Αντέχει η
ερευνητική δημοσιογραφία;
της Νατάσας
Μπαστέα
Η δημοσιογραφία περνά μια
«ιδιαίτερα επικίνδυνη περίοδο» σε όλο τον κόσμο αλλά ιδιαίτερα στις δυτικές
κοινωνίες, προειδοποίησε ο γενικός διευθυντής του BBC αναφερόμενος στην
«ενοχλητική τάση» που έχουν τον τελευταίο καιρό οι αστυνομίες πολλών κρατών να
ζητούν από τους δημοσιογράφους να αποκαλύψουν τις πηγές τους καθώς και το υλικό
που έχει προκύψει από δημοσιογραφικές έρευνες. Ο Μαρκ Τόμσον τόνισε, μάλιστα,
ότι η απάντηση στο σκάνδαλο των τηλεφωνικών υποκλοπών στην εφημερίδα του
Ρούπερτ Μέρντοκ «News of the World» δεν θα πρέπει να σταθεί εμπόδιο στην
ερευνητική δημοσιογραφία. Στο 61ο ετήσιο συνέδριο του Διεθνούς Ινστιτούτου
Τύπου που διεξήχθη αυτή την εβδομάδα στην Ταϊβάν ο Τόμσον τόνισε ότι
μετά το ευρύτατο σκάνδαλο των υποκλοπών στη χώρα του θα ήταν πολύ εύκολο
να ληφθούν δρακόντεια μέτρα στο θέμα των δημοσιογραφικών πηγών. Ζήτησε
όμως να δοθεί έμφαση στην ερευνητική δημοσιογραφία, καθώς είναι εκείνη
«που υπηρετεί καλύτερα από όλες τις άλλες προσεγγίσεις το λειτούργημα αυτό που
συμβάλλει στη δημοκρατία και τη διατήρηση των ευνομούμενων κοινωνιών».
Οι 250 συμμετέχοντες στο συνέδριο από 40 χώρες μίλησαν
εκτεταμένα με αφορμή την ομιλία αυτή, για τους τρόπους με τους οποίους
θα ήταν καλό να ενισχυθεί η ερευνητική δημοσιογραφία ακόμα και σε μια περίοδο
διεθνούς οικονομικής κρίσης, όταν τα ποσά που ξοδεύουν οι δημοσιογραφικοί
οργανισμοί έχουν μειωθεί σοβαρά. Σε αυτό το πλαίσιο, οι «Financial Times»
ανακοίνωσαν ότι δημιουργούν μια νέα στελεχική θέση στην εφημερίδα, αυτήν
του επικεφαλής ερευνών και ειδικών θεμάτων, την οποία κατέλαβε η Κριστίν
Σπόλαρ, δημοσιογράφος με πλούσιο βιογραφικό που ήταν μέχρι πρότινος επικεφαλής
του οικονομικού τμήματος του πρακτορείου Bloomberg και έχει εργαστεί στο
παρελθόν στην «Washington Post», στην «Chicago Tribune» και την τηλεοπτική εκπομπή
του CBS «60 Μinutes». Μάλιστα το 2001 όταν εργαζόταν στην τηλεόραση, μια έρευνά
της για έναν αμερικανό πιλότο τιμήθηκε με Emmy ερευνητικής δημοσιογραφίας. Στο
νέο ρόλο της στους «Financial Times» η Σπόλαρ θα εργαστεί με τους
δημοσιογράφους της εφημερίδας για να προωθήσει έρευνες που θα δημοσιεύονται
τόσο στην έντυπη έκδοση όσο και στη διαδικτυακή. Η μόνη της δήλωση ήταν ότι «θα
προσπαθήσουμε να κερδίσουμε πολλά Πούλιτζερ»
«Επώδυνες» αλλαγές.
Η έντυπη δημοσιογραφία περνά παγκοσμίως κρίση, και
(ούτε καν) οι «New York Times» δεν βρίσκονται στο απυρόβλητο. Ορισμένα ένθετα
καταργήθηκαν και περίπου 100 μέλη του προσωπικού χρειάστηκε να φύγουν.
«Επώδυνες» χαρακτηρίζει τις αλλαγές αυτές η Τζιλ Εϊμπραμσον επιμένοντας
εντούτοις πως η ποιότητα «ουδέποτε ήταν καλύτερη», και στην έντυπη και στην
ηλεκτρονική έκδοση. Σε κάθε περίπτωση, η νέα διευθύντρια της ιστορικής
εφημερίδας δεν κρύβει τη φιλοδοξία της να κάνει αυτήν την τελευταία, την
ηλεκτρονική έκδοση, ακόμα πιο ανταγωνιστική, πιο «ζωντανή» και συμμετοχική, αξιοποιώντας
όλα τα όπλα που προσφέρουν οι σύγχρονες τεχνολογίες και τα πολυμέσα.
Πριν από έναν χρόνο, είχε αποσπαστεί από τα συνήθη της καθήκοντα ως διευθύντρια
σύνταξης στον ψηφιακό τομέα - ένα από τα πρώτα πράγματα που έκανε ήταν να
δημιουργήσει ενιαίο newsroom (αίθουσα σύνταξης) «όπου οι άνθρωποι νιώθουν άνετα
τόσο στην έντυπη όσο και στην ψηφιακή σφαίρα».
Η ίδια έχει δηλώσει στο παρελθόν πως στο πατρικό της
οι «New York Times» «ήταν κάτι σαν θρησκεία: ό,τι έγραφε αυτή η εφημερίδα δεν
μπορούσε παρά να είναι αλήθεια». «Ο ρόλος μου είναι να κρατήσω την εφημερίδα
στην ευθεία» λέει τώρα. Το ίδιο φιλελεύθερο προφίλ, τον ίδιο πολυσυλλεκτικό
χαρακτήρα - «διαβάζει» κανείς ανάμεσα στις γραμμές. Αλλά χωρίς ίχνος
εφησυχασμού, οι εποχές το απαγορεύουν.
1. Να γράψετε την περίληψη
του πρώτου κειμένου
2.
«Ο ρόλος μου
είναι να κρατήσω την εφημερίδα στην ευθεία» λέει τώρα. Το ίδιο φιλελεύθερο
προφίλ, τον ίδιο πολυσυλλεκτικό χαρακτήρα - «διαβάζει» κανείς ανάμεσα στις
γραμμές. Αλλά χωρίς ίχνος εφησυχασμού, οι εποχές το απαγορεύουν. Να σχολιάσετε τις απόψεις της διευθύντριας των New York Times, γιατί κατά τη γνώμη σας είναι σημαντικό να
διασφαλίζονται σε μια εφημερίδα τα παραπάνω και με ποιους πιθανούς τρόπους θα
μπορούσε να επιτευχθεί ο παραπάνω στόχος; Το κείμενό σας θα εκφωνηθεί στους
συμμαθητές, ως εργασία, στο πλαίσιο του μαθήματος της Νεοελληνικής Γλώσσας
3. Να δώσετε ένα συνώνυμο
για τις υπογραμμισμένες λέξεις των παραπάνω κειμένων