Στο έλεος της βίας

Tης Tασούλας Kαραϊσκάκη

Αμπελόκηποι, τρεις το μεσημέρι. Πρόλαβε κι άρπαξε την πόρτα του ασανσέρ λίγο πριν κλείσει. Η γυναίκα είδε ταυτόχρονα το μισοκαλυμμένο του πρόσωπο και το μαχαίρι. Μετά ένιωσε το χτύπημα στη μύτη, παρά ταύτα έσφιξε αυτόματα τα χέρια στο λουρί της τσάντας. Τα χτυπήματα ήρθαν απανωτά. Ομως ικέτευσε, «σε παρακαλω, μη, όχι...»... Επειτα όλα σκοτείνιασαν. Ολο και περισσότεροι νιώθουν απροστάτευτοι μέσα στο ίδιο τους το σπίτι, μέσα στο μαγαζί τους. Τα περιστατικά κακοποιήσεων ή και ψυχρών εκτελέσεων πολιτών, νέων, κυρίως όμως ηλικιωμένων, βενζινάδων, περιπτεράδων, χρυσοχόων είναι συχνά - και εκφοβιστικά. Ο τρόμος για μία αναπάντεχη συναπάντηση με τον κακοποιό τα ισοπεδώνει όλα, αυτοκυριαρχία, ευθυκρισία, εμπειρία. Δεν υπάρχουν πια για τον έντρομο πολίτη περιοχές «σκουπιδοτενεκέδες» για τα ανθρώπινα απόβλητα της κανονικής κοινωνίας και νησίδες ασφάλειας, ο κίνδυνος θεωρητικά παραφυλάει πίσω από κάθε γωνία. Η αύξηση της εγκληματικότητας, αναμενόμενη σε εποχή παρατεταμένης κοινωνικο-οικονομικής κρίσης, αναπροσαρμόζεται ανάλογα με τα αντανακλαστικά της κοινωνίας. Ο ληστής χτυπάει ό,τι θεωρεί περισσότερο αφύλακτο. Αν προ διετίας συχνότερες ήταν οι ληστείες τραπεζών, σήμερα, που αυτές έχουν σχετικά θωρακιστεί, είναι τα διαμερίσματα και οι αποθήκες πολυκατοικιών, όπου κάποιοι έκρυψαν τις οικονομίες εν όψει χρεοκοπίας, οι μονοκατοικίες στα προάστια και την επαρχία, τα χρυσοχοεία και σταθερά ό,τι ταμείο έχει συνεχείς βραδινές και νυχτερινές εισπράξεις. Η Ελλάδα δεν είναι ίδια με άλλοτε, η χώρα με τη χαμηλότερη εγκληματικότητα. Εχει ενταχθεί από καιρό στον χάρτη του παγκόσμιου εγκλήματος και ταυτόχρονα έχει κοινωνικο-οικονομικά απορρυθμιστεί, με αποτέλεσμα το έγκλημα, σαν διαβρωτικό υγρό, να έχει εξαπλωθεί κι εκεί όπου το αίσθημα ασφάλειας ήταν περισσότερο εδραιωμένο. Ταυτόχρονα, η περισσότερη ή λιγότερη ασφάλεια που μοιάζει να απολαμβάνει κανείς συνδέεται με το τι μπορεί να κάνει ο ίδιος γι’ αυτήν -ειδικές κλειδαριές, φράχτες, ηλεκτρονικά συστήματα ελέγχου ή ένα ολόκληρο ιδιωτικό αστυνομικό σώμα... Ομως ούτε η θωράκιση, τα σπίτια φρούρια (άλλωστε αυτά μπορεί να τα κατασκευάσει μόνο μια συγκεκριμένη κατηγορία εύπορων πολιτών), ούτε η βία στη βία, δηλαδή η ελεύθερη οπλοφορία (η οποία επιτείνει το έγκλημα) αποτελούν λύση. Η διαφορά θα φανεί όταν η χώρα ορθοποδήσει, όταν υπάρξει μεγαλύτερη κοινωνική συνοχή και πρόληψη. Δηλαδή, εργασία, παιδεία, πρόνοια, που σήμερα μοιάζουν για τους περισσότερους προνόμια που χάθηκαν για πάντα. Οπως κινδυνεύει να χαθεί και η λογική, η ψυχραιμία. Να επικρατήσει κλίμα πανικού που οδηγεί στην αυτοδικία. Η ανοχή μέσα σε μια αντίξοη καθημερινότητα είναι κάτι εξαιρετικά εύθραυστο. Ομως ταυτόχρονα είναι και κάτι πολύ ισχυρό, ίσως εν τέλει ισχυρότερο από την ακόρεστη ωμότητα του εγκλήματος που ποδοπατεί ζωές και τύχες. Ωστόσο, η ανοχή δεν μπορεί να καλλιεργηθεί και να «επιβιώσει» μέσα σε ένα περιβάλλον εξαχρειωμένης εξουσίας που ενδιαφέρεται μόνο για τους εκλεκτούς της, σε ένα περιβάλλον κλοπής του κοινού χρήματος από τον μηχανισμό και τους λειτουργούς του, επιλεκτικής παρέμβασης, μηδενικής κοινωνικής αρωγής. Μπορεί; http://www.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_kathpolitics_1_06/04/2012_436792