Κυνηγήστε τους στόχους με όποιες θυσίες...

Συνομιλία με τη διάσημη Γαλλοαργεντινή ψυχαναλύτρια Μαντλέν Μπαρανζέ Συνέντευξη στον Ηλια Mαγκλινη

Ο ψυχαναλυτής, λένε, είναι ένας φίλος που δεν σ’ αγαπάει. Οποιος έχει ξαπλώσει στο ντιβάνι ή έχει καθίσει στην πολυθρόνα της ανάλυσης, κατανοεί την ουσία αυτού του παράδοξου: αφήνεις τον εαυτό σου ελεύθερο να φλυαρήσει, να εξομολογηθεί εκ βαθέων, να βρίσει, να κλάψει, να γελάσει μέχρις δακρύων ή να σωπαίνει επί σαράντα πέντε συνεχή λεπτά σε έναν άνθρωπο που δεν πρόκειται ποτέ να σου πει «όλα θα πάνε καλά» και θα σου κάνει πατ-πατ στην πλάτη (πληρώνοντας από πάνω κι ένα διόλου ευκαταφρόνητο ποσό). Ομως είναι ο «άνθρωπός σου» και αυτό ακριβώς χρειάζεσαι όταν παίρνεις τη μεγάλη απόφαση: όχι ενθάρρυνση ή συμβουλές, αλλά ένα ανθρώπινο GPS που σου δείχνει τον δρόμο, αλλά τη διαδρομή την κάνεις ουσιαστικά ολομόναχος. Οταν λοιπόν ζητήσαμε γραπτώς από τη Μαντλέν Μπαρενζέ να μας πει τι θα συμβούλευε κάποιον που επιθυμεί να ξεκινήσει ψυχανάλυση, αποκρίθηκε: «Θα τον συμβούλευα να κάνει ό, τι περνάει από το χέρι του για να πραγματοποιήσει τον στόχο του, ακόμη κι αν αυτό απαιτεί θυσίες».

«Εκνευριστική» απόκριση μιας τυπικής ψυχαναλύτριας: έμφαση στις θυσίες, στο τίμημα, στο κόστος, υλικό και συναισθηματικό, που περιλαμβάνει αυτό το μεγάλο, απρόβλεπτο ταξίδι. Και, σημειωτέον, η Μ. Μπαρανζέ μόνο τυχαία περίπτωση δεν είναι. Μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας, απολαμβάνει βαθιάς εκτίμησης στη διεθνή ψυχαναλυτική σφαίρα. Γαλλίδα που έζησε και εργάστηκε στην Αργεντινή, η Μ. Μπαρανζέ έχει διαπρέψει τόσο ως ψυχαναλύτρια όσο και ως θεωρητικός. Μαζί με τον σύζυγό της, Βίλι Μπαρανζέ, έχει γράψει εκτενώς για το ιδιαίτερα δυναμικό πεδίο που δημιουργείται μέσα από τη διαπλοκή αναλυτή - αναλυόμενου.

Η μακροχρόνια ενασχόληση με την ψυχανάλυση ξεκίνησε για τη Μαντλέν και τον Βίλι Μπαρανζέ στην Αργεντινή, σημείο αφετηρίας τους όμως ήταν η πατρίδα τους, η Γαλλία, την οποία άφησαν για χάρη της λατινοαμερικανικής χώρας. «Εγκαταλείψαμε τη Γαλλία το 1946, όταν ο πόλεμος είχε πια τελειώσει», μας εξομολογήθηκε η Μ. Μπαρανζέ γραπτώς. «Αναμφισβήτητα, όλη εκείνη η περίοδος ήταν άκρως τραυματική για όλους όσοι τη ζήσαμε. Κυριαρχούσε μια έντονη συλλογική ανησυχία, αγωνία θα έλεγα, εξαιτίας της γερμανικής κατοχής. Το ζήσαμε, λοιπόν, όλο αυτό και μετά αποφασίσαμε με τον σύζυγό μου να εγκαταλείψουμε τη Γαλλία. Θέλω όμως να διευκρινίσω ότι δεν επρόκειτο περί απόδρασης – η Κατοχή είχε τερματιστεί. Ηταν όμως μια συνειδητή, από κοινού απόφαση να φύγουμε προκειμένου να γνωρίσουμε άλλες χώρες, άλλους πολιτισμούς, αρχικά ως απεσταλμένοι της γαλλικής κυβέρνησης σε πανεπιστημιακή αποστολή».

Η Μ. Μπαρανζέ ενηλικιώθηκε σε μια εποχή κατά την οποία η ψυχανάλυση ήταν κάτι νέο και επαναστατικό, ακόμα και τολμηρό. «Αρχικά, δεν είχα σκεφτεί να ασχοληθώ με την ψυχανάλυση, πόσω μάλλον να γίνω ψυχαναλύτρια. Ωστόσο, γνώριζα στο βάθος ότι με το που θα μου δινόταν η ευκαιρία, θα έκανα εγώ η ίδια ψυχανάλυση διότι δεν αισθανόμουν καθόλου καλά. Σε αντίθεσή με τον σύζυγό μου, ο οποίος είχε αποφασίσει από νωρίς ότι θα ασχοληθεί επαγγελματικά με την ψυχανάλυση, δεν είχα καμία πρόθεση να πράξω το ίδιο. Ευτυχώς όμως, η προσαρμογή μας στην Αργεντινή ήταν μια πολύ εύκολη και ανώδυνη υπόθεση, διότι αμέσως τύχαμε ιδιαίτερα θερμής υποδοχής, κυρίως από την ψυχαναλυτική κοινότητα».

«Δεν αγχώνομαι»

Δεν είναι λίγοι οι ψυχαναλυτές σήμερα που αδυνατούν να εξηγήσουν επαρκώς γιατί η Αργεντινή υπήρξε μεταπολεμικά ένα τόσο εύφορο έδαφος για να ασχοληθεί κανείς με την ψυχανάλυση. Η αλήθεια όμως είναι ότι είχε ήδη δημιουργηθεί μια πολύ δραστήρια κοινότητα και υπό αυτή την έννοια, το ζεύγος Μπαρανζέ βρέθηκε στον ιδανικό τόπο τον κατάλληλο χρόνο. «Οταν φτάσαμε στην Αργεντινή δεν γνωρίζαμε καν τη γλώσσα, αλλά, ευτυχώς, όλοι οι καλλιεργημένοι άνθρωποι ήταν εξοικειωμένοι με τη γαλλική κουλτούρα», τονίζει η Μ. Μπαρανζέ, η οποία προσθέτει βέβαια ότι δεν ήταν πάντα ρόδινα τα πράγματα. Μόλις πριν από λίγα χρόνια, εξάλλου, η Αργεντινή πέρασε μιαν οξύτατη οικονομική κρίση. Αλλά η γηραιά πλην όμως δραστήρια ψυχαναλύτρια δεν δείχνει να πτοείται. «Από τότε που γεννήθηκα, ακούω συνεχώς να μιλούν για κρίσεις, συνεπώς προσπαθώ να προσαρμόζομαι στις συνθήκες και να μην αγχώνομαι με οικονομικά ζητήματα».

Οταν την πληροφορώ ότι μετά την έλευση της δικής μας οικονομικής κρίσης, οι μόνοι που δεν έχουν παράπονο είναι οι ψυχαναλυτές –δεδομένου ότι η κρίση φέρνει υπαρξιακά και άλλα άγχη– δεν ξαφνιάζεται. «Πολλοί θα ήθελαν να είχαν κάνει ψυχανάλυση τότε και στην Αργεντινή», υπογραμμίζει, «αλλά, όπως καταλαβαίνετε, δεν είχαν τα χρήματα για να το κάνουν».

«Η ψυχανάλυση είναι σήμερα ολοζώντανη»
Αραγε, η Μαντλέν Μπαρανζέ πιστεύει ότι η ψυχανάλυση έχει ακόμα μέλλον;

«Πιστεύω ότι η ψυχανάλυση έχει μέλλον και ο χρόνος θα μας δείξει ποιο είναι αυτό. Αναλογιστείτε ότι η ψυχανάλυση έχει ήδη αποδείξει

ότι μπόρεσε να εξελιχθεί και να προσαρμοστεί στις νέες συνθήκες. Τα πράγματα γίνονται με φυσικό τρόπο. Κάτι που δεν εξελίσσεται είναι νεκρό και η ψυχανάλυση είναι ολοζώντανη».

– Το θεωρητικό σας έργο πάνω στην ψυχανάλυση συναντά την αποδοχή πολύ μεγάλου μέρους της ψυχαναλυτικής κοινότητας. Πώς θα το συνοψίζατε;

– Κάνω ό, τι καλύτερο μπορώ για να εμβαθύνω στην κατανόηση του
ανθρώπινου ψυχισμού, ανεξαρτήτως θεραπευτικών αποτελεσμάτων.
Ο στόχος είναι να υπάρξει καλύτερη γνώση του ανθρώπινου ψυχισμού. Το να σκέφτεσαι τα αποτελέσματα ως αυτοσκοπό μπορεί να είναι
εξαιρετικά επιβλαβές στην ψυχανάλυση.
– Μετά τον Φρόιντ υπήρξαν μεγάλοι ψυχαναλυτές; Το έργο τους μετέβαλε δραστικά ή απλώς συμπλήρωσε τις φροϊδικές προτάσεις;
– Η λίστα με τους σπουδαίους ψυχαναλυτές είναι τεράστια και αναφύονται συνεχώς καινούργιες ψυχαναλυτικές θεωρίες, που εξελίσσουν τις ιδέες του Φρόιντ.
Στη χώρα μας

Η Μαντλέν Μπαρανζέ (Madeleine Baranger) χαίρει ιδιαίτερης εκτίμησης στο διεθνές πεδίο της ψυχανάλυσης και θεωρείται από τις σημαντικότερες προσωπικότητες του χώρου στην Αργεντινή και στην Ουρουγουάη. Εχει τη φήμη της ειδικού στον τομέα της επιστημονικής έρευνας, αλλά και σ’ εκείνον της πρακτικής. Εχοντας ως βάση την πλούσια κλινική εμπειρία της με ασθενείς, η Μ. Μπαρανζέ συνεχίζει να συνεισφέρει στη θεωρία της ψυχανάλυσης, κυρίως του αναλυτικού πεδίου, την οποία ανέπτυξε μαζί με τον σύζυγό της Βίλι Μπαρανζέ, κομβικής σημασίας στον κλάδο. Η Μαντλέν Μπαρανζέ είναι εγκατεστημένη από το 1946 στο Μπουένος Αϊρες της Αργεντινής και ήρθε στη χώρα μας με την ευκαιρία του 16ου Διεθνούς Συνεδρίου Ψυχανάλυσης.Το συνέδριο διοργανώθηκε από τη Διεθνή Ομοσπονδία Ψυχαναλυτικών Εταιρειών (IFPS), με την οργανωτική και επιστημονική ευθύνη της Ελληνικής Εταιρείας Ψυχαναλυτικής Ψυχοθεραπείας. Φιλοξένησε περισσότερες από 150 ανακοινώσεις ψυχαναλυτών απ’ όλο τον κόσμο.

Ερωφίλη-Μάνος Χατζιδάκις

Μοίρα κακή κι αντίδικη, τυραννισμένη μοίρα,
Ποια πάθη από τον Έρωτα, ποιές πρίκες δεν επήρα;

Στη δούλεψι κι εις τις καημούς μικρή περίσσια εμπήκα
τς αγάπης, κι όλα τα κακά κι οι παιδωμές μ'ευρήκα
μόνια μου με τον Έρωτα πάσ'ώραν επολέμου,
και κανενός δεν έδειχνα τα πάθη μου ποτέ μου.

Μα κείνος μάστορας καλός γιατί ήτον του πολέμου,
Μέρα και νύκτα δυνατό πόλεμον έδιδέ μου,
Κι ώρες γλυκύς μου εφαίνετο, κι ώρες πρικύς περίσσια,
Κι ώρες στρατιώτης δυνατός, κι ώρες παιδάκιν ίσια.

Χίλια ακριβά τασσίματα μότασσε πάσα μέρα,
Και χίλια μόκτιζε όμορφα περβόλια στον αέρα.
Χίλιες ζουγράφιζε χαρές μέσα στο λογισμό μου
Και χίλιες έδειχν'ομορφιές πάντα των ομματιώ μου

Τόσον οπού μ'ενίκησε, και δούλη απόμεινά του
Και τσι καημένης μου καρδιάς την εξουσιά έδωκά του

Ο Κρητικός από το Νίκο Κουρή

http://www.netschoolbook.gr/solomos/kritikos18final.html
http://blogs.sch.gr/tgiakoum/
Σας παραπέμπω σε μια πολύ ενδιαφέρουσα ανάγνωση του Κρητικού από το Νίκο Κουρή. 

Πώς να μη συμφωνήσω;

Οι «ανώνυμοι» της Παιδείας Tου Kωστα Λεονταριδη Εχοντας φίλους εκπαιδευτικούς, συζητώ μαζί τους για να μαθαίνω εκ των έσω τα πράγματα στην Παιδεία, προσπαθώντας να κατανοήσω πού σταματάει η αλήθεια και που ξεκινάει η υπερβολή. Είναι πράγματι τόσο χάλια η εικόνα, όπως παρουσιάζεται κάθε χρόνο, με την ίδια μανιέρα από τα συνδικαλιστικά τους όργανα; Οι φίλοι δεν έχουν υποταχθεί σε αυτό που ονομάζουμε απαξιωτικά «δημοσιοϋπαλληλική νοοτροπία» ούτε, όμως, τρέφουν αυταπάτες –όπως πολλοί άλλοι– ότι υπηρετούν κάποιο λειτούργημα. Συνεχίζουν να μελετούν, έχουν γνώση για το πώς εργάζονται οι συνάδελφοί τους στο εξωτερικό, ενδιαφέρονται αληθινά για τους μαθητές τους (χωρίς να τους παραδίδουν ιδιαίτερα μαθήματα κατ’ οίκον), έχουν άποψη για τα σχολικά βιβλία. Μερικά από αυτά, υποστηρίζουν, λες και είναι γραμμένα στο πόδι, λες και κανείς δεν τα έλεγξε πριν κυκλοφορήσουν στη μαθητική αγορά. Μιλούν για τις ανισότητες στην Παιδεία. Πάρε ένα μαθητή δημόσιου σχολείου, από φτωχή οικογένεια, αλλά ίσων δυνατοτήτων με ένα μαθητή με οικονομική άνεση, που μορφώνεται σε ένα καλό ιδιωτικό σχολείο. Πλην κραυγαλέων εξαιρέσεων, ο δεύτερος έχει σαφέστατο προβάδισμα. Αλλά και μεταξύ δημόσιων σχολείων υπάρχουν διαφορές: παίζει ρόλο σε ποια περιοχή βρίσκεται το σχολείο, ποια είναι η «σύνθεση» των μαθητών, το μεράκι και οι αντοχές καθηγητών. Οταν βρίσκονται στην ίδια τάξη παιδιά που έρχονται για χαβαλέ και παιδιά που πασχίζουν, αδικούνται όλες οι πλευρές. Αυτό που τονίζουν είναι ότι εδώ και πολλά χρόνια, τα παιδιά της Β΄ και της Γ΄ Λυκείου πηγαίνουν στο σχολείο για να μη μείνουν από απουσίες. Για όσους στοχεύουν στο πανεπιστήμιο (και οι γονείς τους μπορούν να πληρώνουν), το φροντιστήριο κάνει όλη τη δουλειά. – Αρκετοί από εσάς δουλεύετε 10 - 15 ώρες την εβδομάδα, έχετε ανάπαυλα τριών μηνών τον χρόνο, η κοινωνία σάς θεωρεί προνομιούχους κι εσείς γκρινιάζετε συνέχεια, τσιγκλάω αυτούς τους ευσυνείδητους. – Διορθώνουμε γραπτά στο σπίτι, διαβάζουμε και προετοιμαζόμαστε για την επόμενη ημέρα, είναι ώρες δουλειάς. Πόσοι ξέρουν ότι πολλοί εκπαιδευτικοί κάνουν τον λογιστή και τον γραμματέα στα σχολεία; Οι μισθοί μας είναι προσβλητικοί. Και καλά ο φιλόλογος, ο μαθηματικός, κάνουν ιδιαίτερα και συμπληρώνουν. Ο θεολόγος και ο γυμναστής πώς θα επιβιώσουν αξιοπρεπώς; Ναι, υπάρχουν συνάδελφοί μας που τα έχουν παρατήσει, κοιτάζοντας απλώς να περάσει το ωράριο, χωρίς να χαλάσουν τη ζαχαρένια τους. Δεν ξέρω εάν υπήρξε υπουργός Παιδείας που ζήτησε από «ανώνυμους» καθηγητές να μεταφέρουν την ωμή αλήθεια της καθημερινότητας, π.χ. από ένα γυμνάσιο υποβαθμισμένης περιοχής στις παρυφές της Αθήνας. Θα ήταν καλό να το πράξει η νυν υπουργός Παιδείας εν όψει των φιλόδοξων κυοφορούμενων αλλαγών, μακριά από τηλεοπτικές κάμερες και χωρίς την «παρεμβολή» συμβούλων και συνδικαλιστών. Διαπιστώνοντας τις άλλες αθέατες αλήθειες, ίσως τολμήσει, επιπροσθέτως, γενναίες τομές. Εφημερίδα Καθημερινή, 13-10-2010

Η ζωή των παιδιών της Γάζας, από έλληνες μαθητές Μονόλογοι γραμμένοι από 32 μικρούς Παλαιστίνιους παρουσιάζονται στις 17 Οκτωβρίου σε οκτώ ελληνικές πόλεις

Τριάντα δύο μαθητές από τη Γάζα έγραψαν ισάριθμα κείμενα- σαν μονολόγους- τα οποία και θα παρουσιασθούν στα μέσα Οκτωβρίου σε 32 χώρες του κόσμου ταυτοχρόνως. Ανάμεσά τους και η Ελλάδα, η οποία συμμετέχει στην πρωτοβουλία του θεάτρου Αshtar της Παλαιστίνης: την Κυριακή 17 Οκτωβρίου μαθητές και φοιτητές από οκτώ ελληνικές πόλεις (Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Ηράκλειο, Πρέβεζα, Σέρρες, Κέρκυρα, Χίος, Ρόδος) θα δώσουν το δικό τους μήνυμα μέσα από τους μεταφρασμένους στα ελληνικά μονολόγους. Στη συνέχεια, στις 29 Νοεμβρίου, ένας Ελληνας θα ταξιδέψει στη Νέα Υόρκη για να ενταχθεί στη διεθνή ομάδα νέων που θα παρουσιάσουν τους μονολόγους στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ.

Το πρόγραμμα εντάσσεται στις ευρύτερες δράσεις που οργανώνει το Πανελλήνιο Δίκτυο για το Θέατρο στην Εκπαίδευση γύρω από τα ζητήματα των δικαιωμάτων του παιδιού. Γι΄ αυτό, παράλληλα με τους μονολόγους, θα οργανωθούν ποικίλες δράσεις: αλληλογραφία μαθητών, βιωματικά σεμινάρια για εκπαιδευτικούς και στελέχη ανθρωπιστικών οργανώσεων νέων, εργαστήρια για μαθητές και νέους κτλ.

«Ο τρόπος που δουλεύουμε με τα παιδιά» λέει η κυρία Ιωάννα Τότσιου, φιλόλογος στο Διαπολιτισμικό Γυμνάσιο στην Πυλέα Θεσσαλονίκης, «είχε ήδη διαμορφώσει ένα πλαίσιο.Μαζί με τις θεατρικές ομάδες που έχουμε φτιάξειδιαβάσαμε πολλά κείμενα και μαζί με τα παιδιά επιλέξαμε αυτό που θα παρουσιάσουμε τελικά. Εχουν προηγηθεί πολλές συζητήσεις καιαναλύσεις».

Δύο έλληνες αναγνώστες μιλούν για τις εντυπώσεις τους
Η Αννα και το «σωσίβιο»

«Διαβάζοντας τα κείμενα συγκλονιστήκαμε. Είναι άμεσα, εύστοχα, χωρίς υπεκφυγές και πολύ αληθινά. Μέσα από τους μονολόγους καταλάβαμε τι θα πει να αλλάζει η ζωή σου από τη μια στιγμή στην άλλη, καταλάβαμε την τραγωδία των ανθρώπων, την τραγωδία που μπορεί να συμβεί στον καθέναν. Εχονταςήδη πολλοί από εμάςμια σχέση με το θέατρο, τη μουσική, μια σχέση με τις τέχνες, θελήσαμε να συμμετάσχουμε σε αυτή την πρωτοβουλία.

Το κείμενο που θα παρουσιάσουμε με την ομάδα γράφτηκε από ένα συνομήλικό μας αγόρι και περιλαμβάνει τόσο τα περιστατικά όσο και σχόλια ή απόψεις, χωρίς να του λείπει το συναίσθημα. Πιάνει το θέμα μέσα από την καθημερινότητα και γι΄ αυτό μας αγγίζει περισσότερο. Και ξέρετε πού καταλήγει; Οτι το θέατρο είναι αυτό που βοήθησε και εκείνον κι άλλους σαν κι αυτόν να εκφράσει αυτό που ένιωσε και να προσπαθήσει να το ξεπεράσει. “Σαν ένα σωσίβιο που με βοήθησε να ανέβω στην επιφάνεια”γράφει χαρακτηριστικά. Τι άλλο να προσθέσω εγώ;».

Η Αννα Κ., από την Αθήνα, είναι μαθήτρια της Γ΄ Λυκείου σε δημόσιο σχολείο της πρωτεύουσας.

Ο Αμτζάντ και ο Αγγελος

«Διαβάζοντας τους μονολόγους βρήκα ότι η αισιοδοξία ήταν ο κοινός άξονάς τους, μόνο που αυτή η αισιοδοξία έχει πια τσακιστεί. Ενιωσα να έρχομαι σε επαφή με κάτι πιο αληθινό από αυτά που ζω και βλέπω κάθε μέρα γύρω μου,από αυτά που μου παρουσιάζει η τηλεόραση,που δεν μιλάει ποτέ γι΄ αυτούς που ζουν εκεί και πώς περνάνε...

Εχω την εντύπωση ότι όλο αυτό μοιάζει σαν να τους δόθηκε ένα θέμα, να γράψουν για την εμπειρία της ζωής τους εκεί στη Λωρίδα της Γάζας και ο καθένας τους γράφει αυτό που νιώθει. Αλλοι για τα όνειρά τους και άλλοι για τα γεγονότα,ενώ οι απώλειες είναι ο κοινός τους παρονομαστής. Τα κείμενα είναι η αφορμή για να αρχίσουμε να καταλαβαίνουμε όλα αυτά που έχουν συμβεί στα παιδιά της Γάζας.

Στις 29 Νοεμβρίου θα βρεθώ στη Νέα Υόρκη για να παρουσιάσω τον έκτο μονόλογο, που υπογράφει ο Αμτζάντ, που είναι 17 χρόνων. Μέσα από το κείμενό του περιγράφει το όνειρό του να γίνει ηθοποιός, την πατρίδα του, που ήταν η ωραιότερη του κόσμου, και τις δραματικές εξελίξεις που ακολούθησαν.Θα ήθελα πολύ να τον γνωρίσω.Μακάριμαθαίνοντας εγώ περισσότερα μέσα από αυτά τα παιδιάνα μπορέσω να κάνω και τους άλλους να καταλάβουν».

Ο Αγγελος Παπαδάκης, από τη Θεσσαλονίκη, είναι πρωτοετής φοιτητής στο Τμήμα Ανθρωπολογίας και Ιστορίας στη Μυτιλήνη.

Πού και πότε
Αθήνα, Θέατρο του Νέου Κόσμου (11.00) και πλ. Μοναστηρίου (18.00).

Θεσσαλονίκη, Θέατρο της Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών του ΚΘΒΕ (11.00).

Ηράκλειο Κρήτης, πλ. Λιονταριών (12.00).

Σέρρες, Δημοτικό Θέατρο «Αστέρια» και στον πεζόδρομο (11.00).

Πρέβεζα, Κάστρο Αγίου Ανδρέα (11.00).

Χίος, πλ. Φρουρίου στο Κάστρο (17.00).

Κέρκυρα, Μουσείο Ασιατικής Τέχνης (12.00) και στη Λευκίμμη (19.00).

Ρόδος, Θόλος (17.00).

Διαβάστε περισσότερα: http://www.tovima.gr/default.asp?pid=2&ct=4&artId=358752&dt=06/10/2010#ixzz11c7myFoK

Chopin 200 χρόνια από τη γέννησή του

Ένα ταξίδι στη γενέτειρά του μού έδωσε την ευκαιρία να θυμηθώ την υπέροχη μουσική του συνθέτη Φρειδερίκου Σοπέν. Τη μοιράζομαι μαζί σας!

Όπως έχει χαρακτηριστικά γραφεί, ως πιανίστας ο Σοπέν «κατόρθωσε να κατακτήσει τη μέγιστη δυνατή αναγνώριση με τις ελάχιστες δυνατές δημόσιες εμφανίσεις:λίγο περισσότερες από τριάντα σε ολόκληρη τη διάρκεια της ζωής του». Ως συνθέτης- ένας από τους σημαντικότερους της περιόδου του Ρομαντισμού- έχει πλέον απεκδυθεί οριστικά τη «βικτωριανή» ετικέτα του «λυρικού φυματικού καλλιτέχνη των σαλονιών» και έχει εκτιμηθεί για τον ποιητικό και ηρωικό του χαρακτήρα και για τις μεγάλες καινοτομίες τις οποίες επέφερε σε είδη όπως η σονάτα για πιάνο, η μαζούρκα, το βαλς, το νυχτερινό, η πολωνέζα, οι σπουδές, το πρελούδιο. Γραμμένες κυρίως για το πιάνο ως σολιστικό όργανο, οι συνθέσεις του είναι σαφώς απαιτητικές από τεχνικής απόψεως, ωστόσο η έμφαση δίνεται στο ύφος, στις αποχρώσεις και στο εκφραστικό τους βάθος. Ο Σοπέν γεννήθηκε την 1η Μαρτίου 1810 (κάποιο εκκλησιαστικό έγγραφο το οποίο βρέθηκε το 1892 αναφέρει ως ημερομηνία γεννήσεως την 22α Φεβρουαρίου, αλλά ο ίδιος ο συνθέτης χρησιμοποιούσε την πρώτη) στη Ζελάζοβα Βόλα, περίπου 50 χιλιόμετρα δυτικά της Βαρσοβίας, από εξόριστο γάλλο πατέρα και πολωνέζα μητέρα. Ηταν το δεύτερο παιδί της οικογένειάς του και το μοναδικό αγόρι. Καίτοι ο πατέρας του δίδασκε γαλλικά σε παιδιά της αριστοκρατίας, ήταν η πολωνική γλώσσα και κουλτούρα που κυριαρχούσε στο σπίτι του και αυτό τον επηρέασε βαθιά για όλη την υπόλοιπη ζωή του. Οι γονείς του ασχολούνταν με τη μουσική: ο πατέρας του έπαιζε φλάουτο και βιολί και η μητέρα του πιάνο. Σε ό,τι αφορά μάλιστα τη δεύτερη, πηγές αναφέρουν ότι ο μικρός συγκινούνταν μέχρι δακρύων ακούγοντάς την να παίζει, ενώ σε ηλικία έξι ετών ήταν κιόλας σε θέση να αναπαράγει ό,τι άκουγε ή να φτιάχνει καινούργιες μελωδίες. Ωστόσο πρώτη του δασκάλα υπήρξε η μεγαλύτερη αδελφή του Λουντβίκα.

Αναφορικά με τα παιδικά χρόνια του Σοπέν- ο οποίος γρήγορα ξεχώρισε ως παιδί-θαύμα στο πιάνο, συγκρινόμενος μάλιστα με τον Μότσαρτ στην αντίστοιχη ηλικία- οι βιογραφίες κάνουν λόγο για ένα ώριμο παιδί το οποίο εκμεταλλευόταν κάθε ερέθισμα και εμπειρία για την περαιτέρω βελτίωσή του. Ηταν πνευματώδης, διέθετε οξεία αίσθηση του χιούμορ, ταλέντο στη μιμική αλλά και στο σκίτσο. Χαρακτηριστικός ο ενθουσιασμός ενός δασκάλου του στο σχολείο αντικρίζοντας την επιτυχημένη προσωπογραφία που του είχε φτιάξει ο νεαρός μαθητής του.

Η Γεωργία Σάνδη

Σημαντική ημερομηνία στη ζωή του Σοπέν στάθηκε η 2α Νοεμβρίου 1830, όταν- έχοντας ήδη γνωρίσει επιτυχία ως πιανίστας και συνθέτης- αποφάσισε να φύγει για την Αυστρία με απώτερο προορισμό αρχικά την Ιταλία, παίρνοντας μαζί του ένα ασημένιο κουπάκι με χώμα από την αγαπημένη του Πολωνία. Το ξέσπασμα της Επανάστασης του Νοεμβρίου στη χώρα του λίγες ημέρες αργότερα και η συνακόλουθη κατάπνιξή της από τους Ρώσους τον έκαναν να συνειδητοποιήσει για άλλη μία φορά, εξ αποστάσεως, την αγάπη του για αυτήν. Περί τα τέλη Σεπτεμβρίου 1831 έφτασε στο Παρίσι μη γνωρίζοντας ακόμη αν θα εγκατασταθεί οριστικά εκεί.

Στο Παρίσι ο Σοπέν ζούσε άνετα, συνθέτοντας και παραδίδοντας μαθήματα. Το 1836, σε μια κοινωνική εκδήλωση, γνώρισε τη γυναίκα η οποία- ύστερα από κάποιες άτυχες ιστορίες με συμπατριώτισσές του- θα έπαιζε μοιραίο ρόλο στη ζωή του: τη γαλλίδα συγγραφέα και φεμινίστρια Γεωργία Σάνδη. Στην αρχή εκείνος την αντιπάθησε, εν τούτοις ως το καλοκαίρι του 1838 ο δεσμός τους ήταν κοινό μυστικό. Στη Σάνδη οφείλονται ορισμένες πολύ χρήσιμες περιγραφές του Σοπέν. Σχολιάζοντας τον φλογερό πατριωτισμό του, εκείνη τον είχε κάποτε χαρακτηρίσει «πιο Πολωνό κι από την ίδια την Πολωνία», ενώ σε ό,τι αφορά τη δημιουργική διαδικασία είχε αναφερθεί στη γέννηση της έμπνευσης και στην επίπονη επεξεργασία της- ορισμένες φορές μέσα από πραγματική ψυχική ταλαιπωρία, δάκρυα και παράπονα- με αμέτρητες αλλαγές στην αρχική σύλληψη μόνο και μόνο για να επιστρέψει, κάποια στιγμή, στο σημείο εκκίνησης.

Καθώς η- ανέκαθεν εύθραυστη υγεία του Σοπέν χειροτέρευε, η Σάνδη μεταβαλλόταν σταδιακά από ερωμένη σε νοσοκόμα. Το 1845 η σχέση τους πέρασε μια σοβαρή κρίση η οποία επιδεινώθηκε την επόμενη χρονιά, με αποτέλεσμα το 1847 να χωρίσουν οριστικά. Για τη μεταξύ τους ιστορία έχουν κυριολεκτικά χυθεί τόνοι μελανιού. Εντυπωσιακή είναι πάντως η μαρτυρία μιας κοινής τους φίλης η οποία την έζησε από κοντά από την αρχή ως το τέλος: «Αν δεν είχε γνωρίσει τη Σάνδη, η οποία δηλητηρίασε όλη του την ύπαρξη» έγραφε «ο Σοπέν θα έφτανε ως τα βαθιά γεράματα».

Τον Φεβρουάριο του 1848 εμφανίστηκε για τελευταία φορά στο Παρίσι. Ακολούθησαν κάποιες συναυλίες στο Λονδίνο και τον Νοέμβριο του ίδιου χρόνου επέστρεψε στη γαλλική πρωτεύουσα, όπου έζησε στερημένα το τελευταίο διάστημα της ζωής του, έχοντας στο πλευρό του τη μεγαλύτερη αδελφή του. Αφησε την τελευταία του πνοή τα ξημερώματα της 17ης Οκτωβρίου 1849, σε ηλικία 39 ετών, από φυματίωση, περιστοιχισμένος από λίγους εκλεκτούς φίλους. Αργότερα, πολλοί ήταν εκείνοι που δήλωναν ότι βρέθηκαν κοντά στον Σοπέν τις τελευταίες στιγμές της ζωής του, καθώς κάτι τέτοιο θεωρούνταν τεκμήριο κύρους.

Σύμφωνα με επιθυμία του, η καρδιά του αφαιρέθηκε και μεταφέρθηκε στη Βαρσοβία, ενώ το σώμα του αναπαύθηκε στο νεκροταφείο Ρére-Lachaise του Παρισιού, όπου ο τάφος του αποτελεί έκτοτε πόλο έλξης αναρίθμητων επισκεπτών...

Διαβάστε περισσότερα: http://www.tovima.gr/default.asp?pid=46&ct=4&artId=286260&dt=03/01/2010#ixzz11PxAV7Tb

της ΙΣΜΑΣ Μ. ΤΟΥΛΑΤΟΥ | Κυριακή 3 Ιανουαρίου 2010
http://www.tovima.gr/default.asp?pid=46&ct=4&artId=286260&dt=03/01/2010#ixzz11PwxmFRn