Το μάθημα από τη Ρώμη

Του Πάσχου Μανδραβέλη

Πώς έγινε η Ρώμη μεγάλη; Πώς διατηρήθηκε η Pax Romana για πεντακόσια και πλέον χρόνια; Πώς διαμόρφωσε τη μετέπειτα ιστορία της ανθρωπότητας; Το μυστικό το αποκάλυψε ένας Λατίνος ποιητής, ονόματι Ρουτίλιος Ναματιανός, που το 417 μ.Χ. έγραψε «φτιάξατε από διαφορετικές φυλές μια patria. Κάνατε την οικουμένη μία πόλη». Να σημειώσουμε ότι ο εν λόγω Λατίνος ποιητής γεννήθηκε στη Γαλατία, κτήση τότε της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Το μυστικό της πιο μακραίωνης ενοποίησης της ευρωπαϊκής ηπείρου (και όχι μόνον) ήταν η ενσωμάτωση των αυτοχθόνων πληθυσμών στην ρωμαϊκή ειρήνη. Οπως γράφει ο (μετέπειτα δήμαρχος του Λονδίνου) Μπόρις Τζόνσον στο βιβλίο του «Το όνειρο της Ρώμης» (εκδ. Θύραθεν), «η Ρώμη δεν ήταν απλώς ένα μέρος για τους αυτόχθονες της περιοχής. Δεν καθορίστηκε από τη γεωγραφική της τοποθεσία. Ο Ρωμύλος διέδωσε παντού τη φήμη ότι η νέα πόλη ήταν τόπος ασύλου για οποιονδήποτε ήθελε μια καινούργια ζωή...». Αυτή η παράδοση διατηρήθηκε σε όλη τη διάρκεια του ρωμαϊκού μεγαλείου: «Σε ολόκληρη την αυτοκρατορία βλέπουμε το ρωμαϊκό κράτος να καλωσορίζει καινούργιους Ρωμαίους πολίτες με μια καθολικότητα που ντροπιάζει τις περισσότερες δυτικές χώρες... Μέχρι το τέλος του 2ου μ.Χ. αιώνα, οι μισοί συγκλητικοί κατάγονταν από τις επαρχίες. Οι Λατίνοι συγγραφείς Σένεκας, Λουκανός και Μαρτιάλης προέρχονταν από την Ισπανία... Ο αυτοκράτορας Διοκλητιανός γεννήθηκε στην Κροατία και ο Κωνσταντίνος Α΄ στη Νίσα της σημερινής Σερβίας... Οσο για τον αυτοκράτορα Σεπτίμιο Σέβηρο... όχι μόνο προερχόταν από τη σημερινή Λιβύη, αλλά αν προσέξετε τις απεικονίσεις του, είναι ολοφάνερο ότι είναι Αφρικανός». Οι πατέρες του αμερικανικού έθνους, που όπως όλοι οι εγγράμματοι της εποχής είχαν εντρυφήσει πάρα πολύ στην Ελληνική και Ρωμαϊκή Ιστορία, κατανόησαν ότι διά των αποκλεισμών τα έθνη συρρικνώνονται. Μεγαλουργούν όταν συνθέτουν πολιτισμικές επιρροές και ενσωματώνουν ανθρώπους με διαφορετικής καταγωγής. Αυτό έκαναν οι Ρωμαίοι, ενσωματώνοντας τον ελληνικό πολιτισμό, αυτό έκαναν και οι Αμερικανοί ενσωματώνοντας στοιχεία από κάθε γωνιά της οικουμένης για να φτιάξουν το δικό τους «θαύμα» στον 20ό αιώνα. Οι ανοησίες περί «αίματος», «γονιδίων», «καθαρότητας» κ.λπ. αποστεώνουν μακροπρόθεσμα τα πολιτιστικά χαρακτηριστικά ενός έθνους, οδηγώντας το στον μαρασμό. Πολιτισμός που δεν μπολιάζεται από νέες επιρροές, που δεν γνέθει δημιουργικά τα νέα στοιχεία (ακόμη και των μεταναστών) είναι καταδικασμένος να τελειώσει.

http://www.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_kathpolitics_1_15/09/2012_461433