρυμένη αυτό όμως δεν αποτέλεσε ποτέ ανασταλτικό παράγοντα για το Γεώργιο αλλά αντίθετα σχεδίαζε το επόμενο βήμα για να πετύχει το στόχο που δεν ήταν άλλος από την απελευθέρωση της πατρίδας. Ήταν οργανωτικός και δούλευε διαρκώς χωρίς να πτοηθεί από τις επιθέσεις που δέχτηκε και από τη σημαντική προσπάθεια εξοβελισμού του από τον αγώνα.

          Οι ήρωες της Επανάστασης αν κάνει κανείς μια λεπτομερή εξέταση της πορείας τους είχαν όραμα υψηλό, πίστη και αγάπη στον τόπο τους, κάποιες φορές ήταν λίγο πιο διορατικοί από τον υπόλοιπο λαό. Αντιμετώπιζαν εμπόδια από τους ίδιους τους Έλληνες εκείνους που εξυπηρετούσαν τα πολιτικά κόμματα της εποχής, εκείνους τους Έλληνες που δεν είχαν κανένα μακροπρόθεσμο στόχο ή όραμα για τη δημιουργία ενός έθνους αλλά κυρίως στόχευαν στην προσωπική τους ανάδειξη και ικανοποίηση της φιλαυτίας τους. Ίσως τότε οι αγωνιστές αυτοί να ένιωθαν προδομένοι ή εγκλωβισμένοι, σήμερα ας ελπίσουμε ότι θα αισθάνονται τουλάχιστον ιστορικά δικαιωμένοι. Θα ήθελα βέβαια να αισθάνονται ότι όλοι εμείς που παραλάβαμε και συνεχίζουμε την πορεία του έθνους αυτού τους τιμούμε όχι μόνο με γιορτές, πανηγυρικές παρελάσεις και μεγάλα λόγια αλλά με την καθημερινή μας πράξη, τον αγώνα, την τιμιότητα, την ωριμότητα και την ευθυκρισία σε όλες τις περιστάσεις και στα εύκολα αλλά και στα δύσκολα.    

          Θα κλείσω με μια φράση του Γεώργιου Καραϊσκάκη ως ελπίδα, προσδοκία και μήνυμα για αυτό τον εορτασμό. Λέγεται πως όταν ο Αλή Πασάς ρώτησε κάποτε τον Καραϊσκάκη τι θα ήθελε να του προσφέρει, εκείνος του απάντησε: «Αν με γνωρίζεις άξιο για αφέντη, κάνε με αφέντη, αν για δούλο, κάνε με δούλο».

Radiohead

Πολύ ωραίο το νέο album των Radiohead.....Δημητρούλα σ' ευχαριστώ που ήσουν τόσο ένθερμη να το ακούσω.....

Τίποτα δεν πάει χαμένο στη χαμένη σου ζωή, τ’ όνειρό σου ανασταίνω και το κάθε σου "γιατί".

Μια μικρή μνεία στον υπέροχο Μανώλη Ρασούλη... πολυγραφότατος, αισθαντικός, καίριος και για πολλά χρόνια επίκαιρος. Στίχοι που μιλούν για τον έρωτα, την αγάπη, τη φιλία, την πολιτική κατάσταση. Αποδελτιώνω κάποιους αγαπημένους μου και φυσικά σε καμία περίπτωση δεν εξαντλώ το μεγαλείο του καλλιτέχνη...

 

Μπορεί ν' αλλάξει Κεμάλ

 

Ως και τ' αγάλματα

κάνουνε άλματα

Μ' αυτοί που ξέρουν δεν μιλάνε

Όλα τα πράγματα

γίνονται θαύματα

κι οι νεκροκεφαλές γελάνε

 

Αυτός ο κόσμος

μπορεί ν' αλλάξει, Κεμαλ

Μέσα στις καρδιές

στις πλατείες, σε γραφεία οβάλ

θέλει σωστοί χιλιάδες

να 'ναι στους τροχούς

να 'ναι η ψυχή η νύφη

και γαμπρός ο νους

 

Τα προαιώνια

κρύβουν νετρόνια

που με μία έκρηξη αλλάζουν

Και οι θεούληδες

οι καημενούληδες

γίνονται ντεμοντέ κι αράζουν

 

Νιώσε με

Πολλές φορές βαθιά αναρωτήθηκα

τριγύρω οι άνθρωποι αν μ’ αγαπούνε

για ό,τι φαίνομαι η αν αληθινά

για ό,τι είμαι εγώ, κοντά μου ζούνε

 

Κι όμως να που δεν ξέρω

ποιος εγώ, κι υποφέρω

νοιώσε με, σώσε με

κι ό,τι θες στο προσφέρω

 

Είναι στιγμές σιωπής που αναλογίστηκα

τους όρκους που ’δωσα γλυκά μ’ εσένα

και με τα λόγια μου για μένα πείστηκα

τώρα δεν έχω πια φόβο κανένα

 

Κι όμως να που δεν ξέρω...

 

Πολλοί ορκίστηκαν πως μ’ αγαπήσανε

γιατί κατάλαβαν ποιος είμαι τάχα

και σ’ άλλους πίστεψα, μ’ εγκαταλείψανε

ανάγκη μ’ είχανε, αυτό μονάχα

 

Ντύθηκες Μακρυγιάννης τις απόκριες

Ντύθηκες Μακρυγιάννης τις απόκριες
κι άρχισες να μιλάς για ελευθερία
σ' εμάς που ακόμα δεν έκλεισαν οι πληγές
και τρέχουν μια πηχτή θανάσιμη ιστορία.

Ήρωά μου, αίνιγμά μου
και στο τρόλεϊ γείτονά μου
ανθρωπάκο καθημερινέ
σ' έχω συνεταίρο
για τα περαιτέρω
ένοχε μαζί κι αθώε μου εαυτέ.

Έλεγες ήρθα να σας λύσω τα δεσμά
και μες στου Φλόκα είσαι δύο αιώνες
καφέ να πίνεις και η λήθη να κερνά
ποιός θ' ανταμείψει πια τους τόσους μας αγώνες;

Λέοντας, χαμαιλέοντας κι οδηγητής
κι όλοι ντυμένοι πάντα κάποιον άλλο
εγώ, εσείς κι αυτοί στο τέλος της γιορτής
θα μοιραστούμε της αλήθειας το ρεγάλο.

Το μοναχικό λουλούδι      
Όταν εσύ θ' αναπαύεσαι στο θρόνο της βίας
και θα κρατάς σφιχτά το σκήπτρο της λήθης
Όταν εσύ θα βυζαίνεις τα μωρά της ανίας
και θα 'σαι ο πρίγκηπας της σκουριάς και συνήθης

Εγώ θα τραγουδάω το τραγούδι
για το μοναχικό λουλούδι
Μέσα στην έρημο που ανθίζει με χαρά του
και που σκορπάει κάθε μέρα τ' άρωμά του
Δείγμα ασύγκριτης αγάπης χωρίς να νοιάζεται ποτέ
αν θα περάσει από 'κει διαβάτης

Όταν εσύ θα λυμαίνεσαι τις φλέβες της φρίκης
και θα βουτάς βαθιά στη λάσπη του χρόνου
Όταν εσύ στου μυαλού τα κελιά θα ανήκεις
και θα 'σαι ο άφθαστος του ρεκόρ και του φθόνου.

Και κλείνω με ένα πολύ αγαπημένο τραγούδι που όλοι έχουμε χιλιοτραγουδήσει

Όμορφη ζωή

Προτείνω να δείτε τα παρακάτω βίντεο γιατί με όμορφο και αξιοπρεπή τρόπο χαρίζουν συμβουλές ζωής και προβληματισμού για το πώς μπορούμε να ζούμε τη ζωή μας καλύτερα. Η ανάρτηση αυτή αφιερώνεται σε ένα συγγενικό μου πρόσωπο που έφυγε από τη ζωή και διαπίστωσα ότι είχε τηρήσει σε μεγάλο βαθμό όλα όσα θίγονται από τον ομιλητή που θα δείτε. Είναι πολύ σημαντικό να φεύγεις από τη ζωή και να σου αναγνωρίζεται στον ύψιστο βαθμό η ανθρωπιά σου, η εργατικότητα, η εξυπνάδα, η δημιουργία και η προσφορά σου στους άλλους. Είναι μια μορφή ευτυχίας. Ίσως ακουστώ παρωχημένη αλλά τελικά η ομορφιά της ζωής είναι να επενδύουμε σ΄ όλα αυτά τα τόσο υποτιμημένα από την εποχή μας άυλα αγαθά όπως η αγάπη, η φιλία, η μοιρασιά, η μεγάλη καρδιά, η ανοιχτωσιά στην ψυχή, η αλήθεια και η αξιοπρέπεια.  

 Πιο σύντομο με ελληνική μετάφραση

Η μουσική της ημέρας

'Ενα πρώτο και ένα δεύτερο κόλλημα των ημερών. Τα μοιράζομαι μαζί σας για ένα όμορφο Σαββατοκύριακο!

Πρωτότυπη διδασκαλία της «Οδύσσειας» μέσα από έργα τέχνης

Την Οδύσσεια του Ομήρου, μέσα από έργα τέχνης, που δημιουργήθηκαν από την αρχαιότητα μέχρι και σήμερα, διδάσκονται μαθητές του καλλιτεχνικού Γυμνασίου Θεσσαλονίκης και του γυμνασίου Σοχού, στο πλαίσιο μίας πρωτότυπης διδακτικής πρότασης, που συνδέει τη μετάφραση του διαχρονικού έπους με εικαστικά έργα διάσημων καλλιτεχνών και με χάρτες που αποτυπώνουν διαδρομές, γεγονότα και τοπωνύμια.

Την πρωτότυπη ιδέα είχαν οι φιλόλογοι Δήμητρα Μήττα και Κωνσταντίνος Βακουφτσής, οι οποίοι από πέρσι διδάσκουν την «Οδύσσεια» στην Α΄ Γυμνασίου των δύο σχολείων, με μεγάλη ανταπόκριση από τους μαθητές, αλλά και από καθηγητές ανά την Ελλάδα. Για τη διευκόλυνση της διδακτικής παρουσίασης, οι εκπαιδευτικοί δημιούργησαν ηλεκτρονικό υλικό, το οποίο διέθεσαν στο Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας, από όπου μπορούν να έχουν πρόσβαση όλοι οι ενδιαφερόμενοι, μέσα από το σύνδεσμο (link), με την ένδειξη «Σινεμά η Οδύσσεια».

Περισσότερα από 200 έργα (πίνακες και γλυπτά) καλλιτεχνών διεθνούς εμβέλειας, όπως οι Ρέμπραντ, Σαλβαντόρ Νταλί, Ντε Κίρικο, αλλά και Ελλήνων, τα οποία αντιπροσωπεύουν όλες τις καλλιτεχνικές περιόδους, από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα, συγκεντρώθηκαν για τις ανάγκες της διδακτικής, με αποκλειστική θεματολογία τους την «Οδύσσεια» του Ομήρου.

Κοντά στα έργα τέχνης παρατίθενται τα αντίστοιχα αποσπάσματα του έπους- από τα οποία εμπνεύστηκαν οι καλλιτέχνες ή στα οποία υπάρχει θεματολογική σύνδεση- σε απόδοση διακεκριμένων μεταφραστών, όπως οι Δ.Μαρωνίτης, Ζ. Σίδερης, Α. Εφταλιώτης, Ν.Καζαντζάκης, Ι.Κακριδής.

Παράλληλα, παρατίθενται χάρτες, που παρουσιάζουν τα γεγονότα-σταθμούς, με βάση τη χρονική σειρά τέλεσής τους, από τη στιγμή που ο Οδυσσέας έφυγε από την Τροία μέχρι και την επιστροφή του στην Ιθάκη. Έτσι, ο μαθητής έχει τη δυνατότητα να παρακολουθήσει γεωγραφικά την πορεία του πολυμήχανου Οδυσσέα και να συνδέσει τοπωνύμια, όρια, γεγονότα και διαδρομές. Το υλικό είναι κατανεμημένο σε ενότητες χωρισμένες σε ομάδες ραψωδιών, όπου οι μαθητές μπορούν να πλοηγηθούν σε κείμενο, φωτογραφίες, εικόνες έργων τέχνης και χάρτες.

«Από καλλιτεχνικής πλευράς, ο στόχος ήταν να καταφέρουν τα παιδιά να αναγνωρίζουν έργα τέχνης που αναφέρονται στο ομηρικό κείμενο, αν οι καλλιτέχνες αντιγράφουν το κείμενο ή το αποδίδουν ελεύθερα κ.α. Επιπλέον, να συνειδητοποιήσουν αυτό που τόσο συχνά λέμε παγκοσμιοποίηση του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού», αναφέρει χαρακτηριστικά η κ.Μήττα.

Ωστόσο, όπως επισημαίνει, και σε εκπαιδευτικό επίπεδο, τα οφέλη των μαθητών είναι πολλαπλά. «Μέσα από τη γεωγραφία της Οδύσσειας, οι μαθητές μπορούν να κατανοήσουν καλύτερα τα γεγονότα, μαθαίνουν να περιγράφουν και να αφηγούνται ιστορίες του έπους, να συγκρίνουν μεταφράσεις, να παρατηρήσουν έργα διαφόρων εποχών για το ίδιο θέμα», υπογραμμίζει.

Ήδη, η επισκεψιμότητα στο ηλεκτρονικό υλικό, από καθηγητές σχολείων ανά την Ελλάδα, είναι μεγάλη. Οι εκπαιδευτικοί έχουν τη δυνατότητα να χρησιμοποιήσουν το υλικό ελεύθερα, καθώς δεν υπάρχει ένα συγκεκριμένο διδακτικό σενάριο. Από την πλευρά τους, οι μαθητές εξοικειώνονται με το κλασσικό κείμενο, μέσα από έναν δημιουργικό και διασκεδαστικό τρόπο, αντί μέσα από ακόμη ένα κείμενο-μάθημα.

http://www.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_kathremote_1_08/03/2011_381829

Με αφορμή ένα μύθο του Αισώπου

Της Pίτσας Mασούρα

Υπάρχει ένας μύθος του Αισώπου (φωτ.) που ξαφνικά τον βρίσκω επίκαιρο. Μια φορά κι έναν καιρό, ένας χωρικός είχε έναν γάιδαρο για τις δουλειές του. Τον αγαπούσε ο χωρικός τον γάιδαρο και φυσικά του συγχωρούσε όλα του τα πείσματα. Μια μέρα, ο χωρικός φόρτωσε κοφίνια με αλάτι τον γάιδαρο και κίνησε για το διπλανό χωριό. Ομως περνώντας από το ποτάμι, ο γάιδαρος παραπάτησε και βούλιαξε στο νερό. Το αλάτι, με το που ήρθε σε επαφή με το νερό, διαλύθηκε κι ο πονηρός ο γάιδαρος σηκώθηκε ανάλαφρος όσο ποτέ. Ο αφέντης του πικράθηκε γιατί έχασε το αλάτι που θα μπορούσε να το πουλήσει σε καλή τιμή, αλλά ο γαϊδαράκος ήταν πολύ ευχαριστημένος. Περπατούσε και καμάρωνε σαν γύφτικο σκεπάρνι. Την επόμενη φορά, το αφεντικό του τον φόρτωσε με κοφίνια που όμως ήταν γεμάτα με σφουγγάρια. Ο πονηρός ο γάιδαρος νόμιζε ότι θα μπορούσε και αυτή τη φορά να γλιτώσει και να περάσει το ποτάμι... αβρόχοις ποσί, γι’ αυτό και στο κρίσιμο σημείο έκανε τάχα πως γλίστρησε και βυθίστηκε μες στο νερό. Για κακή του τύχη όμως, τα σφουγγάρια που κουβαλούσε στα κοφίνια απορρόφησαν το νερό, βάρυναν και παρέσυραν τον γάιδαρο στον πάτο του ποταμού. Φυσικά δεν ξαναβγήκε ποτέ στην επιφάνεια... Κι εκείνος έχασε και το αφεντικό του έχασε.

Σε τούτο τον τόπο υπάρχει πλειοδοσία μύθων. Οι μύθοι διδάσκουν, επισημαίνουν τα λάθη μας, αλλά παράλληλα μας αφαιρούν το δικαίωμα στην ορθολογική σκέψη, καλύπτοντας εύσχημα τα ελαττώματα της φυλής. Ο μύθος με τον αφέντη-χωρικό και τον γάιδαρο θα μπορούσε να παραπέμπει κατ’ ευθείαν στην τωρινή περιπέτεια του Ελληνα που νομίζει ότι με την κουτοπονηριά του θα ξεγελάσει όσους τον δανείζουν, θα σταθεί στην επιφάνεια του νερού και στο τέλος θα περάσει ατσαλάκωτος στην απέναντι όχθη του ποταμού. Αλλά θα ’πρεπε να ξέρει ότι δεν υπάρχουν εύκολα περάσματα απέναντι. Τα πάντα απαιτούν κόπο. Ως πρόσφατα, οι ελληνικές κυβερνήσεις κατάφερναν να απαλλαγούν από το αλάτι που κουβαλούσαν στα κοφίνια τους. Τώρα, όπως γράφουν οι προσφιλείς μας ξένοι αρθρογράφοι, ο πολιτικός κόσμος θα χρειαστεί να θυσιάσει μία γενιά για να αλλάξει τη νοοτροπία του Ελληνα. Ναι, υπό την προϋπόθεση ότι και ο πολιτικός κόσμος επιθυμεί να αλλάξει κοστούμι.

Τι θα συμβεί στις 24 και 25 Μαρτίου, κατά τη διάρκεια των ευρωπαϊκών συναντήσεων, μόνον οι λίγοι γνωρίζουν· και αν... Προφανώς θα ζήσουμε ένα ακόμη ανατολίτικο παζάρι, το χειρότερο των τελευταίων μηνών, καθώς είναι πασιφανές ότι για την Ελλάδα, παρά τα όσα έλεγαν οι εκπρόσωποι της κυβέρνησης, το Σχέδιο Α απέτυχε παταγωδώς και τώρα αναζητείται εναγωνίως το Σχέδιο Β. Το μαστίγιο ήδη έχει υψωθεί και οι σκληροπυρηνικοί έπιασαν ξανά δουλειά, καταφεύγοντας στον κλασικό τρόμο. Κι έτσι όπως κυλάει ο καιρός της αβεβαιότητας, έτσι όπως κανείς δεν αποτολμά να αποκαλύψει την πλήρη αλήθεια προς τον λαό –η μισή αλήθεια παραμένει γοητευτική και παραπλανητική– έχω την αίσθηση ότι τούτη η πατρίδα θυμίζει καράβι έτοιμο να τσακιστεί στα βράχια του Κάβο Μαλέα, με το πλήρωμα να αποκτά σταδιακά τα σκοτεινά χαρακτηριστικά του πληρώματος του πλοίου-φαντάσματος στην όπερα «Ο Ιπτάμενος Ολλανδός» του Βάγκνερ . Ενα πλήρωμα γεμάτο αμούστακα παιδιά που έφευγαν για την ξενιτιά, στο κυνήγι της επιβίωσης της εποχής τους.

Σήμερα έχουμε απέναντί μας τους δικούς μας νέους που αναζητούν τους κανόνες της δικής τους επιβίωσης. Που υψώνουν τη φωνή τους, παρεκτρέπονται, παρεμβαίνουν σε δημόσιες συναντήσεις με βίαιο τρόπο. Απροετοίμαστοι, όμως. Καλοζωισμένοι νέοι, πνιγμένοι στη δική μας υπερβολική, υπερπροστατευτική αγάπη. Μα με την εικόνα μιας «αποθεματικής» Ελλάδας δεν τους μεγαλώσαμε; Οντας εμείς παραμυθιασμένοι, μήπως δεν παραμυθιάσαμε κι εκείνους; Η αλαζονεία μας, ο επιπόλαιος βηματισμός, η αδιαφορία για το κοινό καλό και το συμφέρον των πολλών, η επέκταση του «θεσμικού υπόκοσμου», όπως αποκαλείται ο φοροδιαφεύγων κόσμος, και η διολίσθηση σε παραπλανητικές, έμπλεες ρομαντισμού μειοψηφίες μάς στέρησαν τη δυνατότητα να ρίξουμε γέφυρες με τις νέες γενιές. «Ο άνθρωπος», λέει ο Αίσωπος, «κουβαλάει πάντοτε δύο σακούλια πάνω του, το ένα μπροστά και τ’ άλλο πίσω. Στο μπροστινό πετάει τα λάθη των άλλων, ενώ στο πίσω, τα δικά του. Γι’ αυτό και δεν τα βλέπει ποτέ...». Αυτόν τον μύθο, όμως, δεν τον αφηγηθήκαμε στα παιδιά μας.

Πηγή: http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_columns_1_06/03/2011_434581

Εξαιρετικό άρθρο!

Εκπαιδεύοντας τη Ράνια από το Αγρίνιο

Η ιστορία μιας 38χρονης κομμώτριας -μητέρας δύο παιδιών- που επηρεασμένη από την παράσταση αποφάσισε να αλλάξει τη ζωή της Της Σάντρας Βούλγαρη

«Ενιωσα ειλικρινά ότι είχε ξεκινήσει μια καινούργια ζωή για μένα, κι από τότε μέχρι σήμερα συμβαίνει αυτό...». Τέσσερις ακριβώς έφευγε το απογευματινό δρομολόγιο εξπρές Αγρίνιο - Αθήνα και ο επαρχιακός σταθμός των ΚΤΕΛ φάνταζε εντυπωσιακά καθαρός και καινούργιος. Η κακοκαιρία που είχαν προβλέψει από τα βόρεια για εκείνη την ημέρα είχε ήδη κάνει αισθητή την παρουσία της, όμως καθισμένη στη θέση μου, κοιτώντας από το παράθυρο τα τοπία που περνούσαν μπροστά μου, είχα συνεχώς τα λόγια και την παρουσία της στο μυαλό. Δεν είναι κάθε μέρα που γνωρίζεις από κοντά ένα άτομο που αποφασίζει να αλλάξει τη ζωή του, πόσω μάλλον στις εποχές που διανύουμε. Κι όταν αυτό το «πέρασμα σε μια άλλη όχθη» συμβαίνει υπό την επήρρεια της τέχνης, ακόμη κι αν είναι μόνο η αφορμή, επιβάλλεται να το γνωρίσεις, να το νιώσεις, το όνειρο που βρήκε επιτέλους τον δρόμο του.

Πάθος για μόρφωση

Την καλλιτεχνική χειμερινή σεζόν που μας πέρασε, μόλις είχε μπει το 2010, το Δημοτικό Περιφερειακό Θέατρο Αγρινίου ανέβαζε το έργο του Ουίλι Ράσελ «Εκπαιδεύοντας τη Ρίτα» (σκην. Βασίλη Νικολαΐδη), την ιστορία μιας κομμώτριας, η οποία ανακαλύπτει το πάθος της για την υψηλότερη μόρφωση. Ανάμεσα στο κοινό των παραστάσεων που δόθηκαν στην Κεντρική Σκηνή του ΔΗΠΕΘΕ Αγρινίου ήταν και μια κομμώτρια, η Ράνια Παπαθανάση, ίσως όχι η μοναδική, αφού η προσέλευση του κοινού στο θέατρο ειδικά τα τελευταία χρόνια υπό την καλλιτεχνική διεύθυνση του Νικολαΐδη έχει σημειώσει ραγδαία αύξηση. Αμέσως μετά την παράσταση, ταυτισμένη με την ηρωίδα, η Ράνια Παπαθανάση αποφασίζει ότι μπορεί και θα το κάνει, θα τελειώσει το σχολείο που είχε αφήσει στη μέση, θα κάνει όνειρα και σχέδια φιλόδοξα, θα πάει στο πανεπιστήμιο, θα αλλάξει τη ζωή της. Και το έκανε.

Το κομμωτήριο της Ράνιας βρίσκεται απέναντι από το θέατρο σε μια μικρή στοά. Και η ιστορία της είναι πράγματι σαν να έχει βγει από βιβλίο.

Είχα ήδη διαβάσει την επιστολή που έγραψε εξιστορώντας την εμπειρία της, άρθρο που δημοσιεύτηκε σε αγρινιώτικες εφημερίδες, αλλά και στο φετινό πρόγραμμα του ΔΗΠΕΘΕ, είχα ήδη μιλήσει μαζί της για να κανονίζαμε το ραντεβού μας, κάτι όχι τόσο απλό αφού το πρόγραμμά της είναι πλέον αρκετά βαρύ. (Σχολείο το πρωί, μετά να τρέξει να πάρει τα παιδιά της, το ένα από το δημοτικό, το άλλο από τον παιδικό σταθμό, απόγευμα δουλειά στο κομμωτήριο, το βράδυ διάβασμα…). Αναρωτιόμουν πώς θα ήταν αυτή η γυναίκα που μεταμορφώθηκε από τη μέρα που είδε το «Εκπαιδεύοντας τη Ρίτα». Και είχα πλάσει πολλές εικόνες.

Ομως, ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. «Παίζουμε ένα έργο για μια κομμώτρια, δεν έρχεσαι να το δεις;» της είχε πει ο Βασίλης Νικολαΐδης ο οποίος κουρευόταν στο κομμωτήριό της. Ετσι, η Ράνια Παπαθανάση βρέθηκε ένα βράδυ στο θέατρο. «Ημουν τόσο συγκινημένη που βγήκα έξω από την παράσταση και δεν μπορούσα να συνέλθω, το έβλεπα μπροστά μου, έβλεπα μπροστά μου ότι είμαι στο σχολείο, ότι είμαι στα θρανία ξανά, ότι ήμουν με τους καθηγητές. Είχα πάει θυμάμαι με τον σύζυγό μου και έκλαιγα στην παράσταση και εκείνος μου έλεγε, γιατί κλαις και κάποια στιγμή γυρνάω και του λέω, αυτό που γίνεται εκεί πάνω μπορώ να το κάνω κι εγώ. Μου λέει, τι να παίξεις θέατρο; Οχι του λέω, να πάω στο σχολείο. Η Ρίτα το έκανε, γιατί όχι εγώ;».

Μια ψηλή, όμορφη γυναίκα με μακριά ξανθά μαλλιά και γαλανά μάτια (τριάντα οχτώ χρόνων, όπως μας αποκαλύπτει) κατέφτασε περπατώντας και μιλώντας στο κινητό της, για να μας συναντήσει στο μπαράκι «Σπείρα Σπείρα» στην Πλατεία Σιντριβανιού. Ενα βλέμμα που πετάει σπίθες, γεμάτο πάθος και πείσμα. Ντυμένη σαν μαθήτρια, με παντελόνι, σκουφάκι, φουλάρια, μας εξομολογείται ότι έχει πυρετό: «Κόλλησα από τα παιδιά μου». Παρ’ όλα αυτά φωτογραφίζεται σαν επαγγελματίας, ενώ παράλληλα μου διηγείται την εμπειρία της.

«Μου ήρθε τόσο απότομο όλο αυτό που ήθελα να περάσουν λίγες μέρες για να μπορέσω να συνέλθω, έτσι ώστε να μπω στη διαδικασία να ψάξω για καθηγητές. Ηταν στη μέση της χρονιάς, δεν μπορούσα να ξεκινήσω τότε και το θεώρησα βιαστικό να το κάνω, οπότε είπα ας κάνω μια προετοιμασία για να μπορέσω να μπω τον Σεπτέμβριο στα σχολεία.

Πέρσι τον χειμώνα πήγα στην παράσταση, αρχές Απριλίου ξεκίνησα ιδιαίτερα μαθήματα για να μπω τον Σεπτέμβριο στην Α΄ Λυκείου. Με στόχο πια το πανεπιστήμιο, όχι μόνο να πάρω το απολυτήριο του λυκείου. Ηταν κάτι που είχα στο μυαλό μου από μικρή, να σπουδάσω, αλλά για κάποιους λόγους έμεινα έξω από όλο αυτό. Η απόφαση που πήρα δούλευε μέσα μου εδώ και δέκα χρόνια. Σκεφτόμουν, ναι μεν η δουλειά μου καλή αλλά υπήρχαν κενά. Κι ήρθε σιγά σιγά και κούμπωσε με την παράσταση. Ηταν το κερασάκι στην τούρτα. Τώρα ονειρεύομαι να σπουδάσω ψυχολογία στο Πάντειο, να ειδικευτώ στην δραματοθεραπεία». Καθώς διασχίζουμε τον δρόμο που οδηγεί στο θέατρο, τη ρωτάω πόσο δύσκολο ήταν να πάρει μια τέτοια απόφαση, αν την υποστήριξε το οικογενειακό της περιβάλλον. «Εχω φέρει 180 μοίρες όλη μου την πορεία και όλη μου τη ζωή. Δεν αναιρώ αυτό που με συντροφεύει και το συντροφεύω, δηλαδή τη δουλειά μου, που και την αγαπάω και την πονάω και θέλω να τη συνεχίσω, ούτως ή άλλως από αυτήν παίρνω και τη δύναμη και την οικονομική βοήθεια για να προχωρήσω, αλλά ξέρω ότι έχει ημερομηνία λήξης σε λίγα χρόνια.

Ειδικά η πατρική μου οικογένεια με υποστήριξε πολύ, νομίζω ότι αν δεν είχα τη μαμά μου και τον μπαμπά μου σε όλο αυτό δεν θα μπορούσα να τα είχα βγάλει πέρα και θέλω δημόσια να τους πω ένα μεγάλο ευχαριστώ για την τεράστια ψυχική δύναμη που μου έχουν δώσει».

Στην άδεια σκηνή του ΔΗΠΕΘΕ φοιτητές κάνουν πρόβα μια δική τους παράσταση που θα ανέβει σε λίγο καιρό. Δύσκολη για όλα τα Δημοτικά Περιφερειακά Θέατρα της χώρας η φετινή χρονιά, κατά την οποία θα αποφασιστεί τι θα κάνει τελικά ο Καλλικράτης. Με χρηματοδότηση 57.000 ευρώ για το εξάμηνο που διανύουμε, το πρόγραμμα στο Αγρίνιο, όπου τελευταίως είχαν ανέβει πολλές και ενδιαφέρουσες δουλειές, είναι συρρικνωμένο. Κρίμα, αφού όπως μου εξηγεί η Ράνια Παπαθανάση: «Στο Αγρίνιο δεν έχουμε άλλους τρόπους διασκέδασης, είναι μια πόλη λίγο αντιερωτική που δεν έχει οξυγόνο, δεν έχει πολλούς φοιτητές, δεν έχει θάλασσα, δεν έχει τουρισμό ούτως ώστε ο αέρας της πόλης να αλλάζει».

Μεταδοτικό

Οπως με πληροφόρησαν, υπάρχουν κι άλλοι που έχουν επηρεαστεί από την εμπειρία της, γυναίκες κυρίως που ακολουθούν τα βήματά της. Είναι αλήθεια ότι η δύναμη της απόφασής της είναι μεταδοτική. Στον δρόμο της επιστροφής, παρατηρώ μέσα από τα θολωμένα παράθυρα του λεωφορείου τις ανθισμένες αμυγδαλιές που προμηνύουν την άνοιξη. Κι έρχεται στο νου μου η τελευταία, αποχαιρετιστήρια φράση της. «Εχει περάσει σχεδόν ένας χρόνος από τότε που είδα την παράσταση και συνεχίζω με αμείωτο πάθος την προσπάθειά μου. Είμαι ευτυχής».

Το ζητούμενο της τέχνηςΤη δική του άποψη για την εμπειρία της Ράνιας Παπαθανάση σχολίασε σε συνομιλία του με την «Κ» ο Βασίλης Νικολαΐδης, σκηνοθέτης και καλλιτεχνικός διευθυντής του ΔΗΠΕΘΕ Αγρινίου.

«Στα τέσσερα χρόνια που εργάζομαι εδώ συνάντησα αρκετούς ανθρώπους οι οποίοι ήρθαν για πρώτη φορά στο θέατρο. Ομως, το να αλλάξει η ζωή ενός ανθρώπου από το θέατρο πρώτη φορά το συναντώ. Γενικά με ενδιαφέρει να ανεβάζω όχι έργα αισθητικής, αλλά έργα που έχουν κάτι να πουν στους ανθρώπους, όπως το συγκεκριμένο, που δείχνει ότι η γνώση δεν είναι κτήμα των λίγων αλλά μπορεί να γίνει των πολλών, αρκεί να μπουν στη διαδικασία. Είναι σημαντικό σε μια περίοδο που τα ΔΗΠΕΘΕ περνούν βαθιά κρίση να βλέπει κανείς ότι κάποια πράγματα που γίνονται πιάνουν τόπο. Για το “Εκπαιδεύοντας τη Ρίτα” έγινε ολόκληρη ιστορία, παίχτηκε πολύ, πήγαμε σε σχολεία. “Μπορεί άραγε μια θεατρική παράσταση να σε βάλει στη διαδικασία να σκεφτείς ότι μπορείς να αλλάξεις τη ζωή σου;” αναρωτιέμαι, και αμέσως μετά το επιβεβαιώνει η Ράνια Παπαθανάση. Αραγε δεν είναι αυτό το ζητούμενο της τέχνης ή ενός πολιτιστικού φορέα; Να επηρεάζει τους ανθρώπους και να θέτει βάσεις για τέτοιου είδους συμπεριφορές και αντιδράσεις;».

Κόντρα στο ρεύμα

«Είναι δύσκολο να σπάμε τα αυγά μας. Το πιο εύκολο για τους ανθρώπους είναι να κλώθουν τα αυγά γιατί εκεί αισθάνονται σιγουριά και ασφάλεια, το πιο δύσκολο είναι να προχωρήσεις. Δεν θέλω να ωραιοποιώ καταστάσεις, αναγκαστικά στερείσαι πράγματα για να κάνεις αυτό που θέλεις, το όνειρό σου. Πρέπει να πηγαίνεις κόντρα στο ρεύμα. Δεν ήμουν ποτέ του βολέματος, ήμουν πολύ πεισματάρα ως έφηβη και νομίζω ότι αυτό το πείσμα βγήκε ξανά τώρα. «Εχεις το μαγαζί σου, βγάζεις λεφτά, έχεις τα παιδιά σου» μου λένε, «πού πας και μπλέκεις, γιατί βάζεις τόσα στο κεφάλι σου». Ηταν πολύ λίγοι αυτοί που επαίνεσαν τις προσπάθειές μου, οι περισσότεροι το χλεύασαν, είπαν πού πάει τώρα αυτή, αλλά γιατί τελικά να μην ακολουθούμε τα όνειρά μας; Οταν κάτι το θέλεις πολύ μπορείς να κινήσεις βουνά, αρκεί να συνειδητοποιήσεις ότι το θέλεις, ότι αυτός είναι ο προορισμός σου και να έχεις το κουράγιο να ξεβολευτείς».

Ψυχή και πείσμα, τα δύο εφόδια στο ταξίδι

Η Ράνια Παπαθανάση μου εξομολογείται ότι κάνει έξι χρόνια ψυχανάλυση: «Οσες αλλαγές βίωσα μέσα μου δεν μπορώ να τις κρατήσω για μένα, θέλω να τις μεταλαμπαδεύσω και στους άλλους». Εξηγεί τον λόγο που επέλεξε να ακολουθήσει «την ψυχολογία και μόνο». Είναι ένας τομέας που όπως γελώντας αναφέρει εξασκεί εις βάθος στο κομμωτήριο... «Δεν μπορείτε να φανταστείτε τι ιστορίες ακούω την ώρα που χτενίζω».

Στο σχολείο αν και για καιρό οι δεκαεξάχρονοι συμμαθητές της την αντιμετώπιζαν με καχυποψία (παρά το γεγονός ότι υπάρχουν κι άλλες δύο μαθήτριες παντρεμένες με παιδιά), τώρα πια της λένε όλα τους τα προβλήματα. «Με βλέπουν σαν μαμά τους».

Ανάμεσα στα φώτα του κομμωτηρίου που έχει ανάψει για να μιλήσουμε τη βλέπω να βουρκώνει όταν θυμάται την εμπειρία της βραδιάς στο «Εκπαιδεύοντας τη Ρίτα». Πέρα από τις δικές της ανάγκες που είχε έρθει η ώρα να αφυπνιστούν ήταν η ερμηνεία της ηθοποιού Κάτιας Γέρου που λειτούργησε καταλυτικά. Η ενσάρκωση της Ρίτας. «Πήγα λοιπόν στην παράσταση και να σας το πω όπως το ένιωσα, παρακολουθούσα το έργο με κομμένη την ανάσα. Μου άρεσε το θέαμα, ο Γιάννης Κρανάς που έπαιζε τον καθηγητή, αλλά εκεί που στάθηκα ήταν στη Ρίτα της Κάτιας Γέρου. Μου θύμισε τόσο έντονα εμένα!

Μια πεισματάρα, παιχνιδιάρα κομμώτρια που δεν της αρκούσε η δουλειά της, αλλά ένιωθε πως είχε αφήσει κάτι μέσα της «ακαλλιέργητο». Ενιωθε πως ήθελε να πει πολλά, να επαναστατήσει, μα δεν ήξερε πώς, τον τρόπο. Είχε όμως την ψυχή και το πείσμα, δύο εφόδια πολύ σημαντικά για να τολμήσεις ν’ αλλάξεις τη ζωή σου. Ξεκινάει λοιπόν ένα ταξίδι για ένα όνειρο, που για πολλούς φαντάζει άπιαστο. Ετσι η ανήσυχη, ανικανοποίητη κομμωτριούλα καταφέρνει να μπει στο Πανεπιστήμιο και να κάνει το όνειρό της πραγματικότητα. Τα γράφει τόσο ωραία η ίδια Κάτια Γέρου στο πρόγραμμα που το έχω κρατήσει ώς σήμερα».

Γράφει η Κάτια Γέρου

«Στις κοινωνίες που ζούμε, όπου σαφώς δεν έχουμε όλοι ούτε ίσες ευκαιρίες, ούτε ίσα δικαιώματα, όπου άλλοι ματώνουν για να εξασφαλίσουν τα προς το ζην και άλλοι έχουν τα πάντα, η Ρίτα ορθώνει το ανάστημά της και παλεύει για να αποκτήσει πρόσβαση στην παιδεία και στον πολιτισμό. Δεν τα θεωρεί πολυτέλεια, τα θεωρεί απαραίτητα. “Αυτά που μου μαθαίνεις εσύ για λογοτεχνία, θέατρο και τα ρέστα, με κάνουν να νιώθω για πρώτη φορά ζωντανή”, λέει στον δάσκαλό της. Και καταρρίπτει όλα τα ταμπού, ότι η τέχνη είναι για λίγους, ότι είναι “δύσκολη” κ. λ. π όλα αυτά τα ταμπού που ισχύουν δυστυχώς και σήμερα. Συγκινείται με τον Σαίξπηρ και τον Τσέχωφ γιατί τα κείμενα αυτά από ανθρώπους γράφτηκαν και σε ανθρώπους απευθύνονται. Δεν είναι αποκλειστικό προνόμιο μιας άρχουσας τάξης διανοουμένων. “Θέλω να καλυτερέψω τη ζωή μου, να βρω τον εαυτό μου”, λέει και μας παίρνει όλους με το μέρος της. Μιλάει απλά, αδέξια, άγαρμπα και με αφοπλιστική ειλικρίνεια. Παλεύει και επιμένει. Αυτή είναι η ομορφιά της».

http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_civ_1_06/03/2011_434735

Χιόνι

Σε προηγούμενη ανάρτηση είχα ξαναγράψει για τον ποιητή Μίλτο Σαχτούρη και το χιόνι....πώς να μη συνδυάσω το χιόνι που πέφτει σήμερα, τα πολιτικοκοινωνικά τεκταινόμενα και το ποίημα Αποκριά!

Η Αποκριά

Μακριά σε έν’ άλλο κόσμο γίνηκε αυτή

η Αποκριά

το γαϊδουράκι γύριζε μες στους έρημους δρόμους

όπου δεν ανάπνεε κανείς

πεθαμένα παιδιά  ανέβαιναν ολοένα στον ουρανό

κατέβαιναν μια στιγμή να πάρουν τους αετούς τους

  που τους είχαν ξεχάσει

έπεφτε χιόνι γυάλινος χαρτοπόλεμος

μάτωνε τις καρδιές

μια γυναίκα γονατισμένη

ανάστρεφε τα μάτια της σα νεκρή

μόνο περνούσαν φάλαγγες στρατιώτες εν δυο

εν δυο με παγωμένα δόντια

Το βράδυ βγήκε το φεγγάρι

αποκριάτικο

γεμάτο μίσος

το δέσαν και το πέταξαν στη θάλασσα

μαχαιρωμένο

Μακριά σ΄ έν’ άλλο κόσμο γίνηκε αυτή

   η αποκριά. 

 

Και λίγος ακόμη Σαχτούρης γιατί δένει με την ατμόσφαιρα....

Επίκαιρον!

Υπέροχο τραγούδι, το λατρεύω
Manhã de Carnaval

Morning of the Carnaval
Morning, such a nice morning
Of a happy day that has begun!
The sun has risen into the sky
And shone in every heart.
Then dreams have returned
To the heart.

After this happy day,
I don’t know if another day will come,
And our tomorrow,
After all such a beautiful tomorrow
Of carnival.

My heart sings.
Joy has returned. So happy
The morning of this love!

Morning, such a nice morning!
In life there’s a new song,
Singing only of your eyes,
Your smile and your hands,
For there has to be a day
When you come.

From the strings of my violin,
Which seek only your love,
Comes a voice to speak
Of the kisses lost
In your lips.

My heart sings.
Joy has returned. So happy
The morning of this love!


English lyrics by Paul Sonnenberg

The dawn of this beautiful day
Has brought me a new song to play
A song about your eyes
Your hands, your laugh, your smile
Sung in the hope that I
Might draw you near

The chords from my lonely guitar
Have called you to me from afar
This voice soft and low
Wants only to know
Your kiss
The touch of your lips

Hear the song of my heart
Full of joy at the start
Of this first happy day of our love!

Καλό μήνα!

Αν και οι καιρικές συνθήκες μας αποτρέπουν να την αισθανθούμε, η Άνοιξη δειλά δειλά έκανε την εμφάνισή της και όσο και αν δεν το συνειδητοποιούμε βρίσκεται μέσα μας και όλο και σκαλίζει την ψυχή μας για να φέρει κάτι νέο, κάτι καινούριο. Η αλήθεια και μάλιστα η πικρή αλήθεια είναι ότι έχουμε μπει σε μια διαδικασία φόβου ίσως και απόγνωσης με όλα τα πολιτικοκοινωνικοοικονομικά γεγονότα που μας ταλανίζουν, τα οποία είναι κυρίαρχα ακόμη και στον πιο αισιόδοξα σκεπτόμενο. Κι εγώ που πάντα διατείνομαι ότι διαθέτω απέραντη αισιοδοξία διαπιστώνω πως μου είναι δύσκολο να τη διατηρήσω. Παρόλα αυτά αποφάσισα να πάω έστω και για λίγο κόντρα στη θλιβερή ατμόσφαιρα που μας βαραίνει και να δηλώσω ότι οι μικρές χαρές είναι η μόνη μας σωτηρία. Προτείνω λοιπόν να ανοίξουμε την ψυχή μας στον εαυτό μας καταρχάς και στη συνέχεια στους ανθρώπους μας, προτείνω να μη διστάσουμε να χαμογελάσουμε και να μας χαρίσουμε μια όμορφη συγκυρία με τα ελάχιστα μέσα που διαθέτουμε. Εγώ έχω ως αντίποδα την ποίηση και τη μουσική. Αυτά θα σας χαρίσω για σήμερα με την ελπίδα να χαρούμε την Άνοιξη, τις ομορφιές της και τις στιγμούλες της.

Η Μαρία Νεφέλη λέει: 

περιμένω το μήνυμα - τον πρώτο πετεινό μέσα στον ’δη
κάτι σαν το σαξόφωνο με ανταύγεια ουρανική
κοριτσάκια που τρέχουνε καβάλα σε καουτσουκένιους
        δράκοντες. 

Η Γη τώρα μονάχα αποκαλύπτεται πόσο μεγάλη στην
        πραγματικότητα είναι.
Βροντάει ο Ζευς
μαυρίλα
βροντάει ο Ζευς
δεν είναι ήττα μήτε νίκη αυτό.
Κάτι άλλο ας τολμήσουμε οι ενταφιασμένοι.  

Όποιος μπορεί και φορτίζει την ερημιά
                έχει ακόμη ανθρώπους μέσα του.

Απόσπασμα από τη Μαρία Νεφέλη

Γραπτή εξέταση στη Νεοελληνική Λογοτεχνία Γ Γυμνασίου

Διονύσιος Σολωμός: Οι Ελεύθεροι Πολιορκημένοι
ΑΠΟ ΤΟ Β' ΣΧΕΔΙΑΣΜΑ

I

Άκρα του τάφου σιωπή στον κάμπο βασιλεύει·
λαλεί πουλί, παίρνει σπυρί, κι η μάνα το ζηλεύει.
Τα μάτια η πείνα εμαύρισε· στα μάτια η μάνα μνέει·
στέκει ο Σουλιώτης ο καλός παράμερα καί κλαίει:
«Έρμο τουφέκι σκοτεινό, τι σ’ έχω 'γω στο χέρι;
οπού συ μού ΄γινες βαρύ κι ο Αγαρηνός το ξέρει».
II

Ο Απρίλης με τον Έρωτα χορεύουν καί γελούνε,
κι όσ’ άνθια βγαίνουν και καρποί τόσ’ άρματα σε κλειούνε.
................................................................................

Λευκό βουνάκι πρόβατα κινούμενο βελάζει,
και μες στη θάλασσα βαθιά ξαναπετιέται πάλι,
π’ ολονυχτίς εσύσμιξε με τ’ ουρανού τα κάλλη.

Και μες στης λίμνης τα νερά, όπ’ έφθασε μ’ ασπούδα,
έπαιξε με τον ίσκιο της γαλάζια πεταλούδα,

που ευώδιασε τον ύπνο της μεσα στον άγριο κρίνο·
το σκουληκάκι βρίσκεται σ’ ώρα γλυκειά κι εκείνο.

Μάγεμα η φύσις κι όνειρο στην ομορφιά και χάρη·
η μαύρη πέτρα ολόχρυση καί το ξερό χορτάρι.

Με χίλιες βρύσες χύνεται, με χίλιες γλώσσες κρένει:
«Όποιος πεθάνει σήμερα χίλιες φορές πεθαίνει».

Ερωτήσεις:

1. Ο Διονύσιος Σολωμός είναι λάτρης της φύσης η οποία κυριαρχεί στα έργα του. Επιβεβαιώνεται η άποψη αυτή από το παραπάνω κείμενο;
2. Ποια είναι τα κυρίαρχα πρόσωπα στην πρώτη στροφή; Γιατί επιλέγει να αναφερθεί σ΄αυτά;
3. Να εντοπίσετε δύο εκφραστικά μέσα στην πρώτη και δύο εκφραστικά μέσα στη δεύτερη στροφή. Ποιος ο ρόλος τους στο ποίημα;
4. α. Ποιος είναι ο ρόλος του τελευταίου στίχου στο απόσπασμα που σας δίνεται;
5. β. Να συσχετίσετε το παρακάτω απόσπασμα από τους Ελεύθερους Πολιορκημένους με το απόσπασμα του βιβλίου σας

Μητέρα, μεγαλόψυχη στον πόνο και στη δόξα,
κι αν στο κρυφό μυστήριο ζούν πάντα τα παιδιά σου
με λογισμό και μ' όνειρο, τι χάρ' έχουν τα μάτια,
τα μάτια τούτα, να σ' ιδούν μες στο πανέρμο δάσος,
που ξάφνου σου τριγύρισε τ' αθάνατα ποδάρια
(κοίτα) με φύλλα της Λαμπρής, με φύλλα τού Βαϊώνε!
Το θεϊκό σου πάτημα δεν άκουσα, δεν είδα·
ατάραχη σαν ουρανός μ' όλα τα κάλλη πόχει,
που μέρη τόσα φαίνονται καί μέρη 'ναι κρυμμένα!
Αλλά, Θεά, δεν ημπορώ ν' ακούσω τη φωνή σου,
κι ευθύς εγώ τ' ελληνικού κόσμου να τη χαρίσω;
Δόξα 'χ' η μαύρη πέτρα του καί το ξερό χορτάρι.

Αποκριά

Απόκριες στην Ελλάδα. . . 

Με τη λατινογενή λέξη Καρναβάλι, την αντίστοιχη της ελληνικής απόκρεω ή αποκριά, χαρακτηρίζεται η περίοδος των τριών εβδομάδων πριν από την Καθαρά Δευτέρα, κατά την οποία επικρατεί το έθιμο του μασκαρέματος. Κυριολεκτικά «Αποκρεά» σημαίνει τον αποχαιρετισμό της περιόδου κρεατοφαγίας ή την αποχή από το κρέας (από-κρεώ). Αντίστοιχα και η λατινογενής λέξη «Καρναβάλι» είναι σύνθετη από τις λέξεις carne = κρέας και vale = χαιρετώ.  

Το έθιμο του χαρταετού

Έθιμο για μικρά και μεγάλα παιδιά, ο χαρταετός «προσφέρει» με τις τρελές και απίθανες πτήσεις του μοναδικές στιγμές χαράς. Πώς όμως ξετυλίγεται η... καλούμπα της ιστορίας του;
Όλοι συμφωνούν πως οι χαρταετοί είναι επινόηση των ανατολικών λαών (Κινέζοι, Ιάπωνες κ.λπ.), όμως αν θέλουμε να βρούμε ποιος χρησιμοποίησε τους αετούς σαν πτητικές μηχανές θα πρέπει να γυρίσουμε στον 4ο αιώνα όταν ο φιλόσοφος, μαθηματικός, αστρονόμος και πολιτικός Αρχύτας, από τον Τάραντα της Σικελίας, εφηύρε την πρώτη πτητική μηχανή τη λεγόμενη «περιστερά του Αρχύτα». Ήταν ένα ξύλινο ομοίωμα πουλιού που πετούσε με την επενέργεια του βάρους που ήταν αναρτημένο σε τροχαλία και πεπιεσμένου αέρα που διέφευγε από μία σχισμή.

Οι αετοί της αρχαιότητας και του Μεσαίωνα ήταν κατασκευασμένοι πιθανότατα από πανί, ενώ οι πρώτοι χαρταετοί αναφέρονται το 1450 στη Γερμανία και το 1606 στην Ισπανία, σε ημερολόγιο κληρικού ως παιχνίδι χαράς την ημέρα του Πάσχα. Το 1749, ο καθηγητής Αστρονομίας Γουίλσον, στη Γλασκώβη, σηκώνει τον πρώτο μετεωρολογικό αετό μαζί με τους μαθητές του και το 1754 ο Βενιαμίν Φραγκλίνος στην Αμερική διαπιστώνει τον ηλεκτρισμό της ατμόσφαιρας με αετό. Ο πρώτος κυψελοειδής τεράστιος αετός για μετεωρολογικές παρατηρήσεις υψώνεται από τον Αυστραλό Χαργκρέιβ το 1880, ενώ το 1909 ένα σύστημα αετών σηκώνει τον πρώτο άνθρωπο στον αέρα. Λέγεται επίσης, πως για να ρίξουν το πρώτο σχοινί κατασκευάζοντας τη μεγάλη γέφυρα του ποταμού Νιαγάρα χρησιμοποίησαν αετό ενώ πολλοί αετοί κατασκευάστηκαν για στρατιωτικές χρήσεις. Από τα πλουσιόπαιδα της Ευρώπης, οι χαρταετοί πέρασαν από λιμάνι σε λιμάνι και έφθασαν πρώτα στη Σμύρνη, στη Χίο και στην Κωνσταντινούπολη, για να συνεχίσουν στα Επτάνησα, την Πάτρα, τη Σύρο και έπειτα σε όλη την Ελλάδα. Ανάλογα με την περιοχή, είχαν και μία ονομασία. Οι Σμυρνιοί τούς έλεγαν «τσερκένια», οι Κωνσταντινουπολίτες «ουτσουρμάδε»ς, οι Πόντιοι «πουλία», οι Θρακιώτες «πετάκια», οι Επτανήσιοι «φυσούνες». Σε άλλες περιοχές της Ελλάδας, οι χαρταετοί ονομάζονταν «αστέρια», «ψαλίδες», «φωτοστέφανα» κ.ά.

 Καθαρή Δευτέρα - Ο Αγάς στη Χίο

Ο «Αγάς», είναι ένα από τα ομορφότερα και παλαιότερα έθιμα της Χίου και αναβιώνει στα Μεστά και στους Ολύμπους την ημέρα της Καθαρής Δευτέρας. Πρόκειται για ένα ιδιότυπο δικαστήριο, από το οποίο δεν γλιτώνει κανες χωρίς να καταβάλει κάποιο πρόστιμο! Το έθιμο του Αγά έχει τις ρίζες του στην τουρκοκρατία και ανάγεται γύρω στο 1830-1840.
Ο «Αγάς» συνοδευόμενος από το επιτελείο του, προσπαθεί να μπει στο χωριό από την παλιά κεντρική σιδερένια πύλη. Οι φρουροί αντιστέκονται σθεναρά, αλλά τελικά θα καταφέρει να μπει, και συνοδεία βεγγαλικών και χαρτοπόλεμου, θα περάσει από τα στενά σοκάκια του μεσαιωνικού χωριού, και θα κατευθυνθεί προς την κεντρική πλατεία. Τα τελευταία χρόνια, τον «Αγά» τον συνοδεύει και η «Χανούμα», η οποία συνοδεία οργάνων φτάνει κι εκείνη στην πλατεία του χωριού και παίρνει την θέση της δίπλα του, καθ' όλη την διάρκεια των δικών που ακολουθούν.
Μετά από την πανηγυρική είσοδο στο χωριό του «Αγά» και της «Χανούμας», ο «Αγάς» κάθεται στην θέση του και ξεκινάνε οι δίκες. Γιατί ο «Αγάς» είναι ένας αυστηρός δικαστής, που δικάζει ρωμιούς και Τούρκους. Εξετάζει τα παραπτώματα που τους αφορούν, χρηματικά, ιδιοκτησιακά, ακόμα και ερωτικά (!) και καταδικάζει σχεδόν όλους τους κατηγορούμενους, οι οποίοι προέρχονται από τους θεατές του εθίμου.
Αυτός που θα καταδικαστεί είναι υποχρεωμένος να καταβάλλει ένα χρηματικό πόσο για να εξαγοράσει την ποινή του και τα χρήματα αυτά πηγαίνουν υπέρ του Πολιτιστικού Συλλόγου του χωριού. Κύριο χαρακτηριστικό της δίκης είναι το χιούμορ και τα πειράγματα, από τα οποία βέβαια κανείς δεν παρεξηγείται.  

Αλευροπόλεμος στο Γαλαξείδι

Ολόκληρο το καρναβάλι κυλά στο ρυθμό του ξεφαντώματος στην όμορφη αυτή παραλιακή πόλη της Στερεάς Ελλάδας, και δεκάδες τουρίστες σπεύδουν να δουν από κοντά στο έθιμο του αλευρομουτζουρώματος. Πρόκειται για μια καθιερωμένη γιορταστική εκδήλωση της Καθαράς Δευτέρας, όπου οι λάτρεις του καρναβαλιού δεν παίζουν με τις σερπαντίνες και το χαρτοπόλεμο, αλλά επιδίδονται στον «αλευροπόλεμο» που κρατά τις ρίζες του από το 1801.
Όπως υποδηλώνει και η ίδια η λέξη, βασικός πρωταγωνιστής της ημέρας είναι το αλεύρι, που πετιέται σε γενναιόδωρες ποσότητες μεταξύ των καρναβαλιστών την ώρα που χορεύουν σε ξεχωριστούς κύκλους οι άντρες και οι γυναίκες. Πλην όμως, όλοι τους πρέπει να είναι μουτζουρωμένοι με κάρβουνο στο πρόσωπο. Τα τελευταία χρόνια, εκτός από κάρβουνο, τα πρόσωπα είναι κρυμμένα πίσω από ένα σωρό άλλα απίθανα και διασκεδαστικά υλικά, όπως το λουλάκι, το βερνίκι των παπουτσιών και η ώχρα.

Οι Φανοί - Κοζάνη

Οι "φανοί", οι μασκαράδες που περιφέρονται σε όλη την πόλη, οι λαϊκοί οργανοπαίκτες και οι μπάντες στους δρόμους, το κρασί, τα "κιχιά" και τα κεράσματα σε όλους, η έντονη σκωπτική διάθεση και η καθολική συμμετοχή στα δρώμενα, είναι τα χαρακτηριστικά των αποκριάτικων ημερών.
Η πρώτη γραπτή μαρτυρία για το έθιμο των μεταμφιεσμένων (ρογκατζιάρια) είναι του 1747, η ύπαρξή τους όμως πρέπει να τοποθετηθεί γύρω στα μέσα του 17ου αιώνα, παράλληλα με την πρώτη βιοτεχνική και εμπορική ανάπτυξη της πόλης.
Παλιότερα -στις γιορτές του δωδεκαημέρου- οι ομάδες των μεταμφιεσμένων ονομάζονταν "ρογκατζιάρια" με κυριότερη αμφίεση αυτή των κωδωνοφόρων. Αυτοί φορούσαν προσωπίδα με μορφή γοργόνας, ψάθινη πανοπλία, κρεμούσαν πάνω τους κουδούνια και κυπριά και κρατούσαν ένα δρεπάνι. Όταν δυο παρέες κωδωνοφόρων συναντιόνταν σε ένα στενό δρόμο, η μία θα έπρεπε να υποχωρήσει για να περάσει η άλλη.
Όμως την υποχώρηση τη θεωρούσαν ταπεινωτική και γι' αυτό η σύγκρουση ήταν αναπόφευκτη. Αποτέλεσμα μιας τέτοιας σύγκρουσης ήταν γύρω στα 1860 να αλληλοσκοτωθούν δυο αδέλφια που δεν αναγνώρισε το ένα το άλλο. Από τότε οι τουρκικές αρχές απαγόρευσαν τις εκδηλώσεις, οι οποίες ξανάρχισαν μετά το 1890.
Το αναβιωμένο έθιμο -οι απόκριες- με τα "καρναβάλια" είχαν μια ανανεωμένη μορφή, αποτελώντας ολόκληρες θεατρικές παραστάσεις με θέματα από την ιστορία, τη μυθολογία, τα ταξίδια, τη σύγχρονη ζωή. Το πιο χαρακτηριστικό θέμα της εποχής ήταν το "καρναβάλι της καμήλας". Το 1938 ο Δήμος Κοζάνης επισημοποίησε τις αποκριάτικες εκδηλώσεις, που διακόπηκαν με τον πόλεμο και ξανάρχισαν το 1950.
Σήμερα, τις ημέρες του καρναβαλιού η Κοζάνη αποδεσμεύεται από τα καθημερινά προσχήματα και επαναφέρει το τοπικό γλωσσικό ιδίωμα για να εκφραστεί αυθεντικότερα και να ξεφαντώσει διονυσιακά.
Το μεσημέρι της μεγάλης αποκριάς γίνεται παρέλαση αρμάτων και μεταμφιεσμένων ομάδων που εκπροσωπούν την κάθε γειτονιά. Ακολουθεί βράβευση της πιο εντυπωσιακής συμμετοχής, από το Δήμο Κοζάνης, σε ειδική τελετή που γίνεται στο πάρκο του Αγίου Δημητρίου. Το βράδυ της μεγάλης αποκριάς σε κάθε γειτονιά ανάβουν οι "φανοί", μεγάλες φωτιές γύρω από τις οποίες χορεύουν και τραγουδούν μικροί και μεγάλοι.
Το κρασί, τα "κιχιά", τα κεράσματα για όλους, αλλά κυρίως το ιδιαίτερα "καυτό" περιεχόμενο των τραγουδιών που λέγονται... "ξιανέντροπα" ή "νοικουκυρίσια", αποτελούν εγγύηση άμυνας στο τσουχτερό κρύο που επικρατεί εκείνη την εποχή

Το έθιμο του χαρταετού την Καθαροδευτέρα έχει πλέον εξαπλωθεί από άκρου σ' άκρο, σε όλη την Ελλάδα. Δεν είναι το ίδιο διαδεδομένο όμως το πέταγμα του αερόστατου, που τις ημέρες της αποκριάς συνηθίζεται στη Μεσσηνία. Χρησιμοποιώντας τις ίδιες πολύχρωμες κόλες -με αυτές που φτιάχνουν και τους χαρταετούς- κατασκευάζουν αερόστατα. Το ανοιχτό κάτω άκρο του παίρνει την όψη περιμέτρου κύκλου με τη χρήση καλαμιού, ενώ τη διάμετρο του αποτελεί ένα σύρμα, στο μέσον του οποίου τοποθετείται ένα εμποτισμένο στο πετρέλαιο στουπί, το οποίο ανάβουν λίγο πριν αφήσουν το αερόστατο, αφού πρώτα το βάλουν για λίγα λεπτά πάνω από τη φωτιά, ώστε να ζεσταθεί το εσωτερικό του, για να φύγει στα ουράνια. Ακολουθεί το κυνήγι του από ομάδες παιδιών προκειμένου να το πιάσουν και να το φέρουν πίσω.
Το έθιμο αυτό αναβιώνει οργανωμένα στην Πλατεία Όθωνος, στο ιστορικό κέντρο της Καλαμάτας, ενώ το βράδυ της Καθαράς Δευτέρας πετούν αερόστατα στο Διαβολίτσι, συμπληρώνοντας έτσι τις αποκριάτικες εκδηλώσεις στην περιοχή του Δήμου Ανδανίας. 

Ο κόσμος θέλει να σκεφτεί και να οραματιστεί

Απόσπασμα από άρθρο της Καθημερινής με απόψεις της Ελευθερίας Αρβανιτάκη

'Ολα αρχίζουν αλλιώς. Εχει να κάνει με τη ψυχή της εποχής. Την ανάγκη για κάτι άλλο. Είναι η ελπίδα. Ποιος ξέρει; Πώς αλλιώς να περιγράψεις αυτό που δεν γνωρίζεις και έρχεται. Είναι αυτό που θα προλάβουμε εμείς και τα παιδιά μας. Ενας κόσμος αλλιώς. Αρχίσαμε να βλέπουμε τις δυσκολίες του. Ολα αλλάζουν, ακόμη και η γλώσσα. Και δεν βλέπεις φως. Δύο χρόνια πέρασαν και η διάθεση όλων μας άλλαξε. Δεν υπάρχει κάτι προς μια κατεύθυνση με την ελπίδα ότι θα πετύχει.

Πώς αντιδράμε σε όσα συμβαίνουν; Tην πίστη που μας κρατούσε ζωντανούς σε μια θέση, είτε ήταν ιδεολογική είτε ήταν οι αξίες για να προχωρήσουμε στη ζωή, αυτήν πρέπει να περιφρουρήσουμε και να ενισχύσουμε. Τα τελευταία χρόνια, εξαιτίας αυτής της πλαστής ευμάρειας που ζούσαμε, είχαν χαλαρώσει πολλές ηθικές μας αντιστάσεις. Τα πράγματα που πιστεύαμε πρέπει να γίνουν πιο φανερά και δηλωμένα.

Ανθρωποφοβική διάθεση παντού. Υπάρχει από τον δρόμο μέχρι την εργασία των ανθρώπων. Θυμός που θα γίνει σταδιακά ασυγκράτητος σε οτιδήποτε αφορά την καθημερινότητά μας. Σε λίγο, όποιο κεφάλι θα εξέχει θα το κόβουμε εμείς οι ίδιοι. Η κακή διάθεση, η αδικία, προκαλούν και οργή στις μεταξύ μας σχέσεις. Λες γιατί εγώ κι όχι αυτός. Το επόμενο βήμα θα είναι κάτι πιο επικίνδυνο. Η αγανάκτηση, βλέπεις, από τη μια πλευρά είναι δίκαιη. Οι επιλογές και οι τακτικές άλλων μάς οδήγησαν εδώ. Αυτή η κατάσταση που ζουν οι Ελληνες σήμερα, να χάνουν την αξιοπρέπειά τους, θα οδηγήσει τον κόσμο σε κάτι χειρότερο αναζητώντας το κράτος του δικαίου που του έταξαν.

Τι είναι δίκαιο; Να θες 200 ευρώ για να πας στον Βόλο; Να πληρώνεις διόδια για τη Θεσσαλονίκη όσο κοστίζει ένα αεροπορικό εισιτήριο ώς εκεί; Από την άλλη, πρέπει να πληρώνουμε τα διόδια για να γίνονται τα έργα. Αλλά γίνονται; Αυτή είναι η ιστορία. Μέσα από κάποιες ακρότητες ο κόσμος που δεν πληρώνει ζητάει να του διευκολύνουν τη ζωή. Πόσο να πληρώσουν περισσότερα αυτή την περίοδο όταν του τα έχουν περιορίσει όλα;

Κανείς δεν είναι μέσα. Αυτό με ενοχλεί. Διαβάζουμε ολοσέλιδα ρεπορτάζ για κάποιους που δεν πλήρωσαν ποτέ εφορία ή ΙΚΑ, που χρωστούν εκατομμύρια -δηλαδή τους έχουν εντοπίσει ότι παρανομούν-, ωστόσο, δεν διαβάζω τίποτε για το τι έγιναν όλοι αυτοί οι επιχειρηματίες, μήνες μετά. Οταν έχεις χρέη πέντε ή έξι ετών με την εφορία, γιατί είσαι έξω; Είσαι επιεικής ως κράτος με αυτόν που οφείλει να πληρώσει τα πολλά και ξεφτιλίζεις την αξιοπρέπεια εκείνου που δεν έχει άλλο τρόπο από το να διαμαρτυρηθεί για τα διόδια; Αυτό που προκαλεί είναι η άνιση συμπεριφορά και οι μεταξύ μας συμφωνίες.

Πρέπει να υπάρξει μια αντίδραση. Δεν μπορούμε να κάνουμε φιλολογικές κουβέντες για την αγανάκτηση. Ο απλός κόσμος αναρωτιέται: «Aφού στα δίνω, τι άλλο μου ζητάς;». Δεν αντέχει. Θέλει άλλη μια κουβέντα με όσους διοικούν. Ενοχλούμαστε με το ζοφερό κλίμα, αλλά να υποκριθούμε ότι δεν συμβαίνει; Θα βυθιστούμε χειρότερα. Πιστεύω ότι πρέπει να αντιδράμε, να ελέγχουμε, να κατεβαίνουμε εφ' όσον υπάρχει λόγος στον δρόμο. Κι εγώ έχω κατέβει κι άλλοι πολλοί. Να μην τα δεχόμαστε όλα αδιαμαρτύρητα.

Τα είδα νωρίτερα στην Ισπανία. Η κρίση πάει παντού. Αυτά που βλέπουμε στην Ελλάδα τα είδα στην Ισπανία πριν από δύο χρόνια. Μια χώρα που δεν μπήκε στο ΔΝΤ, αλλά περνάει ζόρικα με 23% ανεργία. Μια χώρα σφύζουσα πολιτιστικά, με φεστιβάλ σε κάθε γωνιά της. Τώρα πια, οι ματαιώσεις είναι συχνό φαινόμενο. Στη Μαδρίτη βλέπεις άδειους χώρους και δρόμους. Ο διοργανωτής των συναυλιών μου εκεί μου δείχνει στα ταξίδια μου, γιατί πάω συχνά, την πραγματικότητα που δεν βλέπει ο τουρίστας. Τη μουντάδα των ανθρώπων. Την ανησυχία στο βλέμμα.

Τέλος η lollipop. Αλλωστε, ποτέ δεν έδωσε τίποτα μόνη της. Στην Ελλάδα, στους χώρους του πολιτισμού και της ψυχαγωγίας βεβαίως τα πράγματα άλλαξαν. Αλλωστε, η οικονομική ανέχεια δεν κάνει διακρίσεις. Οι χώροι της νυχτερινής διασκέδασης βιώνουν τη διαφορά. Δουλεύουν μία μόνο μέρα από τις δύο που λειτουργούν. Ομως, από την άλλη, οι παραστάσεις στο Μέγαρο, στη Στέγη Τεχνών, στο Παλλάς, σε μικρούς χώρους, πάνε καλά. Το θέατρο τρέχει. Ο κόσμος θέλει να σκεφτεί, να οραματισθεί. Ξέρει το πρόβλημα και δεν θέλει να κάνει τον χαζό.

Αξονας η ξένη μουσική. Τα γκρουπάκια είναι πολλά πια και καλά, με γνώσεις και έμπνευση, αλλά επικεντρώνονται στο αγγλόφωνο τραγούδι. Είναι ωραίο που τους βρίσκεις στην πόλη. Αυτό δεν υπάρχει παντού έξω. Στην Ολλανδία, για παράδειγμα, δεν υπάρχουν τόσα κλαμπάκια να εκφραστούν οι μουσικοί.
Πηγή: http://trans.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_qsite2_1_14/02/2011_378150