Η σονάτα του σεληνόφωτος

Το καλεί η σημερινή βραδιά, λέω να ασχοληθώ με το φεγγάρι για σήμερα και αύριο να σχολιάσω τα εκπαιδευτικά ζητήματα...Άφησέ με να 'ρθω μαζί σου...Υπέροχος Ρίτσος και υπέροχο σεληνόφως, απολαύστε το, αφεθείτε στη μουσική και κερδίστε στιγμές μαγείας.
Καλή εβδομάδα!

Το ταξίδι του φεγγαριού

Ποιητική και ήσυχη διάθεση, θέαση του φεγγαριού που τείνει να γεμίσει, προσπάθεια να εκτιμήσω τα απλά και οικεία, να γευτώ και να χαρώ τα λίγα που η καθημερινότητα προσφέρει, μικρή παύση και ανάγκη για ένα μικρό ταξίδι του μυαλού και της ψυχής με απλότητα και γενναιοδωρία...Καλό ταξίδι, ρομαντικοί ταξιδευτές και αναγνώστες!

Αρχαία Αίγυπτος

Αρχαία Αίγυπτος from alkiviADEs on Vimeo.
Ένα κατατοπιστικό βίντεο, βοηθητικό στη διδασκαλία της ιστορίας Α Λυκείου.

Steve Vai στην Ελλάδα, 5 και 6 Νοεμβρίου

Όσοι πιστοί σπεύσατε!

Οι δάσκαλοί μου

Της Νίκης Κόλλια

Παιδί, πίστευα πως δεν με αγαπούσε, αφού για να κερδίσει κανείς την αγάπη της έπρεπε να είναι τουλάχιστον σοφός• και εγώ απείχα μίλια από την αρχή της σοφίας. Για παράδειγμα, δυσκολευόμουν απίστευτα (μέχρι και σήμερα δηλαδή) να κάνω μια συμπαθητική ευθεία ή μια απλή ζωγραφιά. Μουτζουρωνόμουν ολόκληρη από την αρχή και κατέληγα να ζωγραφίζω χέρια, γόνατα και ρούχα. Και ύστερα, με τίποτε δε μπορούσα να αντιγράψω σε μια κάθετη ευθεία λέξεις και γράμματα. Όλα έπαιρναν μια επικίνδυνη κλίση και στο τέλος είχαν καλύψει διαγώνια και στραβά όλη τη σελίδα. Τα Ο μου ήταν ζουληγμένα αυγά, τα τετράδιά μου σχεδόν σκισμένα από τις γόμες και τσαλακωμένα κάτω δεξιά από το ακατάστατο χώσε−βγάλε.

Η δασκάλα μου, ήμουν από την πρώτη μέρα πεπεισμένη, πως είναι η ίδια η Παλλάδα. Καθοδηγούμενη από μικρή προς την κατεύθυνση της Αθηνάς με το δόρυ, από τα Παναθήναια και τον Ποσειδώνα ως τον Οδυσσέα και τον Ορέστη, μόλις η κ. Αθηνά εμφανίσθηκε μπροστά μου βεβαιώθηκα πως πρόκειται για την θεότητα. Αγέρωχη και δωρική, λογική και περήφανη αποτέλεσε το πρώτο στην τάξη δέος της παιδικής μου ηλικίας.

Ναι σίγουρα, μια τέτοια θεότητα ήταν αδύνατο να με αγαπά. Και πώς να με αγαπήσει, όταν βαριόμουν να αντιγράφω λέξεις και το μόνο που ήθελα ήταν να γράφω με τα κουτσά ελληνικά μου όχι για το «πώς πέρασα το σαββατοκύριακο» ή «ποιος ήταν ο αγαπημένος φίλος του ανθρώπου», αλλά για μια χονδρή γιαγιά με πράγματα χωμένα σε δέκα φούστες και στραγάλια πάντα στο χωριό του παππού μου; Η αυτοσυγκέντρωσή μου στα επικά μονάχα για μένα θέματα ήταν τόσο μεγάλη, που στο τέλος η έκθεσή μου επέστρεφε κοκκινισμένη πάντα με άπειρα ορθογραφικά λάθη και την ταμπέλα «Απρόσεκτη, επιπόλαια και επιφανειακά συναισθηματική». Αυτή η περιγραφή με συνόδευσε ως ετικέτα από τα πρώτα μαθητικά μου χρόνια.

Η δασκάλα μου η Αθηνά έμπαινε στην τάξη και έκανε μάθημα. Με 32 παιδιά. Σε ένα σχολείο χωρίς την παραμικρή υποδομή και κάτι χρονιές και χωρίς θέρμανση. Παρ' όλες τις αντιξοότητες, ως θεότητα δεν χαμπάριαζε στις δυσκολίες. Ήταν εκεί για να κάνει τη δουλειά της. Ξεσκόνισε όσο καμιά άλλη δασκάλα μάλλον, όλη τη γραμματική και το συντακτικό από τις πρώτες κιόλας τάξεις, μας άλλαξε τα φώτα σε πολλαπλασιασμούς, προβλήματα πρακτικής αριθμητικής με φρούτα, μολύβια και τετράδια, δοκιμές και καπελάκια στα κλάσματα και κάθε Παρασκευή δοκιμαζόμασταν δυο ώρες στις γνώσεις της βδομάδας.

25 χρόνια δασκάλα, ένα επάγγελμα που την διάλεξε μάλλον και όχι αυτή αυτό, ανακάτωνε με μια απίθανη μαεστρία τις γνώσεις της με τις σελίδες των αναγνωστικών μας, έπιανε τη λογοτεχνία και την έσπαγε σε παραγράφους, όλος ο Σεφέρης έγινε στίχοι για ανάλυση, ο Τσίρκας κομμάτια για συντακτική μελέτη, ο Καζαντζάκης σκέφτομαι και γράφω και τα ρήματα του Παλαμά ωραιότατες χρονικές αντικαταστάσεις. Χαρτί πολυγράφου, ξυλόπνευμα, φωτοτυπίες πιο μετά, παράγραφοι άγνωστες αγνώστων τότε λογοτεχνικών κυρίων, που τους αλλάζαμε τα φώτα. Και πάνω και πίσω από τις γραμμές παντού η φωνή της δασκάλας μου, η ανάσα της με τις Halls όλο το χρόνο, τα ασπρισμένα χέρια της από την κιμωλία, τα ζιβάγκο με τις καρφίτσες και τα τουΐντ παλτό.

Πιο ανθρώπινα άρχισα να τη βλέπω χρόνια μετά, τώρα που κάνουμε παρέα. Κοιτώ τη διαδρομή της. Χωρίς πατέρα από κοριτσάκι, πεισματάρα και περήφανη, μονάχα από τις γνώσεις άντλησε θάρρος και δύναμη. Αλλά ακόμη και τώρα δεν υπάρχει για μένα απομυθοποίηση. Και δεν μπορεί να υπάρξει. Γιατί είναι πάντα εκεί, ένα σκαλί παραπάνω από τους άλλους, βγαίνει από τον Δία, πίνει καφέ με τον Οδυσσέα και δείχνει στον Πάρη το δρόμο της σοφίας.

Στη ζωή ενός παιδιού και ύστερα ενός ενήλικα το δέος για κάποιους ανθρώπους, το παράξενο αυτό μίγμα θαυμασμού και μικρού φόβου, εκείνος ο μαγικός κόμπος στο λαιμό, καθώς διαρκώς ακούς και μαθαίνεις νέα πράγματα, η αναστάτωση όταν σου ανοίγει κάποιος το κεφάλι και σου τα μεταγγίζει, είναι το πρώτο ερεθιστικό και εκπληκτικό πράγμα που μπορεί κανείς να αισθανθεί. Και αυτή η ανάγκη να μαθαίνεις, να βελτιώνεσαι, να γίνεσαι καλύτερος στη ζωή, πιο σοφός, είναι νομίζω η μεγαλύτερη αρετή ενός παιδιού, η σπουδαιότερη βάση για ευτυχία στη ζωή ενός ενήλικα.

Ευτύχησα να έχω σπουδαίους δασκάλους, από πολύ μικρή. Όλοι αυτοί, η φωνή τους, η στάση, οι γνώσεις και η προσωπικότητά τους μου κράτησαν παρέα, με στήριξαν και με βοήθησαν πολλές φορές στη ζωή μου. Και με έκαναν να μην αισθάνομαι μόνη. Είναι μαγικό πράγμα να νιώθεις θαυμασμό για ανθρώπους και την ώθηση που σου χαρίζουν απλόχερα και ανυστερόβουλα• την κατάλληλη στιγμή, όταν ακριβώς το χρειάζεσαι, ακόμη και αν δεν το εκτιμάς ή δεν το φαντάζεσαι καν τότε, ακόμη και αν οι ίδιοι δεν το καταλαβαίνουν. Το παιχνίδι κάθε ανθρώπου είναι πολύ προσωπική υπόθεση, αλλά οι δάσκαλοι (εντός και εκτός σχολείου) είναι αναγκαίοι πάντα στη ζωή, ακόμη και των μεγάλων ανθρώπων. Κοντά στους παλιούς μου δασκάλους, τη μητέρα μου, την πρώτη μου δασκάλα την Αθηνά, τον παππού μου, κάποιους καθηγητές, δυο τρεις δικηγόρους και μερικούς καρδιακούς φίλους, προστέθηκε πρόσφατα και ο άνθρωπος που με βοήθησε να γράφω.  Όλους τους ευγνωμονώ και τους κουβαλώ μαζί μου.

http://www.protagon.gr/?i=protagon.el.8emata&id=18059

Ο μαραθωνοδρόμος που κατέρρευσε

Του Νίκου Κωνσταντάρα

Τα 30 δεκαοκτάχρονα κορίτσια και αγόρια που επισκέφθηκαν την «Κ» την περασμένη Πέμπτη θα μπορούσαν να είναι από άλλον πλανήτη. Τελειόφοιτοι του κολεγίου της Hillerod (πληθυσμός 30.570) της βόρειας Δανίας, σε λίγες μέρες θα αρχίσουν σπουδές στις κοινωνικές επιστήμες. Η χώρα τους είναι οργανωμένη και λειτουργική, με μια πολιτική κουλτούρα συνεργασίας, με πείρα στη διαχείριση της πολιτισμικής διαφορετικότητας, με πολλές ευκαιρίες για τους νέους της. Ηρθαν να μάθουν τι συμβαίνει στην Ελλάδα. Πώς, λοιπόν, να εξηγήσει κανείς κάτι τόσο πολύπλοκο και ξένο προς αυτούς όσο όταν μιλάμε για μια χώρα που βρίσκεται σε τέτοια οικονομική, πολιτική και κοινωνική ταραχή;

Πώς να εξηγήσει κανείς ότι όλα όσα ακούν τα τελευταία χρόνια είναι εν μέρει σωστά, αλλά δεν εξηγούν πώς μια σύγχρονη χώρα παρέλυσε ξαφνικά; Ναι, αρκετοί Ελληνες φοροδιαφεύγουν ώστε όλοι να έχουν πρόβλημα – αλλά τα πραγματικά θύματα είναι οι τίμιοι Ελληνες που όσο κι αν πληρώσουν, όσα κι αν στερηθούν, δεν μπορούν να καλύψουν τα κενά που αφήνουν η ασυδοσία των άλλων και η αδιαφορία του κράτους. Ναι, διαδοχικές κυβερνήσεις άφησαν τα έξοδα και τα χρέη να ξεφύγουν, ενώ στην Ε.Ε. δεν υπήρχε σοβαρός μηχανισμός να «τιμωρεί» χώρες-παραβάτες χωρίς να προκαλεί χειρότερα προβλήματα στις οικονομίες τους. Ναι, υπάρχει αντίσταση σε περικοπές και μεταρρυθμίσεις, αλλά η μεγάλη πλειοψηφία του λαού έχει υποστεί αιματηρές θυσίες, ενώ βλέπει ότι τα ελλείμματα διευρύνονται και η χώρα απειλείται συνέχεια με έξοδο από το ευρώ.

«Χρόνια τώρα, όσοι ενδιαφέρονταν γνώριζαν ότι υπήρχε πρόβλημα με τα ελλείμματα και το χρέος, ότι ήταν αναγκαίες οι μεταρρυθμίσεις», ξεκίνησα. Τους είπα για τις αναλύσεις της Τραπέζης της Ελλάδος, για τα άρθρα στην «Καθημερινή». «Αλλά ήταν δύσκολο να ξέρει κανείς πότε θα ήταν πλέον αδύνατο να συνεχίσουμε να δανειζόμαστε. Οταν ήρθε η ώρα της κρίσης, κανείς δεν μπορούσε να προβλέψει την έκταση της ζημιάς». Η Ελλάδα, είπα, ήταν σαν τον μαραθωνοδρόμο που, την ώρα που τρέχει, ξαφνικά πέφτει. Εκείνη την ώρα είναι δύσκολο να ξέρει κανείς το μέγεθος του προβλήματος. «Στην περίπτωσή μας, η οικονομία κατέρρευσε και βρέθηκε στην εντατική. Δεν ξέραμε τότε ότι όλα θα πάγωναν, ότι θα χρειαζόμαστε όλο και περισσότερα χρήματα για να κρατηθεί η οικονομία στη ζωή. Τώρα ζούμε με τις επιπτώσεις αυτής της παράλυσης: πρέπει σιγά σιγά να δυναμώσει ο οργανισμός και να αρχίσει να παράγει πάλι. Δεν ωφελεί να τον σπρώχνουμε να κάνει άλματα – αν μπορούσε, δεν θα βρισκόταν διασωληνωμένος. Αλλά αντιμετωπίζουμε και τις επιπτώσεις αυτής της κατάστασης».

Εξήγησα πως ένας στους τέσσερις εργαζομένους είναι άνεργος. «Στην ηλικία τη δική σας, ένας στους δύο. Αυτοί που εργάζονται έχουν υποστεί δραματικές περικοπές στα εισοδήματά τους, ενώ πληρώνουν όλο και υψηλότερους φόρους. Να ξέρετε, επίσης, ότι –όπως και στη δική σας χώρα– πάνω από το 50% του μισθού μας πάει σε ασφαλιστικές εισφορές και φόρο εισοδήματος, αλλά δεν έχουμε ούτε τα δημόσια νοσοκομεία ούτε τα σχολεία ούτε τις δικές σας κοινωνικές υπηρεσίες. Το κράτος μας δυσκολεύεται να πληρώσει μισθούς και συντάξεις και δεν πληρώνει τα χρέη του· επενδύσεις είναι ανύπαρκτες· οι τράπεζες δεν έχουν χρήματα· οι πολίτες δεν ξοδεύουν. Επιχειρήσεις κλείνουν. Οι νέοι ζητούν αλλού τις ευκαιρίες που η χώρα τους δεν τους προσφέρει. Το πολιτικό κέντρο έχασε την αξιοπιστία του, κατακερματίστηκε. Από οργή και φόβο, όλο και περισσότεροι πολίτες αναζητούν παρηγοριά στα άκρα – θέτοντας την κοινωνία σε νέες δοκιμασίες».

Η μεγάλη δυσκολία, είπα, είναι ότι η χώρα δεν είναι σαν ένα φλεγόμενο σπίτι, να μπορείς να το εκκενώσεις και είτε να το σώσεις είτε να το ξαναχτίσεις. «Βρισκόμαστε όλοι μαζί μέσα στο φλεγόμενο σπίτι. Ολα δοκιμάζονται. Ζούμε με τον φόβο και τη στέρηση. Η πολιτική σκηνή αλλάζει. Οι κρατικοί λειτουργοί, οι οποίοι ευθύνονται για μεγάλο μέρος του προβλήματος, πρέπει να λειτουργήσουν καλύτερα από πριν».

«Είστε πολύ απαισιόδοξος. Οι Ελληνες δεν μπορούν να κάνουν κάτι για όλα αυτά;», ρώτησε ένα αγόρι. Σκέφτηκα λίγο. «Ξέρετε», είπα, «μόνο οι Ελληνες μπορούν να σώσουν τη χώρα τους. Αυτό θα συμβεί όταν υπάρξει δικαιοσύνη – τιμωρία αυτών που κλέβουν και στήριξη αυτών που δουλεύουν. Η δικαιοσύνη βασίζεται στην ισότητα και η ισότητα είναι η βάση της Δημοκρατίας. Ισότητα ανάμεσα στους πολίτες, ανάμεσα στα έθνη – το δικό μου και το δικό σας. Η σημερινή δοκιμασία της Ελλάδας θέτει το μεγάλο ερώτημα της Ευρώπης: Ξέρουμε πού θέλουμε να πάμε; Θέλουμε ο ένας τον άλλον; Αν η απάντηση είναι “ναι”, τότε όλοι θα βρούμε τον δρόμο μας».

Η συζήτηση με αυτά τα παιδιά από τον Βορρά –το ενδιαφέρον τους, οι ερωτήσεις τους– με έκανε να αισθανθώ μια σχέση συγγένειας που δεν περίμενα.

http://www.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_kathpolitics_1_01/09/2012_459328

Το μάθημα από τη Ρώμη

Του Πάσχου Μανδραβέλη

Πώς έγινε η Ρώμη μεγάλη; Πώς διατηρήθηκε η Pax Romana για πεντακόσια και πλέον χρόνια; Πώς διαμόρφωσε τη μετέπειτα ιστορία της ανθρωπότητας; Το μυστικό το αποκάλυψε ένας Λατίνος ποιητής, ονόματι Ρουτίλιος Ναματιανός, που το 417 μ.Χ. έγραψε «φτιάξατε από διαφορετικές φυλές μια patria. Κάνατε την οικουμένη μία πόλη». Να σημειώσουμε ότι ο εν λόγω Λατίνος ποιητής γεννήθηκε στη Γαλατία, κτήση τότε της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Το μυστικό της πιο μακραίωνης ενοποίησης της ευρωπαϊκής ηπείρου (και όχι μόνον) ήταν η ενσωμάτωση των αυτοχθόνων πληθυσμών στην ρωμαϊκή ειρήνη. Οπως γράφει ο (μετέπειτα δήμαρχος του Λονδίνου) Μπόρις Τζόνσον στο βιβλίο του «Το όνειρο της Ρώμης» (εκδ. Θύραθεν), «η Ρώμη δεν ήταν απλώς ένα μέρος για τους αυτόχθονες της περιοχής. Δεν καθορίστηκε από τη γεωγραφική της τοποθεσία. Ο Ρωμύλος διέδωσε παντού τη φήμη ότι η νέα πόλη ήταν τόπος ασύλου για οποιονδήποτε ήθελε μια καινούργια ζωή...». Αυτή η παράδοση διατηρήθηκε σε όλη τη διάρκεια του ρωμαϊκού μεγαλείου: «Σε ολόκληρη την αυτοκρατορία βλέπουμε το ρωμαϊκό κράτος να καλωσορίζει καινούργιους Ρωμαίους πολίτες με μια καθολικότητα που ντροπιάζει τις περισσότερες δυτικές χώρες... Μέχρι το τέλος του 2ου μ.Χ. αιώνα, οι μισοί συγκλητικοί κατάγονταν από τις επαρχίες. Οι Λατίνοι συγγραφείς Σένεκας, Λουκανός και Μαρτιάλης προέρχονταν από την Ισπανία... Ο αυτοκράτορας Διοκλητιανός γεννήθηκε στην Κροατία και ο Κωνσταντίνος Α΄ στη Νίσα της σημερινής Σερβίας... Οσο για τον αυτοκράτορα Σεπτίμιο Σέβηρο... όχι μόνο προερχόταν από τη σημερινή Λιβύη, αλλά αν προσέξετε τις απεικονίσεις του, είναι ολοφάνερο ότι είναι Αφρικανός». Οι πατέρες του αμερικανικού έθνους, που όπως όλοι οι εγγράμματοι της εποχής είχαν εντρυφήσει πάρα πολύ στην Ελληνική και Ρωμαϊκή Ιστορία, κατανόησαν ότι διά των αποκλεισμών τα έθνη συρρικνώνονται. Μεγαλουργούν όταν συνθέτουν πολιτισμικές επιρροές και ενσωματώνουν ανθρώπους με διαφορετικής καταγωγής. Αυτό έκαναν οι Ρωμαίοι, ενσωματώνοντας τον ελληνικό πολιτισμό, αυτό έκαναν και οι Αμερικανοί ενσωματώνοντας στοιχεία από κάθε γωνιά της οικουμένης για να φτιάξουν το δικό τους «θαύμα» στον 20ό αιώνα. Οι ανοησίες περί «αίματος», «γονιδίων», «καθαρότητας» κ.λπ. αποστεώνουν μακροπρόθεσμα τα πολιτιστικά χαρακτηριστικά ενός έθνους, οδηγώντας το στον μαρασμό. Πολιτισμός που δεν μπολιάζεται από νέες επιρροές, που δεν γνέθει δημιουργικά τα νέα στοιχεία (ακόμη και των μεταναστών) είναι καταδικασμένος να τελειώσει.

http://www.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_kathpolitics_1_15/09/2012_461433

Θέλω, αλλά δε με αφήνουν να αγιάσω!

Αυτό που θα ήθελα να γράψω σήμερα είναι καλή σχολική χρονιά. Θα ξεκινήσω, λοιπόν, με αυτή την ευχή. Καλή χρονιά να έχουμε...Δυστυχώς, αυτό που διαπιστώνω για άλλη μια χρονιά είναι πόσο προβληματικά ξεκινά το σχολικό έτος και αυτό γιατί σ΄αυτό το κράτος το κατάλοιπο της τουρκοκρατίας ζει και βασιλεύει και τον κόσμο κυριεύει. Δυστυχώς, ξαναλέω δεν έχει αλλάξει τίποτε και στα πολλά οικονομικά προβλήματα που μας ταλανίζουν το κυρίαρχο πρόβλημα, γάγγραινα, πληγή είναι η κακή μας νοοτροπία. Είναι η νοοτροπία του διαίρει και βασίλευε, είναι η νοοτροπία του εκπαιδευτικού που θέλει απλώς να βολευτεί σε μια θεσούλα, ενώ δεν έχει κανέναν ηθικό ενδοιασμό να καπελώσει το συνάδελφο του, να μπει μπροστά του, να τακτοποιηθεί, βρε παιδί μου, και να δημιουργήσει εντέλει πρόβλημα και στο σύστημα και στην καλή λειτουργία των σχολείων και γενικότερα στην εκπαιδευτική διαδικασία. Και ενώ η νοοτροπία αυτή είναι κυρίαρχη, έρχεται το ίδιο το σύστημα και τους εξυπηρετεί, τους βολεύει και ο αδικημένος εκπαιδευτικός καταλήγει να γίνεται ένας γραφικός που ψάχνει το δίκιο του. Φωτογραφίζω τη δική μου έναρξη της σχολικής χρονιάς που δε θα έλεγα ότι είναι και η καλύτερη. Μέσα σε όλο αυτό το δεδομένο, παρόλα αυτά θα προσπαθήσω να κάνω σωστά τη δουλειά μου και το σημαντικότερο να μη μεταδώσω όλο αυτό το άγχος και την ανησυχία στα παιδιά. Συνάδελφοι, μαθητές και λοιποί αναγνώστες, ας προσπαθήσουμε να είμαστε αξιοπρεπείς και σωστοί υπηρέτες αυτού που έχουμε μάθει να κάνουμε, ας προσπαθήσουμε να ανατρέψουμε αυτά τα κακώς κείμενα ξεκινώντας από τον ίδιο μας τον εαυτό, ας προσπαθήσουμε να δούμε λίγο πιο πέρα από το φτωχό μας μικρόκοσμο. Τότε ίσως είμαστε περήφανοι ότι κάναμε ένα βήμα ορθό και δε συρθήκαμε για να προχωρήσουμε, για να πετύχουμε το στόχο μας.
Καλή αρχή!