Τι είναι τελικά η Αθήνα;

Ενας λευκός καμβάς, εκατομμύρια χρώματα

Tης Ξενιας Kουναλακη

Στο συγκινητικό «Εθνικό Κήπο» του Απόστολου Καρακάση, που τιμήθηκε πέρυσι με το Βραβείο Κοινού στο φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης, αποκαλύπτεται μια αυτόνομη κοινότητα αστέγων, ηλικιωμένων, ερωτευμένων, που ζει, ερωτεύεται και πεθαίνει στη σκιά των υπεραιωνόβιων δέντρων. Μοιάζει παράδοξο στις σημερινές συνθήκες αθηναϊκής παράνοιας να υπάρχει καλά κρυμμένη τόση ανθρωπιά και τρυφερότητα, περιφραγμένη, προστατευμένη από τα άγρια ζώα, τους υστερικούς κατοίκους της πρωτεύουσας, που τσαλαβουτούν στα σκουπίδια, βρίζονται και βουλιάζουν όλο και πιο βαθιά στην κατάθλιψη. Είναι όμως κι ελπιδοφόρο ότι δεν έχει καταλυθεί οποιαδήποτε έννοια αλληλεγγύης, πως δεν έχει επικρατήσει παντού η βρώμα και η αθλιότητα. Οτι υπάρχουν ακόμη θύλακοι ομορφιάς και γαλήνης, όπως στο αναπλασμένο Πεδίον του Αρεως, που παραδόθηκε προχθές στους πολίτες από την υπερνομαρχία Αθηνών–Πειραιώς. Στις φωτογραφίες εμφανίζονται πιτσιρίκια να χοροπηδούν από παγκάκι σε παγκάκι, να κρύβονται από τη βροχή κάτω από τα καταπράσινα σιντριβάνια που σχηματίζουν οι φοίνικες.

Τις τελευταίες μέρες, σε αρκετές γειτονιές της Αθήνας ξεφυτρώνουν λέξεις. Με πρωτοβουλία της καλλιτέχνιδος Βαρβάρας Παπαδοπούλου, κάτοικοι της πόλης οπλισμένοι με σκαλιστήρια και φτυάρια φυτεύουν σποράκια που σχηματίζουν λέξεις. Κάποιοι αναλαμβάνουν να τα ποτίζουν τακτικά μέχρις ότου οι «θαμμένες λέξεις», όπως λέγεται το πρότζεκτ, να ριζώσουν και να ανθίσουν. Στον Κεραμικό ξεφύτρωσε το «ΑΠΛΟΧΕΡΑ», στην πλατεία Αυδή το «ΤΩΡΑ» και στο Ιλιον το «ΦΩΣ» και το «ΑΝΑΣΑΙΝΩ». Ακόμη και στον Αγιο Παντελεήμονα η κηπουρική ενώνει Πακιστανάκια και (πρώην) οργισμένους κατοίκους. Στο Ωδείο Αθηνών, όπου φιλοξενείται το Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, Ισπανοί κι Ελληνες επιστήμονες και καλλιτέχνες χαρτογραφούν τα κοινά αγαθά. «Ο νέος κοινός πλούτος βρίσκεται στη γλώσσα, στις συνήθειες, τις χειρονομίες, στα συναισθήματα και στους κώδικες, σε στοιχεία που σχετίζονται με την καθημερινότητά μας, τον ελεύθερο χρόνο και την εργασία μας τόσο στο ψηφιακό όσο και στο αστικό περιβάλλον», επισημαίνουν.

«Είναι ωραία πόλη», έλεγε πρόσφατα ένας ρομαντικός τουρίστας στην Αθήνα, και οι συνομιλητές του τον κοίταζαν σαν να έχει εκστομίσει τη μεγαλύτερη παραδοξολογία. Είναι η απόσταση που τον τυφλώνει και τον οδηγεί στην εξιδανίκευση ή η εγγύτητα η δική μας που μας εμποδίζει να διακρίνουμε την ομορφιά; Ο Γ. Καμίνης αναλαμβάνει δήμαρχος της Αθήνας σε δύσκολες εποχές. Με την Αθήνα απαξιωμένη και ζαλισμένη, να αναζητά κατεύθυνση. Κάπου μεταξύ Λονδίνου και Καΐρου. Ευρωπαϊκή μεγαλούπολη ή υπερμεγέθης παραγκούπολη. Οι οικονομικοί μετανάστες έχουν θέση σε αυτήν κι, αν ναι, πού, πώς; Σε μετεκλογική συνέντευξή του, ο νέος δήμαρχος πρότεινε ως λύση για το μεταναστευτικό... τη φύλαξη των συνόρων από τον στρατό. Απογοήτευσε πολλούς αυτή η απάντηση. Κέρδισε τις εκλογές με τον συνδυασμό «Δικαίωμα στην πόλη» και όσοι τον ψήφισαν θα τον ήθελαν ισόβιο συνήγορο του πολίτη. Η πόλη δεν χρειάζεται τείχη. Είναι ένας καμβάς δυναμικός. Ο νέος δήμαρχος απλώς θα δώσει το σύνθημα και τα χρώματα. Και οι κάτοικοι θα κληθούν να ζωγραφίσουν πάνω του. Θέμα «Πώς θέλω την πόλη μου».

http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_columns_1_30/12/2010_427194

Κάθε φορά που βρίσκομαι σ' αυτή την πόλη έχω τόσα ανάμεικτα συναισθήματα, από τη μια με γοητεύει τόσο πολύ και από την άλλη με θλίβει πολύ δυσάρεστα....πολύ σκληρές αντιθέσεις σε μια τόσο μικρή απόσταση, τέτοια διαφορετική συνύπαρξη πολιτισμών, τι είναι αυτό παρακμή ή διαφορετικότητα, καλαισθησία και τόσο δίπλα της μια ασχήμια κακόγουστη και τόσο βίαιη....Μπορούμε οι πολίτες μιας πόλης να αφήσουμε το στίγμα μας ή τελικά γινόμαστε έρμαια μιας κατάστασης; Πολλές οι απορίες μου. ...Το πιο δυσάρεστο είναι ότι το σκηνικό αυτό το βλέπω με βήμα ταχύ και σε άλλα μικρότερα αστικά κέντρα της χώρας μας...Απάντηση δεν μπορώ να δώσω....